Tham vọng thủy điện của Lào đe dọa các làng chài Mê Kông

→Vì sao Trung Quốc muốn chi phối sông Mêkông?

→Hợp tác Lan Thương- Mêkông: Lợi hay hại?

Nhưng đang phát triển thủy điện ngành công nghiệp quốc gia lớn của Lào đang đe dọa nhiều làng chài dọc sông Mê Kông, vốn đang chứng kiến ​​sản lượng cá suy yếu khi các con đập mới mọc lên.

Trong làng Nakasang trên bờ phía nam của dòng sông, bà Moai Chai Leopas 47 tuổi thở dài. "Kể từ khi họ bắt đầu làm con đập, cá hầu như đã biến mất", đề cập đến dự án Đập Don Sahong: "Nếu mọi thứ tiếp tục như thế này, chúng tôi sẽ không có đủ tiền để đưa con mình đến trường."

Lào hy vọng khai thác các dãy núi để sản xuất và bán thủy điện. Nhưng khi các dự án đập tiến hành, đất nước đang bị buộc phải suy nghĩ lại các ưu tiên của nó: điện hay cá?

Xây dựng đập Don Sahong trong lưu vực sông Mekong, được giám sát bởi Mega First có trụ sở tại Malaysia, đang tiến hành nhanh chóng. Khi hoàn thành vào năm 2019, cơ sở dự kiến ​​sẽ tạo ra 2028 gigawatt điện mỗi năm.

Đập Don Sahong sẽ hoàn thành vào năm 2019

Tin đồn về số lượng cá giảm dần bắt đầu xuất hiện vào năm 2016, ngay sau khi Trung Quốc xây dựng các đập thủy điện.

Số lượng cá giảm cũng khiến giá cá tăng: "Trước khi xây dựng, thậm chí một lô cá đắt tiền khoảng 40.000 kip mỗi kg (4,72 USD). Bây giờ, nó gấp hơn hai lần", một người lái xe sống gần khu vực Đập Don Sahong cho biết.

Tình trạng thiếu cá đang được cảm nhận trên toàn gia lào. Lào là một quốc gia không giáp biển và các món ăn của họ tập trung xung quanh cá từ sông Mê Kông. Tỉnh Champasak, nơi Dong Sahong đang được xây dựng nổi tiếng với loài cá thơm ngon nhưng nay mọi thứ đã cạn kiệt dần.

"Cá nước ngọt từ sông  Mê Kông là một thành phần quan trọng trong ẩm thực Lào", theo Taku Mori  một đầu bếp nổi tiếng người Nhật sống tại Lào cho biết.

Các đập mới cũng đe dọa cá heo Irrawaddy. Mê Kông Watch, một tổ chức phi chính phủ, gần đây đã cảnh báo rằng Dong Sahong là "có tác động tiêu cực vào môi trường và ảnh hưởng nghiêm trọng đến Lào trong tương lai".

Tuy nhiên, các nhà máy thủy điện đang nhân rộng ở Lào, do đầu tư nước ngoài từ các nước đói điện như Thái Lan và Trung Quốc.

Đến năm 2024, Lào đặt mục tiêu tự "cai" khỏi danh sách quốc gia kém phát triển nhất của Mỹ ở mặt sau của các ngành công nghiệp có thu ngoại tệ. Không có lĩnh vực quan trọng nào khác ngoài một số mặt hàng xuất khẩu, Lào phụ thuộc vào việc bán điện. Bộ Năng lượng và Mỏ có kế hoạch xây dựng 159 nhà máy thủy điện mới vào năm 2030.

Tham vọng của đất nước đã phải chịu một trở ngại sau một trận lụt lớn vào cuối tháng 7 tại tỉnh Attapeu phía nam. Sự thất bại của Đập Xe-Pian Xe-Namnoy đã phá hủy các ngôi làng và khiến khoảng 6.000 người vô gia cư trong một thảm họa buộc Chính phủ phải điều tra các sai sót về xây dựng và xem xét các tiêu chuẩn an toàn.

Nhưng việc xem xét ít có khả năng giải quyết các tác động của đập đối với môi trường và văn hóa ẩm thực, và bất kỳ dự án xây dựng nào đang được triển khai cũng không thể dừng lại.

"Các dự án đang tiến triển bất chấp sự phản đối", dân làng nói, nhấn mạnh sự không chắc chắn đối diện với làng chài Mekong và sinh kế của các thế hệ tương lai.

Nguồn Nikkei Asian Review