Sức hút Hà Nội đêm

Tối 18/4 Festival Phở 2025 đã chính thức khai mạc tại Di sản Hoàng thành Thăng Long, Hà Nội, thu hút hơn 50 gian hàng của các doanh nghiệp, thương hiệu ẩm thực phở khắp 3 miền Bắc - Trung - Nam nhằm quảng bá hình ảnh “Phở Hà Nội” được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Điểm nhấn của Festival Phở 2025 là việc ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (A.I) - chatbot nhằm nâng cao trải nghiệm người tham dự, tối ưu quy trình tổ chức và hỗ trợ quảng bá sự kiện. Chatbot sẽ được bố trí tại quầy thông tin, hỗ trợ khách tra cứu gian hàng, tìm món phở phù hợp... Đây là lần đầu tiên công nghệ A.I được ứng dụng trong một lễ hội ẩm thực tại Việt Nam.

Sau thành công của tour đêm “Giải mã Hoàng thành Thăng Long”, “Đêm thiêng liêng” tại Nhà tù Hỏa Lò, Hà Nội tiếp tục phát triển các tour đêm đặc thù như “Chữ Tâm, chữ Tài” tại Bảo tàng Văn học Việt Nam; “Tinh hoa đạo học” tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám và show diễn thực cảnh “Tinh hoa Bắc Bộ” (huyện Quốc Oai, Hà Nội). Các công trình di tích, danh thắng tại Hà Nội có niên đại cổ cũng được “thắp sáng” sau 18H. Việc sử dụng công nghệ ánh sáng, trình chiếu 3D đã tạo hiệu ứng tích cực cho thời kỳ du lịch số, giúp du khách cảm nhận được sự khác biệt so với các tour truyền thống.

Mỗi tour đêm đều có bản sắc riêng, nhưng điểm chung là gợi hình ảnh lịch sử, kết nối giá trị văn hóa xưa và nay. Việc phát triển tour đêm giữ chân khách quốc tế đến và ở lại Hà Nội lâu hơn, đồng thời giúp phát triển kinh tế địa phương. Đáng chú ý, dự án “Tuyến tàu điện số 6 - Bảo tàng đường phố Hà Nội” - gạch nối từ 5 tuyến xe điện cũ đã chính thức đi vào hoạt động và trở thành sản phẩm du lịch trọng điểm của quận Ba Đình, Hà Nội từ đầu tháng 4.

Hà Nội đã và đang phát triển mạnh mẽ du lịch đêm từ 2 năm nay, kể từ khi Sở Du lịch Hà Nội giới thiệu đến người dân và du khách 15 sản phẩm du lịch đêm của thủ đô vào năm 2023. Các sản phẩm về đêm tập trung khai thác các giá trị di sản ngàn năm văn hiến của thủ đô, làm gia tăng trải nghiệm cũng như chi tiêu của khách du lịch.

Những nỗ lực của Hà Nội đã được đáp đền. Đầu năm nay, nền tảng du lịch trực tuyến Tripadvisor đã công bố tour “Khám phá Hà Nội bằng xe máy về đêm do phụ nữ cầm lái” lọt vào Top 10 “Trải nghiệm thú vị không thể bỏ qua năm 2025”. Các dự án mới nhất như Festival Phở 2025 hay tuyến tàu điện số 6 cũng nhận được nhiều lời khen ngợi từ du khách.

Các du khách đến với Festival Phở 2025 đều hài lòng với mức giá chung 40.000 đồng/bát tại đây. Họ thích thú tham quan các gian hàng, xem đầu bếp biểu diễn, chụp ảnh check-in và cho rằng đây là cơ hội tốt để họ trải nghiệm và khám phá phở gia truyền trứ danh của Hà Nội cũng như cả nước.

Nghệ nhân Lê Thị Thiết, Chủ tịch Hiệp hội Văn hóa Ẩm thực Nam Định, có mặt tại Festival Phở 2025, cho biết: “Chúng tôi giới thiệu các món phở nổi tiếng của Nam Định như tái gầu, tái bằm. Festival là dịp quý để giới thiệu, quảng bá tinh hoa di sản ẩm thực phở - món ăn đã chinh phục trái tim nhiều du khách quốc tế”.

Du khách người Pháp Christophe Garnier, sau khi tham gia tour “Chuyến tàu đêm di sản”, cũng chia sẻ: “Tôi được tham quan các di tích lịch sử như ngôi đền cổ hơn 1.000 năm tuổi, thăm làng nghề truyền thống như dệt lụa, đúc đồng..., được thưởng thức nghệ thuật diễn xướng Chầu văn mà UNESCO đã công nhận là di sản văn hóa phi vật thể trong không gian cảnh quan hồ Trúc Bạch rất đẹp. Tôi hiểu rõ hơn về lịch sử kinh thành Thăng Long xưa và văn hóa đặc trưng của địa phương này. Tour rất có ý nghĩa cho chuyến du lịch đến Việt Nam của tôi lần này”.

Trên các nền tảng mạng xã hội, từ khóa “du lịch đêm Hà Nội” hay những bức ảnh check-in tại các di tích lịch sử vào buổi tối chưa bao giờ xuất hiện nhiều đến vậy. Bà Phạm Thanh Hường, Trưởng Ban Văn hóa Văn phòng UNESCO tại Việt Nam, đánh giá: “Với cách tiếp cận này, Hà Nội có thể phát huy được sự giàu có di sản của mình và ứng dụng những công nghệ hiện đại để cho thấy một diện mạo mới, sức sống mới của thủ đô”.

Tuy nhiên, về lâu dài, Hà Nội cần nỗ lực hơn nữa để giữ vững sức hấp dẫn của tour đêm. Có thể học cách phát triển du lịch đêm từ nước láng giềng Thái Lan. Phát triển từ rất sớm và được mệnh danh là “thủ phủ tiệc tùng”, xứ sở chùa vàng vẫn liên tiếp thay đổi mô hình và người dân Thái Lan cũng đang tham gia sâu hơn để tạo nên một hệ sinh thái du lịch đêm hấp dẫn. Điển hình, khu phố Khao San ở thủ đô Bangkok là khu vực mà Chính phủ Thái Lan cho phép mở thí điểm các cơ sở giải trí phục vụ du khách đến 4H sáng, bắt đầu từ đầu năm 2025, thay vì trước đó chỉ được mở cửa đến 1H hoặc 2H sáng. Mục đích là giúp tăng doanh thu du lịch bởi những địa điểm này thường xuyên có khách đến ăn uống, vui chơi vào đêm muộn. 

Các chủ cơ sở kinh doanh ở khu vực này rất hào hứng hưởng ứng và cho biết việc được mở cửa thêm 2-3 tiếng đã giúp doanh thu của họ tăng 30-40%. Đi kèm với chính sách trên là những động thái siết chặt an ninh nhằm đảm bảo an toàn cho du khách.

Tại các thành phố lớn trên thế giới, kinh tế đêm là chỉ số phản ánh quan trọng sức sống của cả một nền kinh tế. Tại Pháp, du lịch đêm đã tạo ra đến 157 tỉ USD, chiếm khoảng 20% tổng giá trị của ngành du lịch. Tại Thái Lan, du lịch đêm đóng góp khoảng 63 tỉ USD, chiếm 11% tổng giá trị của ngành. Họ có những đô thị xa hoa, những ngành dịch vụ du lịch - giải trí phát triển để du khách có thể mạnh tay chi tiền cho những dịch vụ này.

Dù xuất phát muộn hơn, nhưng Hà Nội có thể phát huy gấp đôi lợi thế, khi ngoài các sản phẩm dịch vụ, thành phố còn sở hữu một kho tàng văn hóa với các di tích độc đáo, gồm 6.489 di tích, trong đó có 3 di sản được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, 1 di sản tư liệu thế giới... Hà Nội còn có 1.350 làng nghề, làng có nghề chứa đựng những nét văn hóa truyền thống đặc sắc và có giá trị kinh tế cao. Cái cần lúc này là sự bắt tay chặt chẽ hơn nữa giữa những người làm văn hóa, người cung cấp dịch vụ, người dân và cộng đồng, tạo thành một hệ sinh thái kinh tế đêm bền vững.