Tự do học tập

Tác giả Peter Otis Gray là Giáo sư Tâm lý học tại Đại học Boston, và là tác giả của giáo trình về Tâm lý học. Ông được biết đến với quan điểm về mối tương quan giữa tâm thế vui chơi và hoạt động giáo dục, và về viễn tượng trên phương diện tiến hóa về tâm lý học của việc vui chơi.

Peter cũng là tác giả của trang blog nổi tiếng của Tạp chí Khoa học Psychology Today có tên Freedom to Learn. Vào năm 2016, ông đã hỗ trợ sáng lập Liên minh Giáo dục Tự định hướng, một tổ chức khuyến khích giáo dục tự định hướng hay tự giáo dục cho trẻ em và thiếu niên như những hình thức thay thế cho loại hình trường học truyền thống.

Dưới đây là những lời nhận xét về cuốn sách của Peter Gray:

- “Peter Gray là một trong những chuyên gia hàng đầu thế giới về cuộc tiến hóa của sự vui chơi ở trẻ thơ, và đã vận dụng tri thức bách khoa toàn thư về tâm lý học, cũng như tiếng nói nhân văn của mình, vào vấn đề cải cách giáo dục đang bức bách. Dù tôi không khẳng định tôi đồng tình với tất cả những khuyến nghị của Gray, ông đã khiến tất cả chúng ta phải nghĩ lại những tin tưởng về cách trường học phải được thiết kế để thích hợp với những cách thức học tập của trẻ”.

(Steve Pinker, Giáo sư Tâm lý học Trường Harvard, tác giả của How the Minds Work)

- “Trong một tác phẩm hấp dẫn và gây hứng thú, Gray đã minh họa việc tước đi sự vui chơi của trẻ, cùng với việc gia tăng áp lực với việc học ở trường, nghịch lý thay sẽ giảm thiểu chính những kỹ năng mà chúng ta muốn trẻ học được. Sự giảm vui chơi đúng thực là vấn đề nghiêm trọng".

() 

“Quyển sách này thiết thực như một ánh sáng soi rọi cần thiết vào bi kịch đang diễn ra và đang đánh bẫy cả con trẻ cũng như các giáo viên trong một hệ thống giáo dục về cơ bản đã và đang thất bại. Thông qua khoa học và sinh học tiến hóa Gray đã chứng minh rằng loài người được sinh ra để vui chơi, được bồi dưỡng thông qua vui chơi, và với trẻ con, vui chơi cũng là học tập. Tự Do Học Tập đến đúng thời điểm, sẽ tạo nên bước chuyển về hệ thống, và cần thiết cho cuộc sinh tồn cũng như thích nghi của nhân loại”.

(STUART BROWN, Bác sĩ, Nhà Sáng lập và Chủ tịch, The National Institute for Play, tác giả của Play: How It Shapes the Brain, Opens the Imagination, and Invigorates the Soul)

- “Hệ thống giáo dục hiện đại giống như một điều ước trở nên cực kỳ tệ hại. Tự Do Học Tập của Peter Gray đưa chúng ta thoát khỏi mê lộ của những hậu quả không thể thấy trước để đến với cách thức để trẻ tự nhiên giáo dục chính mình. Thông điệp của Gray có lẽ đúng đắn đến khó tin là sự thực, nhưng lại có căn cứ khoa học vững chắc. Tự Do Học Tập có thể có tác động tức thời đến con cái của bạn”.

(DAVID SLOAN WILSON, Giáo sư Ưu tú, ngành Sinh học và Nhân chủng học tại SUNY, Đại học Binghamton, và tác giả của Evolution for Everyone)

 - “Trẻ con đứa nào cũng ham học, nhưng hầu hết không ham đến trường. Đó là một sự thật mà chúng ta tránh bàn tới – cho đến khi quyển sách này đánh động chúng ta. Nếu bạn từng tự hỏi tại sao đứa con hiếu kỳ của mình lại thật thụ động ở trường, Tự Do Học Tập của Peter Gray sẽ cho bạn câu trả lời. Và ông cũng có một phương thuốc để chữa trị nữa". ()

“Chúng ta dường như mặc định rằng, một nền giáo dục bắt buộc với nhà trường và lớp học theo độ tuổi là cách để giúp trẻ phát triển và trở thành người có ích cho xã hội. Nhưng có khi nào ta tự hỏi, liệu điều đó có thật sự giúp ích cho quá trình phát triển của con, hay, trẻ thực sự cảm thấy thế nào về “sự nghiệp” học tập trên trường lớp ấy. Trẻ “học” được gì, và chịu tác động gì từ nền giáo dục ấy? Ta có lẽ không biết và từng trăn trở.

Từ chính trải nghiệm của bản thân với cậu con trai, và những quan sát trên cơ sở số liệu thống kê của nhiều khảo sát và nghiên cứu, cùng quá trình tìm tòi nghiêm túc rốt ráo đến tận bản chất của nền giáo dục phương Tây, tác giả đã giới thiệu một góc nhìn đáng kinh ngạc về mối tương quan xét trên phương diện tiến hóa của việc vui chơi, trẻ em, và việc học đích thực cho những người làm cha mẹ chúng ta.

Quyển sách này tuy vậy không chỉ dành cho bậc làm cha mẹ, mà cũng là một nội dung đáng lưu tâm dành cho những nhà giáo dục, nhà nghiên cứu, nhà hoạch định chính sách và nói rộng ra là cả xã hội. Chúng ta dường như đang áp đặt một hệ thống giáo dục kìm hãm quá trình tự học theo những thôi thúc và bản năng tự nhiên của trẻ, và tâm thế thích vui chơi của các em.

Sách không phải là bản án hay công kích nghiệt ngã, trái lại, sách đã đưa ra những hàm ý và cơ sở để ta có thể phát triển và xây dựng những hình thức giáo dục phù hợp hơn, để con trẻ có thể phát triển trọn vẹn đến tiềm năng cao nhất của chính con”.