Quỳnh Anh Thứ Tư | 16/04/2025 15:32

EQ – Kỹ năng sống còn trong thời đại bất an

Có một điều thú vị trong đời sống cảm xúc của con người: ta thường nghĩ mình là người lý trí, cho đến khi cảm xúc lên tiếng.

Bạn có thể lên kế hoạch rất rõ ràng cho tương lai, nhưng chỉ một lời nói vô tình từ ai đó cũng có thể khiến bạn thay đổi ý định. Bạn có thể đặt ra nguyên tắc trong cách nuôi dạy con, nhưng khi con làm trái, bạn lại phản ứng bằng sự nóng giận, thay vì bình tĩnh như mình từng nghĩ.

Thật ra, con người không sống bằng lý trí. Chúng ta sống bằng cảm xúc.

Chính vì vậy, EQ – trí tuệ cảm xúc – đã trở thành một trong những kỹ năng sống còn trong thời đại hiện nay. Không chỉ là thứ “nên có” để trở nên tử tế hơn, EQ còn là yếu tố giúp con người vượt qua stress, xây dựng các mối quan hệ lành mạnh và đưa ra quyết định sáng suốt trong những tình huống đầy bất định.

EQ là gì – và tại sao nó quan trọng hơn bạn nghĩ?

EQ là khả năng nhận biết, quản lý cảm xúc của bản thân và thấu hiểu cảm xúc của người khác. EQ không chỉ giúp bạn “kiềm chế cơn giận” hay “giữ bình tĩnh”, mà còn giúp bạn hiểu rõ mình đang cảm thấy gì, tại sao mình cảm thấy như vậy – và nên làm gì với cảm xúc đó.

Nghiên cứu cho thấy, EQ ảnh hưởng tới 58% hiệu suất công việc và là chỉ số quan trọng nhất trong việc đánh giá năng lực lãnh đạo. Nhưng vượt lên trên hiệu suất, EQ còn là “liều thuốc tinh thần” giúp ta bình tâm, tránh kiệt sức cảm xúc, và sống bớt tổn thương.

Đáng tiếc là trong quá trình trưởng thành, rất ít người trong chúng ta được dạy cách hiểu và làm chủ cảm xúc. Nhà trường chú trọng dạy toán, văn, tiếng Anh, nhưng không mấy ai dạy trẻ nhỏ cách gọi tên cảm xúc của mình. Vậy nên, khi lớn lên, ta cứ loay hoay giữa những cảm xúc mơ hồ: dễ nổi nóng, dễ bị hiểu lầm, dễ tự trách, nhưng lại không biết gốc rễ nằm ở đâu.

Một cuốn sách giúp bạn luyện EQ từ những điều rất nhỏ

Cuốn EQ đỉnh cao – Thay đổi thói quen, làm chủ cuộc đời của Tiến sĩ Travis Bradberry là một lời mời nhẹ nhàng nhưng sâu sắc: Hãy bắt đầu từ những thói quen nhỏ mỗi ngày để xây dựng lại nội lực cảm xúc cho chính mình.

Sách không khuyên bạn cố gắng "tích cực lên" hay "hãy nghĩ thoáng ra". Thay vào đó, nó hướng dẫn bạn cách nhận diện những "ngòi nổ" cảm xúc của bản thân, cách phản ứng với người tiêu cực, cách xây dựng sự tự chủ, giữ bình tĩnh khi bị công kích, và cả cách buông bỏ một cách thông minh. Mỗi chương là một tình huống cụ thể, dễ liên hệ với đời sống – từ môi trường công sở đến gia đình, từ việc nuôi con đến làm việc nhóm.

Trí tuệ cảm xúc không phải là thứ để “trở nên thành công” cho bằng ai. Nó là thứ giúp bạn sống với chính mình trong sự bình yên – và từ đó, mọi điều tốt đẹp khác mới nảy nở.

Nếu bạn đang cảm thấy mệt mỏi, dễ nóng giận, dễ tổn thương, dễ hụt hẫng – thì đây là cuốn sách rất nên đọc. Không phải để tìm cách "không còn cảm xúc", mà là để học cách sống cùng cảm xúc – một cách tử tế hơn.