Cởi trói cho tư duy

Là cuốn sách hay nhất do Học viện Khoa học Quốc gia Mỹ trao thưởng, là sách hay nhất năm 2011 do New York Times bình chọn, là sách được quan tâm nhất năm 2011 do Tạp chí Los Angeles bình chọn... Tư Duy Nhanh Và Chậm được đánh giá rất cao bởi tác dụng ấn tượng: người đọc sẽ không bao giờ tư duy theo lối cũ, sau khi đọc cuốn sách này.

Tác giả Tư Duy Nhanh Và Chậm, Daniel Kahneman, là giáo sư tâm lý học người Israel, giảng dạy tại Đại học Princeton, Mỹ. Ông được xem là một nhà tâm lý học vĩ đại nhất trên thế giới còn tại thế. Cùng với người đồng nghiệp thân thiết của mình, Giáo sư Amoss Tversky, Đại học Stanford, ông đã thực hiện hàng loạt thí nghiệm tâm lý và có nhiều phát hiện rất quan trọng về hành vi con người. Trong đó, đặc biệt là tư duy và nhận thức của con người. Năm 2002, ông được trao giải thưởng Nobel Kinh tế vì những phát kiến về lý thuyết viễn cảnh (Prospect Theory), một lý thuyết về hành vi kinh tế phi lý, phần quan trọng của kinh tế học hành vi.

Theo Kahneman, con người có đến 2 hệ thống tư duy: Hệ thống 1, có thể gọi là tư duy nhanh hoạt động theo cơ chế tự động và mau lẹ, với rất ít hoặc hầu như không cần sự cố gắng và không tự động kiểm soát. Hệ thống 2, tư duy chậm, tập trung sự chú ý đối với những hoạt động tư duy đòi hỏi sự nỗ lực, bao gồm những phép tính phức tạp, thường gắn với kinh nghiệm chủ quan và tập trung của chủ thế. Với tư duy chậm, con người phải chú ý, phân tích, tính toán... để cuối cùng, đưa ra đáp án. Tuy nhiên, hệ thống tư duy được con người sử dụng thường xuyên nhất lại là hệ thống tư duy nhanh.

Qua tác phẩm này, Daniel Kahneman dẫn dắt người đọc về với hành trình khám phá, nghiên cứu hơn 30 năm của ông và đồng nghiệp, với rất nhiều thí nghiệm được thiết kế thông minh và chính xác. Thành quả của những năm tháng miệt mài lao động đó chính là lời giải về cách thức con người cảm nhận cũng như cách con người tương tác với thế giới. “Việc nhìn nhận cơ chế hoạt động của 2 hệ thống tư duy của con người trên quy mô lớn hơn có ý nghĩa rất quan trọng đối với hoạt động kinh tế xã hội”, ông Trương Gia Bình, Chủ tịch Tập đoàn FPT đánh giá. Đó chính là đóng góp mang tính đột phá của Daniel Kahneman.

Theo dõi Tư Duy Nhanh Và Chậm, độc giả sẽ thấy, tác giả tập trung giải quyết câu hỏi lớn: Nên hay không nên tin vào trực giác? Giải pháp của ông là chậm mổ xẻ sự sai lệch của trực giác trong trí óc con người. “Những phỏng đoán, suy nghiệm đôi khi cũng dẫn đến những sai lầm nghiêm trọng và hệ thống”, Giáo sư Daniel Kahneman chia sẻ. Đáng chú ý, khi tập trung vào sự sai lệch trong trực giác, mục đích của ông không nhằm bôi nhọ nhận thức loài người. Thay vào đó, ông hướng đến việc làm rõ cách thức hoạt động của trí não để từ đây, giúp người đọc nâng cao nhận thức của mình, có những cách tốt hơn khi phải đưa ra các dự đoán và lựa chọn.

Văn phong đơn giản, trong sáng, cũng không kém phần hài hước nhưng hàm lượng thông tin học thuật trong tác phẩm khá cao, có phần thách thức suy nghĩ người đọc. Điều này đòi hỏi độc giả phải dụng công tìm hiểu, đối chiếu thêm một vài thông tin nhất định. Tuy nhiên, khi đã vượt qua những trở ngại này, đây sẽ là tác phẩm rất giá trị. Như lời Giáo sư Nguyễn Văn Tuấn, Viện Nghiên cứu y khoa và Đại học New South Wales, Úc, Tư Duy Nhanh Và Chậm là tác phẩm có thể giúp người đọc hiểu hơn về chính mình.