Cảm hứng cho những người có ước mơ khác thường

24 tuổi, khoác ba-lô đi khắp châu Á, châu Âu, châu Phi, trăn trở với những câu hỏi lớn của cuộc đời, Phil Knight, một thanh niên sống ở vùng ngoại ô yên bình trên đất Mỹ quyết định rằng con đường khác thường mới là lựa chọn duy nhất dành cho mình. Thay vì làm việc cho một tập đoàn lớn, cậu bắt mình phải tự tạo dựng một thứ gì đó, một thứ mới mẻ, năng động và khác biệt. Để rồi, sau tất cả những khó khăn, cậu đã chạm đến giấc mơ tuổi trẻ của mình.

Chàng thanh niên ấy là người sáng lập và điều hành Nike, một trong những thương hiệu giày được ưa chuộng nhất trên thế giới. Hiện doanh số hằng năm của Nike vượt mức 30 tỉ USD. Trong kỷ nguyên khởi nghiệp này, Công ty Nike của Knight là “bản vị vàng” và dấu swoosh (logo của Nike) không chỉ là logo, mà còn là biểu tượng của vẻ đẹp và sự vĩ đại, là một trong số ít các biểu tượng được nhận diện ngay tức thì trong mọi ngõ ngách trên thế giới. Và Knight, người đàn ông đằng sau logo ấy, luôn bí ẩn.

Phil Knight

Ít xuất hiện trên các phương tiện truyền thông, việc Phil Knight viết tự truyện, không cần người chấp bút lập tức gây chú ý cho ngành xuất bản thế giới. Bằng một văn phong hết sức giản dị, không đao to búa lớn, không mài giũa, ông đã kể lại câu chuyện đời mình, một cuộc đời đầy những điều bất ngờ.

Theo Michael Spence, nhà kinh tế học đạt giải Nobel, câu chuyện khởi nghiệp của Phil Knight là một chuyến phiêu lưu mạo hiểm đầy cảm động, rất hấp dẫn, với nhiều bài học về đổi mới và sáng tạo. Phil Knight đã đưa người đọc trở lại “thời kỳ sơ khai’”của logo dấu ngoắc phẩy, nhớ lại cái thời ông phải nài nỉ và vay mượn từ các ngân hàng, nhớ lại cách ông tập hợp những con người lập dị nhưng đầy tài năng, cách họ làm việc cùng nhau để xây dựng nên một thứ độc đáo, mang tính thay đổi căn bản. “Cuốn sách là nguồn cảm hứng cho những người có ước mơ khác thường”, Michael Spence khẳng định.

Sinh trưởng giữa 2 cuộc chiến tranh thế giới, trong bối cảnh các quốc gia vẫn còn nhiều bất ổn, Phil Knight tốt nghiệp đại học và quyết tâm phải bước ra thế giới, đến Nhật, quốc gia mà phần đông đều xem người Mỹ là kẻ thù. Mượn 50USD của bố và thành lập công ty với một sứ mệnh đơn giản: nhập khẩu giày chạy chất lượng cao, giá rẻ từ Nhật, Phil Knight đã chứng minh không có gì là không thể. Năm 1964, xuất phát điểm chỉ là bán giày trên thùng chiếc xe Plymouth Valiant, Knight đã kiếm được 8.000USD trong năm đầu tiên.

Trong cuốn tự truyện, Knight kể chi tiết rất nhiều rủi ro đáng sợ mà ông phải đối mặt trên con đường của mình ở Nhật cũng như những trở ngại to lớn, những đối thủ cạnh tranh khốc liệt, vô số những người ngờ vực và ghét bỏ cùng những ông chủ ngân hàng thù địch. Trên tất cả, người đọc ấn tượng với cách Knight hình thành và gìn giữ các mối quan hệ của mình. Đặc biệt nhất là tình bạn giữa Knight với cựu huấn luyện viên điền kinh Bill Bowerman, cũng như những nhân viên đầu tiên của Nike.

Trên nền tảng của tình bạn, Knight cùng những cộng sự của mình đã tạo nên một thương hiệu, một văn hóa. Lớn hơn, đó còn là cảm hứng, là động lực cho những người đang khát khao lập nghiệp. Đó chính là lý do tỉ phú Bill Gates đánh giá, Gã Nghiện Giày là cuốn sách hoàn toàn thực tế gợi nhớ đến những gì diễn ra trên con đường đi đến thành công trong kinh doanh. Ông khẳng định: “Trong những trang sách của Gã Nghiện Giày, Knight đưa ra cách thức mà rất ít CEO sẵn sàng theo đuổi. Knight trung thực, một cách đáng ngạc nhiên và thực sự kiên cường với chính bản thân cũng như những thất bại. Đây là câu chuyện rất thú vị. Một câu chuyện rất thực”.