Phim hay: Những mảng màu cô đơn trong ‘Chungking Express’

Nhạc dồn dập theo nhịp tiết tấu nhanh, máy quay lia ngẫu hứng bằng những chuyển động chao đảo, hình ảnh nhòe mờ, rung giật, các chuyển động đứt nối, những gương mặt vô hồn lướt qua khuôn hình và lao vào những khu ngõ hẻm của thành phố không ngủ về đêm. Vương Gia Vệ đưa người xem nhập cuộc với một cơn thôi miên bằng âm thanh, ánh sáng, hình ảnh như thế. Tưởng như ta vừa nhấp ngụm rượu đầu tiên trong một đêm không ngủ, hơi nồng và gắt vừa bất ngờ sộc lên mũi, cơn say vừa chớm, thì bộ phim bắt đầu…

Vương Phi trong một cảnh phim "Trùng Khánh Sâm Lâm".

“Chúng ta giáp mặt những người khác hàng ngày. Chúng ta có thể không biết nhau… nhưng chúng ta có thể trở thành bạn tốt một ngày nào đó”. Lời dẫn đó gợi mở ra những cuộc gặp gỡ đầy ngẫu hứng của các nhân vật trong phim. 223 là một cảnh sát thất tình, có sở thích sưu tập những hộp dứa hết hạn vào ngày 1/5 (sinh nhật anh). Anh quyết định sẽ yêu người phụ nữ bất kỳ đầu tiên bước vào quán rượu anh ngồi.

663 là một cảnh sát khác, cũng thất bại trong tình yêu đã quyết định bỏ nghề, mua lại một quán đồ ăn nhanh và chờ đợi lời hẹn của cô gái bí ẩn về “giấc mơ California”. Bộ phim được kéo dài bởi hai câu chuyện, hai mối quan hệ mà cho đến cuối cùng, khó có thể chắc rằng đó là tình yêu. Nhưng trên chính trạng thái lơ lửng đó, họ đã chạm vào nhau, đồng thời chạm vào tận cùng nỗi cô đơn không lời.

Lối kể chuyện đặc biệt và đầy ngẫu hứng của Vương Gia Vệ có thể sẽ là một thử thách đối với người xem khi câu chuyện này chưa đi qua, câu chuyện khác đã đến. Nhưng cũng chính vì thế mà dù nhập cuộc ở bất cứ đoạn nào của bộ phim, chúng ta vẫn có thể thưởng thức và nhấm nháp một cơn say chếnh choáng kéo dài bất tận dư vị của nỗi cô đơn. Chungking Express của Vương Gia Vệ không chỉ là một câu chuyện nhiều trăn trở trong cảm thức của con người hiện đại. Hơn hết, đó còn là một cuộc chơi tài hoa bằng ngôn ngữ điện ảnh của đạo diễn họ Vương.

Với hai thế giới đối lập, một đông đúc, ồn ào và một trống trải, tĩnh lặng; Vương Gia Vệ đã phác họa nên những khuôn mặt khác nhau của Hong Kong những năm 1990. Nếu như thế giới thứ nhất – thế giới ngầm với ma tuý, gái điếm, rượu, thuốc phiện trong những nhà thổ về đêm, chủ yếu được quay với nhịp phim nhanh, chuyển động máy liên tục, cắt cảnh và chuyển cảnh dứt khoát thì ở thế giới thứ hai, không gian và thời gian dường như được kéo dài ra vô tận. Đó là căn phòng khách sạn quá rộng dành cho hai người, là bóng đêm lạnh lùng quanh chân người cảnh sát đứng gác, là căn hộ cũ kỹ và ẩm mốc sau những cuộc yêu đương.

Để cho các nhân vật mang số hiệu thay vì tên riêng, mang kính đen để giấu đi một khuôn mặt thật, Vương Gia Vệ đã chủ ý khắc họa chân dung đám đông trong thành phố ồn ào, náo nhiệt của mình. Nhân vật chính của bộ phim không phải bất kỳ một con người cụ thể nào mà chính là bản thân thành phố này, như chính đạo diễn Vương Gia Vệ từng tâm sự.

Lương Triều Vỹ trong vai chàng cảnh sát có ánh mắt nồng nàn, quyến rũ.

Họ có thể xuất thân khác nhau, làm nghề khác nhau nhưng dưới thế giới ngầm của thành phố, giữa rượu, ma túy, thuốc phiện; họ đều trở thành những con rối lạnh lùng đi qua màn hình, tuyệt nhiên không cảm xúc. Chúng ta bắt gặp một thành phố hừng hực khí thế về đêm qua những bàn tay thoăn thoắt đếm tiền, những cánh cửa nhà chứa mở ra, khép vào nườm nượp, những đôi giày đủ loại đan nhau qua những con hẻm tối. Đó là cuộc sống hối hả đang trôi đi và con người đôi khi mắc kẹt với nỗi cô đơn của chính mình ở một góc nào đó.

Những ảo giác hình ảnh trong bộ phim không chỉ được tạo bởi hiệu ứng tua nhanh hay chậm, những chuyển động máy bất ngờ, ngẫu hứng mà còn bởi những khuôn hình độc đáo và tài hoa. Những khuôn hình cắt làm đôi, làm ba; góc quay lộn ngược 180 độ hay những vòng quay đảo trục bất ngờ của máy quay tiếp tục mang đến những trải nghiệm hình ảnh thú vị cho khán giả.

Đặc biệt, Vương Gia Vệ đã sử dụng tấm gương như một đạo cụ đắc lực để soi chiếu và khắc họa sắc nét gương mặt của con người hiện đại. Đằng sau những bộ trang phục điệu đà, kiểu cách; khi soi vào tấm gương như một nhát cắt lạnh lùng giữa khuôn hình, các nhân vật vẫn bắt gặp mình trần trụi dưới cái bóng của sự cô đơn.

Cùng với lối phân thân bằng hình ảnh đó, hình thức phân thân để độc thoại nội tâm cũng là một thủ pháp khác mà đạo diễn họ Vương dùng để khắc hoạ chân dung nỗi cô đơn trong phim. Mỗi lời bộc bạch về tình yêu, về niềm tin và ước mơ sẽ dẫn dắt người xem đến với mỗi câu chuyện cụ thể, về một chàng trai thích ăn dứa, một cô gái sợ bị tổn thương hay một kẻ si tình bị phản bội.

Nếu không phải là tự nói với mình, các nhân vật hầu như chọn cách im lặng để lấp đầy những khoảng trống trong nhau. Họ có thể bên nhau một đêm không nói, không làm tình hay có thể im lặng đợi chờ một lời hẹn. Nhưng ở tột cùng của im lặng đó, họ tìm thấy nhau trong tiếng gọi yếu ớt của niềm đồng điệu, của tình yêu thương.

Sự nhập vai và diễn xuất ăn ý của dàn diễn viên cũng là một yếu tố quan trọng khác góp phần làm nên thành công của Chungking Express. Lâm Thanh Hà với mái tóc vàng tân thời và cặp kính đen bí ẩn, hiện đại trở thành một đối cực hoàn hảo với Vương Phi trong mái tóc ngắn cùng nét hồn nhiên, tinh nghịch. Cùng với đó, 223 và 663 làm nên hai hình ảnh người đàn ông đa tình và thất tình đáng yêu theo những cách khác nhau.

Lâm Thanh Hà (trái) và Kim Thành Vũ ở câu chuyện còn lại.

Ở 223 (Kim Thành Vũ) là vẻ chân thành, đáng thương đến tội nghiệp toát lên từ đôi mắt rầu rầu lúc nào cũng như vừa cạn nước mắt. Trong khi đó, 663 (Lương Triều Vỹ) lại là vẻ quyến rũ, mê hoặc khó cưỡng của một người đàn ông với đôi mắt nồng nàn. Tất cả làm nên những màu sắc sinh động khác nhau trong bức tranh Trùng Khánh Sâm Lâm qua cách nhìn của Vương Gia Vệ.

Sẽ thật khó để kể lại câu chuyện trong Chungking Express rằng nó bắt đầu từ đâu, diễn ra khi nào, kết thúc ra sao… Chỉ biết rằng khi mở bộ phim ra ở bất cứ trường đoạn nào, chúng ta cũng sẽ bắt gặp những khuôn hình độc đáo, những góc máy đầy thách thức và cá tính của Vương Gia Vệ. Cũng như đi về phía nào của khu rừng Trùng Khánh, chúng ta cũng va phải nỗi cô đơn.

Tuy nhiên, hướng chuyển động của bộ phim cuối cùng vẫn là từ đêm tối ra ánh sáng, từ những khu ổ chuột nhếch nhác ra những căn hộ trên cao với khung cửa sổ ngập nắng ngày đẹp trời. Khi cô gái dọn dẹp và hong khô những bụi bặm trong căn nhà mốc meo kỷ niệm của anh cảnh sát thất tình xong cũng là khi cô quyết định ra đi để chuẩn bị cho tương lai tinh tươm và sáng sủa của mình. Bộ phim kết thúc khi hai người chỉ vừa kịp tìm thấy nhau, chưa có một lời yêu nào được thổ lộ. Và khán giả vội vàng muốn xem lại, để lần dở lại câu chuyện từ đầu, truy tận cùng ngọn nguồn nỗi cô đơn rồi biết chăng gặp mình ở đâu đó…

Trailer phim "Trùng Khánh Sâm Lâm"

Clip: Vương Phi nhún nhảy theo giai điệu "California Dreaming"