Nhu cầu bức thiết về “hộ chiếu vaccine” ở châu Âu

"Chứng chỉ xanh"

Theo Euro News, “cánh cửa mùa hè” đang dần mở ra ở châu Âu. Và đối với những người muốn đi dạo qua đó trong bối cảnh các hạn chế COVID-19 vẫn đang diễn ra, chìa khóa có thể sớm nằm trong tầm tay.

Kể từ khi bắt đầu chiến dịch tiêm vaccine ngừa COVID-19, nhu cầu về "hộ chiếu vaccine" cho phép công dân châu Âu đi lại trong lãnh thổ của Liên minh châu Âu (EU) ngày càng trở nên bức thiết.

Do đó, Ủy ban châu Âu đề xuất thiết lập một tài liệu mang tên "chứng chỉ xanh kỹ thuật số", đưa ra cách tiếp cận thống nhất trên cấp độ châu Âu.

Trên thực tế, Ủy ban châu Âu đã nhắm đến việc tạo ra một "hộ chiếu vaccine điện tử" ở cấp độ châu Âu vào năm 2019, song sự bùng phát của đại dịch làm thay đổi tình hình.

Hộ chiếu vaccine có thể thúc đẩy du lịch vào mùa hè này. Ảnh: AFP.

Đại dịch làm tê liệt toàn EU, khiến các quốc gia thành viên phải thiết lập các hạn chế về di chuyển tự do của người dân. Vấn đề "hộ chiếu vaccine" đang trở nên ngày càng bức thiết vì đây được coi là một công cụ tiềm năng cho phép người dân di chuyển tự do trong lãnh thổ EU.

Nếu cuối năm 2020, EU tập trung vào chiến lược tiêm chủng thì giờ đây câu hỏi về những tác động lên việc di chuyển tự do đã khiến Ủy ban châu Âu phải thừa nhận và ủng hộ "bằng chứng tiêu chuẩn của việc tiêm chủng".

Quan điểm này được Hội đồng châu Âu ủng hộ trong Hội nghị thượng đỉnh hồi tháng 2, trong đó lãnh đạo 27 nước EU giao nhiệm vụ cho Ủy ban châu Âu thiết lập một đề xuất pháp lý. Đề xuất này được công bố hôm 17.3, liên quan đến việc tạo ra một "chứng chỉ xanh kỹ thuật số" ở cấp độ châu Âu.

Ủy ban châu Âu ưu tiên việc gọi là "chứng chỉ xanh" hơn là "hộ chiếu vaccine". Chứng chỉ Xanh Kỹ thuật số sẽ được giao miễn phí cho các cư dân EU, những người có thể chứng minh đã được tiêm phòng, nhưng cũng cho những người có kết quả xét nghiệm âm tính với virus hoặc có bằng chứng họ đã khỏi bệnh.

Chứng chỉ này không phải là tài liệu thiết yếu để có thể đi lại trong lãnh thổ của EU, do đó nó không phải là hộ chiếu.

Hộ chiếu vaccine có thể cứu vãn mùa hè châu Âu. Đây là một biện pháp được các điểm du lịch hàng đầu của châu Âu háo hức mong đợi. Ảnh: CNN.

Chứng chỉ xanh kỹ thuật số có gì?

Cụ thể, chứng chỉ xanh kỹ thuật số này cho phép công dân châu Âu và công dân nước thứ 3 sống trên lãnh thổ của EU có thể chứng nhận sự miễn dịch theo 3 cách khác nhau: được chủng ngừa, có kết quả âm tính với virus hoặc đã khỏi bệnh COVID-19.

Hệ thống này cũng sẽ được mở rộng sang Iceland, Na Uy, Thụy Sĩ và Liechtenstein. Các nước thành viên sẽ được phép cấp "chứng chỉ xanh" cho cả những người tiêm loại vaccine chưa được Cơ quan quản lý dược phẩm châu Âu (EMA) và Ủy ban châu Âu cho phép.

Thời hạn hiệu lực của chứng chỉ sẽ do các quốc gia thành viên quyết định, với các mức trần nhất định được xác định ở cấp độ châu Âu. Ủy ban quy định rõ chứng chỉ phải "tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện quyền tự do di chuyển”.

"Chứng chỉ xanh" có sẵn ở dạng kỹ thuật số và được xác thực bằng mã QR để tránh gian lận và sự phát triển của thị trường chợ đen. Mỗi cơ sở cấp phiếu kết quả xét nghiệm, tiêm chủng đều có chữ ký số riêng. Những dữ liệu được xác thực này sẽ được mỗi nước thành viên biên soạn và bảo vệ.

Về phần mình, Ủy ban châu Âu sẽ tạo ra một cổng thông tin tập trung liên kết tất cả các cơ quan quản lý có liên quan của các quốc gia thành viên, các trung tâm tiêm chủng đến cơ quan hải quan. Dữ liệu xuất hiện trên "chứng chỉ xanh" sẽ được viết bằng ngôn ngữ của quốc gia thành viên cấp nó cũng như bằng tiếng Anh.

Từ quan điểm y tế, hiện vẫn còn 2 vấn đề chưa được ngã ngũ. Đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa thể xác định chính xác mức độ những người được tiêm chủng có thể truyền virus hay không, cũng như không thể xác định chắc chắn thời gian miễn dịch được đảm bảo bởi 4 loại vaccine được cấp phép ở châu Âu (Pfizer, Moderna, AstraZeneca và Janssen).

Theo WHO, "hộ chiếu vaccine" không thể nào được coi là hộ chiếu miễn dịch theo kiến thức khoa học hiện nay. Tuy nhiên, một nghiên cứu khoa học của Israel được công bố hôm 8.2 chỉ ra rằng lượng virus của những người được tiêm chủng trong 2 tuần giảm 75%.

Ngay cả trong mỗi quốc gia thành viên, sự phân biệt giữa những người được tiêm chủng và chưa được tiêm chủng cũng có thể dẫn đến các hình thức phân biệt đối xử, bằng cách cho phép những người được tiêm ngừa đến nhà hàng và rạp chiếu phim. Trong khi, những người còn lại không được tiêm chủng sẽ bị cấm đến những nơi công cộng trên.

"Hộ chiếu vaccine" cũng đặt ra câu hỏi về vấn đề bảo vệ dữ liệu. Tháng 6.2020, người giám sát bảo vệ dữ liệu châu Âu Wojciech Wiewiórowski nhấn mạnh rằng việc cấu thành một hồ sơ dữ liệu như vậy có nguy cơ cao vi phạm các quyền cơ bản của người dân châu Âu và dẫn đến ý tưởng về một hình thức hộ chiếu vaccine "cực đoan".

Tuy nhiên, Ủy ban châu Âu đảm bảo rằng chỉ những dữ liệu y tế thiết yếu mới phải công khai cho mục đích tự do di chuyển, trong khi các thông tin khác sẽ phải được các quốc gia thành viên lưu giữ cẩn thận.

Có thể bạn quan tâm:

► Đi khắp nơi với "hộ chiếu vaccine"