Nguồn ảnh: The Economist

 
Phùng Mỹ Thứ Bảy | 10/10/2020 16:18

Bài học thực tế từ phương pháp tiếp cận COVID-19 của Thụy Điển

Thụy Điển vùng đất không có khẩu trang, được coi là một nhà vô địch của tự do.

Theo The Economist, điều tuyệt vời khi sử dụng một quốc gia nhỏ để hỗ trợ lập luận về một điều mà đối thủ không chắc biết điều gì đang thực sự diễn ra ở đó. Có lẽ đó là lý do tại sao Thụy Điển, với 10,3 triệu dân, trở thành một điển hình cụ thể được trích dẫn nhiều trong cuộc tranh luận về cách đối phó với COVID-19. 

Những người Thụy Điển yêu tự do đang theo đuổi một chiến lược không có khẩu trang, không có phong tỏa, sẽ tạo ra khả năng miễn dịch bầy đàn mà không làm phá sản nền kinh tế. Thành công của Thụy Điển là một lời quở trách thường trực đối với những người yêu thích việc làm chủ dân gian xung quanh và đóng cửa mọi thứ.

Một chuyến dã ngoại trong lễ kỷ niệm giữa mùa hè hàng năm ở Stockholm vào tháng 6, trong khi Thụy Điển đang dựa vào sự tự nguyện tuân thủ các biện pháp chống virus Corona. Nguồn ảnh: AP.
Một chuyến dã ngoại trong lễ kỷ niệm giữa mùa hè hàng năm ở Stockholm vào tháng 6, trong khi Thụy Điển đang dựa vào sự tự nguyện tuân thủ các biện pháp chống virus Corona. Nguồn ảnh: AP.

Thụy Điển thực sự có những bài học - nhưng họ ít nói về tự do hơn là sử dụng sự đánh đổi để tạo ra sự gắn kết xã hội lâu dài. Đất nước tạo ra một hình mẫu kỳ lạ cho những người hâm mộ chính phủ nhỏ. 

Lần cuối cùng khi Thụy Điển theo đuổi chủ nghĩa cá nhân chính là khi chính sách xã hội nằm trong tay những người đàn ông đi thuyền dài. Ngày nay, Thụy Điển là một ngọn hải đăng tiến bộ, đứng thứ 7 trong bảng xếp hạng chi tiêu xã hội của OECD, trước cả Đức.

Người hâm mộ Thụy Điển đã đúng khi chỉ ra rằng, trong giai đoạn đầu của dịch bệnh, chính phủ đã có những động thái nhẹ nhàng. Mặc dù, chính phủ nước này đã cấm các nhóm lớn và đưa ra nhiều lời khuyên về sức khỏe, nhưng họ đã từ chối việc khóa chặn. 

Tuy nhiên, đó không phải là một cách tiếp cận đặc biệt thành công. Thụy Điển có tỉ lệ tử vong khoảng 60 trên 100.000, gấp 10 lần so với Phần Lan và Na Uy, những quốc gia đã áp dụng các biện pháp phong tỏa. 

Sự tự do của người Thụy Điển đã không phụ thuộc vào nền kinh tế, mặc dù nhiều người chết là những người cao tuổi không còn làm việc. Chỉ riêng sản lượng trong quý II đã giảm 8,3% - cũng kém hơn các nước Bắc Âu khác. 

Số ca nhiễm ghi nhận trong vòng 7 ngày ở Stockholm, Thụy Điển. Nguồn ảnh: The Economist.
Số ca nhiễm ghi nhận trong vòng 7 ngày ở Stockholm, Thụy Điển. Nguồn ảnh: The Economist.

Không giống như Anh, Pháp và Tây Ban Nha, Thụy Điển chưa chứng kiến ​​làn sóng COVID-19 thứ hai. 

Tuy nhiên, thực tế là các ca nhiễm ở Quận Stockholm tăng gần gấp 4 lần trong tháng 9 (về mặt tuyệt đối, chúng vẫn còn thấp), chiến lược mới của Thụy Điển cho giai đoạn 2 hội tụ với Đức. 

Trưởng nhóm dịch tễ học Anders Tegnell khẳng định: mục đích không phải là đạt được khả năng miễn dịch nhanh chóng trên đàn mà là làm chậm sự lây lan đủ để các dịch vụ y tế có thể đối phó. 

Cách tiếp cận của Thụy Điển có thể chứng minh được tính bền vững hơn so với những cuộc bế tắc, bởi cuộc khủng hoảng này là "một cuộc chạy marathon, không phải là một cuộc đua nước rút".

Điều này không phụ thuộc vào khả năng miễn dịch của bầy đàn - Thụy Điển vẫn có một số lượng lớn những người nhạy cảm. Thay vào đó, nó đòi hỏi phải kiểm tra quy mô lớn nhanh chóng và truy tìm tiếp xúc để xác định và ngăn chặn sớm các đợt bùng phát. 

Điều này đi kèm với một thông điệp rõ ràng, nhất quán, bền vững vì nó mang lại cho mọi người quyền tự chủ. Đó là những nền tảng của chiến lược chống COVID-19 thành công ở khắp mọi nơi.

Bài học từ chính sách mới của Thụy Điển không phải là theo chủ nghĩa tự do, mà là chính phủ cân nhắc sự đánh đổi của mỗi hạn chế. Cụ thể, khi một người nào đó có kết quả xét nghiệm dương tính, toàn bộ gia đình của họ phải vào kiểm dịch. Riêng học sinh được miễn, bởi vì, lợi ích thu được từ việc đóng cửa trường học bị lấn át bởi tác hại lâu dài đến việc học của họ. 

Tương tự như vậy, thời gian cách ly kéo dài từ 5 - 7 ngày, so với 2 tuần ở những nơi khác. Nguy cơ lây lan COVID-19 trong tuần thứ 2 là khá nhỏ và đang giảm dần, nhưng tác hại đối với sức khỏe tinh thần của việc cách ly kéo dài ngày càng lớn.

Ở Thụy Điển, các ca nhiễm không tăng mạnh như các nước khác. Tổng số ca được xác nhận theo ngày, trung bình luân phiên trong 7 ngày. Nguồn ảnh: Johns Hopkins University.
Ở Thụy Điển, các ca nhiễm không tăng mạnh như các nước khác. Tổng số ca được xác nhận theo ngày, trung bình luân phiên trong 7 ngày. Nguồn ảnh: Johns Hopkins University.

Thụy Điển là một xã hội có lòng tin cao, nơi mọi người tuân theo các quy tắc. Tuy nhiên, cách tiếp cận của họ dựa trên ý tưởng rằng, vì COVID-19 ở đây trong một thời gian dài, yêu cầu quá nhiều người sẽ làm giảm sự tuân thủ và do đó lây lan dịch bệnh. 

Các xã hội có lòng tin thấp có thể cần một sự cân bằng khác giữa cưỡng chế và tự trị, nhưng họ cũng cần các quy tắc bền vững.

Người hâm mộ Thụy Điển chiếm lấy đám đông không đeo khẩu trang ở Stockholm như một bằng chứng về sự tự do. Tuy nhiên, đó không phải là cơ sở cho chính sách của Thụy Điển. Các chuyên gia chính phủ lập luận rằng bằng chứng cho thấy khẩu trang trợ giúp còn yếu và các biện pháp khác của họ có hiệu quả. Về điều này, Thụy Điển đang lạc hậu so với các nước khác. 

Nếu bệnh tái phát ở Thụy Điển, điều đó có thể sẽ thay đổi. Xét cho cùng, chính sách của nước này dựa trên bằng chứng và chủ nghĩa thực dụng, không phải là nguyên tắc mù quáng. 

Có thể bạn quan tâm:

► Kế hoạch 3 phần để loại bỏ COVID-19