Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung: "Người được khán giả nhớ đến..."

Đến nay, ca khúc Viết Tiếp Câu Chuyện Hòa Bình do nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung sáng tác, ca sĩ Nguyễn Duyên Quỳnh thể hiện đạt hơn 3 tỉ lượt xem trên các nền tảng mạng xã hội như TikTok, YouTube Shorts, Facebook, Instagram.

Trong Lễ kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước vừa qua, Viết Tiếp Câu Chuyện Hòa Bình được chọn biểu diễn qua tiếng hát ca sĩ Võ Hạ Trâm, Đông Hùng, giúp ca khúc thêm lan tỏa, lọt vào Top 1 thịnh hành YouTube Việt Nam.

Ca khúc Viết Tiếp Câu Chuyện Hòa Bình đã trở thành bản hit gắn với tiếng hát Duyên Quỳnh. Hình như anh đã bán bản quyền ca khúc này cho Quỳnh?

Tôi không bán mà hợp tác với Quỳnh, không ai phải trả tiền cho ai. Tôi nắm bản thu Quỳnh hát đưa lên các nền tảng của tôi, còn Quỳnh có thể mang bài hát đi hát khắp nơi và đưa bản thu lên các nền tảng của Quỳnh. Tôi và Quỳnh có quyền kinh doanh tác phẩm này.

Chính vì sự hợp tác đó, tôi phải tôn trọng đối tác, phải ưu tiên quyền lợi cho Quỳnh. Nếu ca sĩ khác muốn hát ca khúc này trong một chương trình đặc biệt nào đó thì phụ thuộc vào mong muốn của tôi và Quỳnh, chia sẻ tác quyền để bài hát được lan tỏa nhiều hơn. Còn các sân khấu khác phải tuân theo luật bản quyền và cũng phải tùy thuộc vào tính chất, quy mô và mục đích chương trình. Ví dụ, tôi sẵn sàng để bài hát được lan tỏa trong giới trẻ với mục đích phi lợi nhuận.

Anh được gọi là “hit maker” với gia tài hơn 700 sáng tác và hàng chục bản hit. Việc anh bảo vệ tác quyền có gì khác biệt so với các nhạc sĩ khác?

Trước kia chuyện bảo vệ tác quyền dễ lắm, chỉ cần bảo vệ tác quyền cho sáng tác của tôi trên các sân khấu ca nhạc, các đài, các đơn vị tổ chức hay quán cà phê, nhà hàng... Tôi có ủy thác qua VCPMC là trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam. Họ đại diện nhạc sĩ đi đến các đơn vị đó để làm việc và thu tiền tác quyền qua hình thức khoán theo năm, theo quý hoặc có những chương trình thu trực tiếp từng bài. VCPMC bảo vệ tác quyền cho nhạc sĩ cả trong và ngoài nước. Hiện tại trung tâm tác quyền này đã ký hợp đồng với 60 nước.

Nhưng bây giờ công nghệ phát triển quá nhanh, các nền tảng như TikTok, YouTube, Facebook... thịnh hành khiến tôi bị mất tác quyền rất nhiều nên tôi bắt buộc phải học cách upload lên YouTube như thế nào, đăng ký kinh doanh trên đó ra sao, mở shop trên nền tảng Spotify, học cách đăng ký nhận tiền, đăng ký truyền thông bài hát... Do đó, ngoài sự bảo vệ của Trung tâm tác quyền, tôi phải tự thân vận động, tự làm việc trên các nền tảng để nhận tiền cho quyền sản xuất và các quyền liên quan.

Một mình anh làm tất cả các việc như thế có khiến anh bị phân tâm trong sáng tác?

Tôi có một team quản lý các nền tảng. Tôi chia phần trăm lợi nhuận với các bạn, xem như động viên và đồng hành cùng nhau. Việc của tôi là tập trung vào sáng tác để có những bản thu chất lượng. Kênh YouTube của tôi hiện có 462.000 người đăng ký và 791 video, mỗi ca khúc tôi thường làm nhiều phiên bản, chịu trách nhiệm nội dung cho các bạn upload. Đây là một trong các kênh kinh doanh âm nhạc của tôi.

Nghe nói nguồn thu từ tác quyền của anh rất cao, khoảng nửa tỉ đồng cho mỗi quý?

Tôi không tiện nói cụ thể nhưng không cao đến mức đó. Thật ra các nhạc sĩ viết nhạc bolero mới thu tiền tác quyền nhiều. Tôi biết Top 3 mức thu tác quyền cao nhất của VCPMC đều thuộc về 3 nhạc sĩ gạo cội của dòng nhạc bolero. Dòng nhạc này các nhạc sĩ trẻ khó sáng tác để thành hit và cũng vì khán giả hầu như chỉ thích nghe những bài cũ.

Anh có chiến lược ra sao để sáng tác và kinh doanh âm nhạc thành công như lâu nay?

Tôi tận dụng thế mạnh và có chiến lược rõ ràng. Đó là không đi con đường người khác đã đi, mà chọn con đường ít có người đi. Như vậy, xác suất thành công sẽ lớn hơn. Một cuộc đua có 50 người mà mình ở vị trí 49, 50 là thua rồi. Còn nếu cuộc đua chỉ có 2-3 người, khả năng cao mình sẽ về nhất, về nhì.

Khi mới sáng tác, tôi coi đây là một nghề. Khi sáng tác được 20, 30 bài, tôi coi đây là sự nghiệp, mà đã là sự nghiệp thì phải xây dựng lên như một công trình. Tôi phân ra nhiều chủ đề như thiếu nhi, gia đình, tình yêu, mùa xuân, quê hương đất nước... Ở mỗi chủ đề tôi đòi hỏi số lượng và chất lượng cùng với cột mốc thành công. Chẳng hạn, ở chủ đề gia đình tôi đã có Nhật Ký Của Mẹ, Cha Và Con Gái... Chủ đề tình yêu tôi có Vầng Trăng Khóc, Con Đường Mưa... Chủ đề quê hương đất nước gần đây tôi có Viết Tiếp Câu Chuyện Hòa Bình. Lý tưởng của tôi là ở mảng nào, chủ đề nào, tôi cũng có ít nhất một bài được khán giả nhớ đến.

Anh có lời khuyên gì dành cho bạn trẻ yêu âm nhạc muốn làm nhạc sĩ?

Các bạn trẻ bây giờ rất giỏi, thêm một thuận lợi là có sự hỗ trợ của công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (A.I). Nhưng các bạn cần chú ý đừng lạm dụng A.I. Tôi biết có nhiều bạn không đủ mạnh mẽ để xác định ranh giới cái nào nên ứng dụng, nên học từ A.I và đâu là phần sáng tạo độc đáo, cá tính của con người mà A.I không thể thay thế. Một bên thu gom dữ liệu rồi trích xuất, một bên là sáng tạo bằng cảm xúc. Lạm dụng A.I sẽ làm sai bản chất của âm nhạc là sáng tạo.

Tôi không dám gieo hy vọng một tương lai mơ hồ cho các bạn là cứ làm đi rồi sẽ thành công. Như bản thân tôi, nếu như ngày đó anh Nguyên Vũ không hát nhạc của tôi thì không chắc tôi có ngày hôm nay. Nhưng trên hết và đầu tiên, tôi nghĩ điều mà các bạn cần chính là tinh thần dấn thân, dám nghĩ dám làm. Chuyện may rủi là có thật nên các bạn cần kiên trì.