Ngôn ngữ học thuật ngày càng khó hiểu

Ngôn ngữ học thuật từ lâu đã bị chỉ trích vì lối viết đầy thuật ngữ và khó hiểu, và câu chuyện của nhà nghiên cứu Ally Louks là minh chứng rõ nét. Sau khi hoàn thành luận án tiến sĩ về "đạo đức khứu giác", chính trị của mùi hương, bài đăng chia sẻ thành tích của cô trên mạng xã hội X đã thu hút hơn 21.000 lượt chia sẻ và 100 triệu lượt xem trong hai tuần. Tuy nhiên, phần tóm tắt luận văn của Louks bị nhận xét là quá phức tạp, làm dấy lên tranh cãi gay gắt.

Phản ứng không chỉ mang tính kỳ thị giới và bài xích trí thức, mà còn bộc lộ sự bức xúc với xu hướng ngôn ngữ học thuật ngày càng tách biệt với đời sống thường ngày. Lối viết khó hiểu không chỉ làm nản lòng độc giả phổ thông, mà còn khiến nhiều người nghi ngờ giá trị thực tiễn của các nghiên cứu.

Theo The Economist, việc phân tích 347.000 phần tóm tắt luận án tiến sĩ từ năm 1812 đến 2023 cho thấy mức độ dễ đọc đã giảm mạnh trong 80 năm qua. Dựa trên thang điểm đọc hiểu Flesch, điểm số trung bình của các luận văn giảm từ 37 (những năm 1940) xuống 18 vào thập niên 2020, tương đương độ khó của các ngành khoa học tự nhiên. Điểm số 100 nghĩa là đoạn văn có thể được hiểu bởi học sinh lớp 4 tại Mỹ (thường 9 hoặc 10 tuổi), trong khi điểm dưới 30 được xem là rất khó đọc. Đặc biệt, phần tóm tắt của Ally Louks đạt điểm 15, nhưng vẫn dễ đọc hơn 1/3 số luận văn được phân tích.

Nhiều nghiên cứu khác cũng cho thấy thuật ngữ phức tạp là hệ quả của sự chuyên môn hóa và tiến bộ công nghệ. Xu hướng này làm dấy lên nhu cầu cấp thiết về ngôn ngữ học thuật rõ ràng, dễ tiếp cận hơn. Ally Louks, dù nổi tiếng bất đắc dĩ, đã hài hước chia sẻ: "Tôi yêu việc mình mang đến những thuật ngữ và khung lý thuyết mới!". Nhưng để nghiên cứu khoa học thật sự có giá trị với xã hội, một phong cách viết rõ ràng hơn là điều không thể thiếu.

Có thể bạn quan tâm:

IPO Đông Nam Á: Kỳ vọng phục hồi

Nguồn The Economist