Nghiên cứu về pin lithium-ion đoạt Nobel Hóa học 2019

Ba nhà khoa học từ Mỹ, Anh và Nhật Bản chia sẻ giải Nobel Hóa học năm nay nhờ công trình phát triển pin lithium-ion.

Ngày 9/10, Viện Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã công bố chủ nhân giải thưởng Nobel Hóa học năm 2019. Theo đó, giải thưởng đã vinh danh ba nhà khoa học là ông John B. Goodenough (người Mỹ gốc Đức), ông Stanley Whittingham (người Anh) và ông Akira Yoshino (người Nhật Bản). Các nhà nghiên cứu sẽ cùng chia sẻ giải thưởng trị giá hơn 900.000 USD.

Trong số ba nhà khoa học trên, đáng chú ý có Giáo sư Goodenough (97 tuổi) là vị giáo sư lớn tuổi nhất từ trước đến nay đoạt giải Nobel. Tại buổi họp báo công bố giải Noel, nhà khoa học Sara Snogerup Linse, Chủ tịch Ủy ban Nobel về Hóa học, nhấn mạnh pin lithium-ion với trọng lượng nhẹ mà ba nhà khoa học nghiên cứu phát triển đã giúp đưa thế giới "tiếp cận với một cuộc cách mạng công nghệ mới".

Những nghiên cứu của các nhà khoa học này đã giúp tạo ra được pin lithium-ion và đã tạo ra cuộc cách mạng cho cuộc sống hiện đại ngày nay. Pin được ứng dụng rộng rãi trên đủ thiết bị công nghệ, từ điện thoại di động đến máy tính xách tay, xe điện và thu ổn định các nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời và điện gió, góp phần đặt nền tảng cho một xã hội không dây, không nhiên liệu hóa thạch.

Chân dung các nhà khoa học vừa được trao giải Nobel Hóa học 2019 tại buổi lễ vinh danh ở Học viện Khoa học Hoàng gia Thụy Điển ngày 9/10/2019. Ảnh: Reuters

Đầu những năm 1970, khi phát triển pin lithium đầu tiên, Giáo sư Stanley Whittingham ở Đại học Birmingham đã tận dụng năng lượng khổng lồ của lithium để giải phóng electron lớp ngoài.

Giáo sư John Goodenough tại Đại học Texas đã tìm ra cách tăng gấp đôi điện thế của pin lithium, tạo ra một loại pin mạnh và hữu dụng hơn rất nhiều. Giáo sư Akira Yoshino ở Đại học Meijo thành công trong việc loại bỏ lithium tinh khiết khỏi pin và dựa hoàn toàn vào các ion lithium an toàn hơn so với lithium tinh khiết. Điều này làm cho pin dễ sử dụng hơn trong thực tế.

Nobel Hóa học là giải thưởng thứ ba được công bố sau Nobel Y sinh và Vật lý. Vào các ngày mùng 10, 11 và 14/10, Ủy ban Nobel sẽ lần lượt công bố chủ nhân của những giải còn lại thuộc lĩnh vực Văn học, Hòa bình và Kinh tế.

Nobel là giải thưởng quốc tế do Quỹ Nobel tại Stockholm lập ra từ năm 1901 dựa trên tài sản của Alfred Nobel, nhà phát minh kiêm doanh nhân Thụy Điển.

Giải thưởng được trao thường niên cho những cá nhân và tổ chức có cống hiến nổi bật trong các lĩnh vực Y học, Hóa học, Vật lý, Văn học, Hòa bình.

Năm 1968, Ngân hàng Trung ương Thụy Điển lập ra Giải thưởng của Ngân hàng Thụy Điển cho Khoa học kinh tế để tưởng nhớ Nobel, còn gọi là giải Nobel Kinh tế. Mỗi giải thưởng gồm huy chương, bằng chứng nhận cá nhân và một khoản tiền thưởng. Từ năm 1901-2017, giải thưởng đã được trao 585 lần cho 923 cá nhân và tổ chức trên thế giới.