Nghệ sĩ Ưu tú Thành Lộc: Người giữ linh hồn cho sân khấu

Gần 40 năm đứng trên sân khấu, nghệ sĩ Thành Lộc đã in đậm dấu ấn trong lòng khán giả với tài năng hóa thân bậc thầy, từ vai hài duyên dáng đến những bi kịch ám ảnh. Nhưng bước sang chặng đường mới, anh không chỉ là “ông hoàng sân khấu”, mà còn là người dấn thân gầy dựng một mái nhà mới - sân khấu Thiên Đăng, như một lời đáp với nghề và thế hệ kế thừa.

Nghệ sĩ Thành Lộc, với khán giả, là một biểu tượng của sân khấu miền Nam. Nhưng với anh, ánh đèn chưa bao giờ là danh vọng: “Tôi mang ơn sân khấu. Không có sân khấu, sẽ không có Thành Lộc hôm nay. Giờ đây, tôi muốn trả lại điều đó bằng cách tạo ra một không gian nơi sân khấu có thể sống đúng nghĩa, không vì chạy show, không vì xu hướng”.

Sau khi rời Idecaf - nơi anh gắn bó hơn 20 năm, nghệ sĩ Thành Lộc thành lập sân khấu Thiên Đăng năm 2023, với mục tiêu tạo dựng một không gian nghệ thuật độc lập, chất lượng, ưu tiên chiều sâu và giá trị nhân văn. Tên gọi “Thiên Đăng” - ngọn đèn trời - vừa là biểu tượng tâm linh, vừa là lời cam kết không để sân khấu chìm trong bóng tối.

Chỉ chưa đầy 2 năm, Thiên Đăng đã giới thiệu hơn 10 vở diễn được đầu tư chỉn chu như Giáng Hương, Ngôi Nhà Trong Mây, Duyên Thệ, Ngũ Quý Tương Phùng, Nội Tình Của Ngoại Tình, Những Con Ma Nhà Hát, Chuyến Đò Định Mệnh, 13 Đức Thầy - Đức Thầy 13... 

Đặc biệt, Giáng Hương - vở diễn ra mắt sân khấu Thiên Đăng do nghệ sĩ Thành Lộc chuyển thể kịch nói từ vở cải lương Sân Khấu Về Khuya của soạn giả Nghệ sĩ Nhân dân Năm Châu - không chỉ chinh phục khán giả mà còn đánh thức những trái tim yêu nghề giữa một thị trường sân khấu đang có phần suy kém về số lượng lẫn chất lượng.

Ở cả 2 vai trò, đạo diễn sân khấu và vai nam chính Lĩnh Nam trong Giáng Hương, nghệ sĩ Thành Lộc để lại dấu ấn tài hoa sáng tạo lẫn kỹ năng diễn xuất biến hóa bậc thầy. Cách dựng nhạc kịch của Thành Lộc vô cùng sinh động. Thiết kế sân khấu giản dị mà sang trọng, ánh sáng gây ấn tượng mạnh bởi được tính toán công phu. Anh giữ nguyên những câu thoại đắt giá của Năm Châu, bởi ông viết rất chỉn chu và anh thêm bớt vài chỗ, cũng rất đắt giá. 

Hóa thân thành ông chủ gánh hát Lĩnh Nam, nghệ sĩ Thành Lộc khi biến đổi ánh mắt và giọng nói linh hoạt, có lúc thể hiện ánh nhìn trìu mến của một người chồng nhưng vẫn thoáng chút ghen tuông, thoắt cái hiện vẻ bối rối khi đứng giữa sự lựa chọn tri kỷ hay nhân tình. Nghệ sĩ Thành Lộc truyền tải chất giọng đanh thép khi nói chuyện cùng các nhân vật khác nhằm thể hiện quyền lực của người chủ. Song, khi cùng vợ tranh luận về hạnh phúc gia đình, ông lại bỏ nhỏ, đôi lúc run run như tâm tình của một người đàn ông chưa sẵn lòng rời xa tổ ấm. Giáng Hương do nghệ sĩ Thành Lộc nắm giữ linh hồn đã giành huy chương Vàng Liên hoan sân khấu TP.HCM, lần thứ nhất năm 2024.

Và ở phía sau sân khấu, nghệ sĩ Thành Lộc còn lo từng chi tiết sản xuất. Thiên Đăng hoạt động với tiêu chí: ít suất diễn, nhưng vở nào cũng phải có ý nghĩa cả về hình thức lẫn nội dung. Khán giả đến đây không để xem cho vui, mà để chạm vào cảm xúc, ký ức và nhân sinh. Đạo diễn Trần Minh Ngọc thấu hiểu người đồng nghiệp của mình: “Thành Lộc không mở sân khấu vì muốn có chỗ cho mình diễn. Anh ấy mở sân khấu để duy trì nghệ thuật tử tế - điều mà không phải ai cũng đủ gan làm trong giai đoạn sân khấu đang “nghẹt thở”.

Ở tuổi ngoài 60, Thành Lộc không chọn nghỉ ngơi. Anh vẫn hóa thân liên tục, vẫn trút cạn năng lượng trong mỗi đêm diễn. Đằng sau ánh đèn là những lo toan, từ chi phí thuê rạp, lương cho diễn viên trẻ cho đến việc đào tạo lớp kế thừa. Anh nói: “Tôi không mơ sân khấu Thiên Đăng trở thành đế chế. Tôi chỉ mong nơi này giữ được chữ “đẹp” trong sân khấu. Đẹp trong tâm hồn, không màu mè, không bốc đồng, không xu thời”.

Trong thời buổi sân khấu kịch bị cạnh tranh khốc liệt từ phim ảnh, mạng xã hội, game..., lựa chọn của nghệ sĩ Thành Lộc là một hướng đi ngược dòng. Sự tử tế, kỹ lưỡng và tâm huyết ấy làm cảm động người trong nghề lẫn khán giả. Nghệ sĩ Nhân dân Hồng Vân, đạo diễn, quản lý sân khấu kịch Phú Nhuận, chia sẻ: “Lộc là một trong những nghệ sĩ có tư duy hiện đại, sâu sắc, nhưng vẫn giữ được gốc rễ của sân khấu truyền thống. Làm việc với Lộc, ai cũng phải căng mình theo vì anh kỹ lưỡng đến từng lời thoại. Nhưng chính điều đó mới làm nên thương hiệu Thành Lộc, một chuẩn mực mà thế hệ trẻ nên học hỏi”