Mô hình Hybrid working: Nay ở nhà, mai tại công sở

Từ năm ngoái, khi đại dịch COVID-19 bùng phát và người lao động khắp nơi phải chuyển sang làm việc tại nhà (Work From Home - WFH), mô hình làm việc kết hợp (Hybrid Working) đã dần định hình.

Xu hướng tương lai

Theo báo cáo Work Trend Index của Microsoft, dựa trên khảo sát từ hơn 30.000 người tại 31 quốc gia cho thấy xu hướng thế giới là Hybrid Working. Những công ty công nghệ hàng đầu thế giới như Microsoft, Google, Facebook... đều cho nhân viên linh hoạt lựa chọn làm việc. Họ có thể vừa làm ở nhà, thỉnh thoảng đến văn phòng khi cần thiết. Facebook khẳng định, trong 5-10 năm tới, khoảng 50% nhân viên của công ty này có thể làm việc từ xa. Riêng Twitter cho phép một số nhân viên làm việc tại nhà vĩnh viễn nếu họ chọn.

Có nhiều lý do đi tới kết quả này. Ngay ở Việt Nam, khảo sát chỉ ra: 81% người lao động muốn tiếp tục làm việc từ xa, nhưng cũng có 77% mong gặp lại đồng nghiệp nơi văn phòng. Để đáp ứng nhu cầu của cả 2 nhóm, theo Microsoft, chỉ có môi trường làm việc linh hoạt mới giúp người lao động an tâm.

Theo thống kê sơ bộ, gần 2/3 kiến thức, kỹ năng của người Việt Nam là học được khi làm việc trực tiếp với nhau. Nếu làm từ xa thì không thể đào tạo được. Áp dụng mô hình Hybrid Working, với yêu cầu nhân viên vừa làm ở nhà vừa vẫn lên văn phòng vào một số ngày nhất định, sẽ cho phép các công ty vẫn triển khai đào tạo, tập huấn được.

Báo cáo của Microsoft cũng phản ánh, nhân viên ngày càng quá tải và kiệt sức khi chạy đua với năng suất cao. Gần một nửa số người thuộc thế hệ Z khi tham gia khảo sát cho biết họ đang phải vật lộn với công việc và cần sạc năng lượng hơn bao giờ hết. Chuyển đổi sang mô hình làm việc kết hợp là cách để người lao động hạnh phúc hơn.

Bằng chứng sau 1 năm thử nghiệm, khảo sát từ Microsoft cho thấy, 62% lao động trong nước đã sống thật với chính mình, tìm thấy năng suất và niềm vui trong công việc. Họ cũng có những trải nghiệm cảm xúc cân bằng hơn. Đây cũng là điều đã xảy ra ở Nhật, Úc, New Zealand...

Môi trường làm việc linh hoạt đã và sẽ mở ra thế giới nghề nghiệp mới. “Công việc trong tương lai sẽ thay đổi đáng kể, linh hoạt hơn và không giới hạn ở một địa điểm”, ông Sundar Pichai, CEO Google, từng nói. Ở Việt Nam, theo Microsoft, có đến 46% người được hỏi đang cân nhắc “nhảy việc” trong năm nay; con số này ở thế hệ Z là 52%.

Bà Phan Tú Quyên, Giám đốc Marketing và Vận hành của Microsoft Việt Nam, đánh giá, 71% lãnh đạo doanh nghiệp nhận ra những thay đổi này. Theo số liệu từ ASUS Việt Nam, khoảng 82% doanh nghiệp đã ban hành chính sách làm việc linh động. Đơn cử như FPT đã áp dụng kết hợp nhiều hình thức, vừa làm việc từ xa ở những vùng dịch, vừa áp dụng Hybrid Working ở những nơi khác. 

Đi trước một bước

Tuy nhiên, ông Hoàng Nam Tiến, Chủ tịch Hội đồng Quản trị FPT Telecom, từng lưu ý “để áp dụng mô hình làm việc kết hợp, doanh nghiệp phải đầu tư chuẩn bị kỹ càng, sẵn sàng cả về nhân lực, bảo mật, công nghệ”. Ông Pierre-Jean Châlon, Phó Chủ tịch cấp cao của Poly khu vực châu Á - Thái Bình Dương, đồng tình: “Khi các nhóm trở nên mất kết nối về mặt vật lý và duy trì kết nối ảo, thì công nghệ trở thành chìa khóa kết nối giao tiếp giữa các nhóm để tối ưu hóa hiệu quả và năng suất công việc”.

Hiện tại, các báo cáo nhìn nhận, mô hình Hybrid Working chỉ thích hợp ở một số ngành như công nghệ, truyền thông/quảng cáo, thiết kế, du lịch, thời trang, mỹ phẩm, đồ gia dụng... Còn các lĩnh vực đòi hỏi nghiêm ngặt trong bảo mật thông tin, quy trình như ngân hàng, chứng khoán thì mô hình Hybrid Working lại chưa phù hợp.

Các yếu tố chính đánh giá tốc độ dịch chuyển sang Hybrid Working phụ thuộc vào diện tích nhà ở, cơ cấu dân cư, sự thuận tiện trong di chuyển tới văn phòng, đường truyền kết nối mạng và thời gian giãn cách xã hội của thành phố. 

Để đi trước một bước, theo Poly, các doanh nghiệp cần phải đáp ứng, thiết kế và điều chỉnh các hoạt động, vượt qua thách thức, thích nghi với bất kỳ thay đổi nào mà họ gặp phải. Poly dự báo, đi cùng mô hình Hybrid Working là không gian làm việc thay đổi. Trong đó, các văn phòng tại nhà sẽ chú ý đến nhà bếp. Không gian làm việc chung dự kiến chiếm ưu thế. Cảnh quan thành phố cũng sẽ thay đổi...  

Bà Hoàng Nguyệt Minh, Giám đốc Bộ phận Cho thuê Thương mại, Savills Hà Nội, cho rằng, trong bối cảnh đại dịch, gần như nhân viên văn phòng đã quen với việc WFH thì vấn đề phụ thuộc nhiều hơn vào câu chuyện văn hóa công ty, sự linh hoạt của doanh nghiệp.

Theo Savills Việt Nam, khi xây dựng văn phòng kiểu mới, doanh nghiệp nên cân nhắc 3 khía cạnh chính: tính linh hoạt, quản lý tốt và đảm bảo an toàn tại nơi làm việc. Ngoài ra, doanh nghiệp cần tính đến rủi ro của việc mọi người không gặp mặt, không tương tác với nhau; rủi ro mất cân bằng giữa văn hóa hiện hữu và văn hóa làm việc linh hoạt; phòng ngừa nguy cơ tội phạm mạng và rủi ro không quản lý được sự thay đổi của quá trình chuyển đổi.

Bà Megan Reitz, Giáo sư Trường Kinh doanh Hult Ashridge, đề xuất, các doanh nghiệp có thể “rèn giũa thói quen cơ bản” vào văn hóa của đội nhóm, để kết hợp các nhóm làm việc Hybrid Working và đảm bảo nhân viên có thể lên tiếng. Muốn vậy, Poly chia sẻ, văn hóa làm việc cần phải bao trùm, tức lãnh đạo doanh nghiệp có khả năng, kỹ năng để tìm hiểu, thăm dò, đặt câu hỏi, điều chỉnh, khai thác, đánh giá sự khác biệt nơi nhân viên.