Máy lạnh không thể cứu sóng nhiệt

Khi Bão Ida tấn công Louisiana với lũ lụt thảm khốc và gió mạnh vào tháng 8 năm 2021, hơn 1 triệu người đã mất điện. Sau đó là đợt nắng nóng, nhiệt độ tăng lên trên 90 độ F, một cú đấm bất ngờ vào những người đang oi bức trong nhà, không thể bật điều hòa vì tình trạng mất điện kéo dài nhiều ngày. Đây là đợt nắng nóng gây thiệt mạng nhiều nhất ở New Orleans.

Sự kết hợp của bão, đợt nắng nóng và mất điện nhiều ngày là một kịch bản ác mộng, nhưng nó sẽ trở nên phổ biến hơn khi con người tiếp tục làm nóng hành tinh, gây ra thời tiết khắc nghiệt tàn khốc. Và nó tiết lộ một sự thật khó chịu về sự yếu kém của biện pháp bảo vệ tối thượng của con người chống lại cái nóng là điều hòa không khí.

Máy lạnh ngốn năng lượng, phần lớn vẫn đến từ nhiên liệu hóa thạch làm nóng hành tinh, nghĩa là nó làm trầm trọng thêm chính vấn đề mà nó được sử dụng để giảm thiểu. Thêm vào đó, nó chỉ dành cho những người có khả năng chi trả, làm gia tăng thêm bất bình đẳng xã hội.

Nhưng nó cũng là một đường dây cứu sinh chống lại cái nóng ngày càng khắc nghiệt, loại thời tiết khắc nghiệt chết người nhất. Nó cho phép mọi người sống ở những nơi mà nhiệt độ gần chạm đến giới hạn sống còn và nơi mà cái nóng khắc nghiệt vẫn tồn tại ngay cả vào ban đêm .

Nhu cầu về máy điều hòa không khí (AC) đang bùng nổ, dự kiến ​​sẽ tăng gấp ba lần trên toàn thế giới vào năm 2050 khi nhiệt độ toàn cầu tăng cao và thu nhập tăng. Vấn đề là, nếu không có điện, sẽ không có điều hòa không khí. Và nhiều lưới điện đang bị đẩy đến điểm giới hạn do thời tiết khắc nghiệt ngày càng thường xuyên và nhu cầu làm mát tăng cao.

Theo IEA, máy điều hòa không khí và quạt điện tiêu thụ khoảng 20% tổng lượng điện sử dụng trong các tòa nhà trên toàn thế giới.

Theo báo cáo từ Climate Central, một nhóm nghiên cứu phi lợi nhuận, thời tiết chiếm 80% các vụ mất điện lớn trên khắp nước Mỹ từ năm 2000 đến năm 2023. Jen Brady, một nhà phân tích dữ liệu cấp cao tại Climate Central, cho biết: "Mọi khía cạnh của thời tiết đều tác động đến lưới điện vốn đã dễ bị tổn thương và thực sự thử thách nó".

Ông Michael Webber - Giáo sư kỹ thuật cơ khí tại Đại học Texas ở Austin, cho biết tại Mỹ, lưới điện cũ được thiết kế để ứng phó với thời tiết trong quá khứ, thay vì thời tiết trong tương lai.

Mối đe dọa chính là bão, có thể làm đổ dây điện và cột điện, nhưng nhiệt độ cũng có tác động. Nếu trời thực sự nóng, hệ thống sẽ hoạt động kém hiệu quả hơn. Lưới điện cũng có thể bị biến dạng dưới sức nặng của nhu cầu khi mọi người cùng bật điều hòa để ứng phó với nhiệt độ cao.

Ông Brian Stone Jr., một giáo sư chuyên về quy hoạch và thiết kế môi trường đô thị tại Viện Công nghệ Georgia, cho biết số lượng các sự cố mất điện lớn ở Mỹ ảnh hưởng đến hơn 50.000 khách hàng và kéo dài ít nhất một giờ đã tăng gấp đôi từ năm 2017 đến năm 2020. "Hầu hết sự gia tăng xảy ra trong những tháng mùa hè, điều đó cho tôi biết rằng các hệ thống này không có khả năng phục hồi", ông nói với CNN.

Nhu cầu làm mát tăng cao trong đợt nắng nóng vào tháng 8 năm 2020 tại California đã khiến nhà điều hành lưới điện chính của tiểu bang phải cắt điện hàng trăm nghìn ngôi nhà trong tình trạng mất điện luân phiên lần đầu tiên sau 20 năm.

Vào năm 2021, trong đợt nắng nóng thiêu đốt vùng Tây Bắc Thái Bình Dương, các thiết bị điện bị cong vênh vì nhiệt, gây ra tình trạng mất điện luân phiên cho hàng chục nghìn người khi nhiệt độ tăng vọt lên trên 100 độ F.

Không chỉ có Mỹ đang gặp khó khăn, vào tháng 6 khi nhiệt độ ở miền Nam châu Âu lên tới 104 độ F, một số khu vực của Albania, Bosnia, Croatia và Montenegro đã trải qua tình trạng mất điện kéo dài nhiều giờ do nhu cầu về điện tăng đột biến.

Ngay cả tình trạng mất điện ngắn cũng có thể nguy hiểm. Nhiệt có thể ảnh hưởng đến các cơ quan quan trọng và gây kiệt sức vì nóng, say nắng và thậm chí tử vong. Nếu mất điện khi trời rất lạnh, mọi người có thể mặc thêm nhiều lớp, đốt lửa và co cụm lại với nhau. Nhưng nếu trời thực sự nóng, chỉ có một cách để làm mát, đó là dùng điện.

Trong một sự kiện nắng nóng và mất điện kéo dài từ ba đến bốn ngày, một nửa dân số của thành phố Phoenix gần 800.000 người sẽ cần điều trị tại bệnh viện vì các bệnh liên quan đến nhiệt.

Giáo sư Stone cho biết, mất điện ở Phoenix gây ra sự thay đổi rất lớn về bệnh do nhiệt, vì khí hậu của thành phố quá khắc nghiệt và mọi người phải vật lộn để thích nghi. Điều hòa không khí tràn lan thực sự có thể khiến cư dân kém phục hồi hơn vì họ đã quá quen với việc làm mát trong nhà và nơi làm việc của mình.

Arizona Public Service, một trong những công ty năng lượng cung cấp điện tại Phoenix, cho biết họ đã có kế hoạch mạnh mẽ để ngăn ngừa tình trạng gián đoạn trên diện rộng và thường xuyên bảo trì lưới điện. Nhưng giáo sư Stone cho biết mặc dù khả năng xảy ra tình trạng mất điện nhiều ngày và nắng nóng ở Phoenix có thể thấp, nhưng điều này vẫn có thể xảy ra và có khả năng xảy ra cao hơn khi cuộc khủng hoảng khí hậu trở nên tồi tệ hơn.

Việc cắt giảm mạnh mẽ ô nhiễm làm nóng hành tinh là biện pháp phòng thủ lâu dài tốt nhất chống lại nhiệt độ và thời tiết khắc nghiệt, nhưng thế giới đã phải chịu đựng nhiệt độ tăng trong nhiều thập kỷ.

Tăng cường làm cho lưới điện mạnh mẽ và bền bỉ hơn, điều này bao gồm việc sửa chữa và nâng cấp có tính đến khí hậu trong tương lai. Ông Webber cho biết, việc mở rộng và hiện đại hóa lưới điện, bao gồm việc bổ sung thêm nhiều nhà máy điện và đảm bảo nhiều nguồn năng lượng đa dạng, cũng sẽ giúp tăng cường lưới điện.

“Nhưng chúng ta cũng cần phải thừa nhận rằng những lưới điện đó sẽ bị hỏng và chúng hỏng với tần suất ngày càng cao, vì vậy chúng ta cần phải có các kế hoạch dự phòng”, Stone cho biết.

Người dân chờ đợi trong thời tiết nắng nóng để mua đá tại Duplantier Ice Service ở New Orleans, Louisiana vào ngày 1/9/2021, khi hầu hết thành phố vẫn mất điện sau khi cơn bão Ida quét qua tiểu bang này. Ảnh: Reuters

Phải xem xét lại các thành phố, nơi bê tông, thép và nhựa đường giữ nhiệt đã thay thế cây xanh. Việc thiết kế các khu vực đô thị xanh hơn và mát hơn thực sự có thể tăng khả năng phục hồi của lưới điện mà không cần đầu tư vào lưới điện chính.

Climate Central đã chỉ ra các dự án năng lượng mặt trời cộng đồng, có thể duy trì nguồn điện địa phương khi lưới điện bị sập. Babcock Ranch ở Florida thị trấn sử dụng năng lượng mặt trời đầu tiên của Mỹ đã xoay xở để giữ cho đèn sáng vào năm 2022 khi Bão Ian tràn qua, không giống như các thị trấn lân cận.

Những ngôi nhà thích nghi tốt hơn với thời tiết khắc nghiệt có thể giúp giảm nhu cầu điện khi nhiệt độ tăng cao. "Chúng ta dễ bị tổn thương vì chúng ta đã xây dựng cuộc sống của mình xung quanh không khí sử dụng máy điều hòa. Áp lực mà thời tiết khắc nghiệt gây ra cho lưới điện cho thấy "biến đổi khí hậu đã ở đây và chúng ta cần phải giải quyết nó." - Ông Webber nói.

Có thể bạn quan tâm:

Mỹ là nước có lượng kiều hối gửi ra nước ngoài nhiều nhất

Nguồn CNN