Minh Hoàng Thứ Tư | 16/05/2018 14:42

Liệu xe tự lái có hiểu hết các "nguyên tắc đường phố"?

Nguyên tắc lái xe an toàn có thực sự được định nghĩa bằng toán học không? Nghe có vẻ điên rồ, nhưng sẽ có thể thực hiện.

Xe điện đang đe dọa ngành dầu mỏ

Xe tự hành của Uber gây tai nạn tại Arizona


Khi mọi người lái xe thường xuyên, họ vô tình đã thuộc lòng những thông lệ gọi là “quy tắc đường”. Khoảng cách đậu giữa 2 chiếc xe? Rẻ trái, rẻ phải, con đường nào mật độ lưu thông cao, con đường nào có nhiều chướng ngại vật? Đó là những điều đôi khi trong bài học lái xe không có, mà rút ra từ kinh nghiệm và ứng biến thường xuyên của người lái. Các quy tắc có thể bị phá vỡ trong trường hợp khẩn cấp để tránh tai nạn. Có những tai nạn xãy ra, không phải cứ đúng nguyên tắc là không có lỗi.

Cần đưa ra một bộ quy tắc chuẩn hóa về cách thức hoạt động của xe tự lái

Tất cả điều này đặt ra một vấn đề lớn cho những người xây dựng các phương tiện tự lái (AV). Những kỹ sư muốn người lái xe có thể bớt đi phần nào vất vã và nhưng liệu AV có thể đoán trước được những tình huống xử lý không có trong cài đặt?. Điều đó có nghĩa là cần chính thức hóa các quy tắc đi đường một cách chính xác mà máy móc có thể hiểu được. Karl Iagnemma một công ty AV trước đây thuộc Viện Công nghệ Massachusettsđang nghiên cứu các vấn đề của AV. Đó là lý do tại sao một số người trong ngành nghĩ rằng đã đến lúc đưa ra một bộ quy tắc chuẩn hóa về cách thức hoạt động của AV trong các tình huống khác nhau.

Nguyên tắc lái xe an toàn có thực sự được định nghĩa bằng toán học không? Nghe có vẻ điên rồ, nhưng nếu nó có thể được thực hiện, đó sẽ là tin mừng cho cả kỹ sư và nhà quản lý.

Một bộ quy tắc hoạt động của AV sẽ giúp các nhà sản xuất ô tô phải đưa ra những lựa chọn đạo đức tiềm ẩn về cách thức các phương tiện nên hành xử trong một tình huống.

Khó quy trách nhiệm khi AV gây tai nạn

Trong trường hợp xảy ra tai nạn, Amnon Shashua of Mobileye, một nhà cung cấp công nghệ AV, một công ty AV sẽ không chịu trách nhiệm nếu xe của họ tuân thủ các quy tắc. Nhưng nếu lỗi cảm biến hoặc lỗi phần mềm có nghĩa là các quy tắc đã bị hỏng, công ty sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý. Vẫn sẽ có rất nhiều phạm vi cho sự đổi mới xung quanh thiết kế cảm biến và hệ thống điều khiển. Nhưng các quy tắc mà robot đi trên đường sẽ được xác định rõ ràng.

Tiến sĩ Shashua và các đồng nghiệp của ông đã xuất bản một nỗ lực đầu tiên để đưa ra các quy tắc như vậy trong một bài báo xuất hiện vào cuối năm ngoái. Nội dung bài viết, được gọi là “Trách nhiệm nhạy cảm về tính nhạy cảm”, đưa ra các quy tắc toán học cho các sự kiện khác nhau, chẳng hạn như thay đổi làn đường,  lách xe khi có tình huống khẩn và lái xe thận trọng khi tắt đường.

Lieu xe tu lai co hieu het cac
Ô tô tự lái không thể phản ứng tốt trên những đoạn đường xấu

Khung này bao gồm tất cả 37 tình huống trước khi xảy ra sự cố trong cơ sở dữ liệu tai nạn được NHTSA duy trì, bộ điều chỉnh an toàn xe hơi của Mỹ. Tiến sĩ Shashua muốn nó được chấp nhận làm cơ sở của một tiêu chuẩn công nghiệp mở. Trong khi chờ đợi, công ty của ông đã sử dụng những ý tưởng này trong nền tảng lái xe tự động mà hãng đang phát triển với BMW, Fiat Chrysler và một số nhà sản xuất phụ tùng.

Tháng trước, Voyage, một công ty AV mới khác, đã đưa ra một đề xuất tương tự, được gọi là “Open Autonomous Safety”. Nó cũng xác định hành vi chính xác, an toàn cho xe trong một loạt các trường hợp, bao gồm cả người đi bộ đang ở trên đường, các phương tiện gần đó quay đầu và xử lý tình huống ngay ngã tư. Ngoài ra, Voyage đã thực hiện các thủ tục an toàn nội bộ, các tài liệu và mã kiểm tra tất cả các “nguồn mở”, với mục đích cung cấp “một nguồn lực an toàn cơ bản trong ngành”.

Đây là một khởi đầu tốt đẹp, theo tiến sĩ Iagnemma, người có công ty riêng về AV cũng đang lên kế hoạch công bố trong lĩnh vực này. Bryant Walker Smith, giáo sư luật tại Đại học South Carolina, người nghiên cứu các quy định về xe hơi không người lái, cũng hoan nghênh các đề xuất từ ​​Mobileye và Voyage, nhưng cảnh báo rằng quá sớm để các nhà quản lý “tính toán các cuộc hội thoại năng động cơ bản về mặt kỹ thuật” .

Nguồn Economist