Làm sao để đưa ra quyết định như người thành công?
Một số chỉ là những quyết định nhỏ như ăn gì, đi làm bằng đường nào hoặc giải quyết công việc theo thứ tự nào.
Một số quyết định khác khó khăn hơn như lựa chọn một trong 2 đề xuất công việc, có nên chuyển đến thành phố mới vì người mình yêu hay không hoặc có nên loại bỏ một người nào đó ra khỏi cuộc sống của bạn hay không.
Với quá nhiều quyết định phải đưa ra mỗi ngày, việc học cách đặt thứ tự ưu tiên và thực hiện hiệu quả tối quan trọng đối với sự thành công và hạnh phúc của bạn.
Dưới đây là những cách thức mà người thành công sử dụng để đưa ra quyết định một cách hiệu quả.
1. Biến quyết định nhỏ thành thói quen hàng ngày…
Đưa ra quyết định hoạt động giống như cơ bắp của chúng ta: nếu bạn sử dụng quá mức trong suốt một ngày dài, chúng sẽ kiệt quệ và không thể phát huy hiệu quả. Một trong những chiến lược tốt nhất người thành công áp dụng để tránh gây mệt mỏi là loại bỏ những quyết định nhỏ bằng cách biến chúng thành thói quen hàng ngày. Do vậy, họ có thời gian dành cho những quyết định phức tạp hơn.
Hình ảnh quen thuộc của Steve Jobs là hàng ngày đi làm với chiếc áo cổ lọ màu đen. Mark Zuckerberg vẫn mặc chiếc áo hoodie quen thuộc. Cả hai đều nói rằng hình ảnh biểu tượng này là kết quả của thói quen hàng ngày nhằm giảm sự mệt mỏi khi phải đưa ra quyết định.
Cả 2 đều nhận thức được khả năng có hạn của con người trong việc đưa ra quyết định đúng đắn mỗi ngày, cũng như Tổng thống Mỹ Barack Obama từng nói “Bạn thấy tôi chỉ mặc những bộ com-lê màu xám hoặc xanh dương. Tôi đang cố gắng giảm bớt các quyết định của mình. Tôi không muốn phải đưa ra những quyết định về việc ăn gì hay mặc dì vì tôi có quá nhiều việc khác phải quyết định”.
2 … và đưa ra quyết định lớn vào buổi sáng
Một cách tuyệt vời khác để tránh mệt mỏi khi đưa ra quyết định là để dành những quyết định nhỏ sau giờ làm và đưa ra những quyết định phức tạp vào buổi sáng khi đầu óc bạn còn minh mẫn. Khi bạn đối mặt với hàng loạt quyết định quan trọng, mẹo hay là thức dậy sớm và làm công việc phức tạp nhất trước khi bạn bị cuốn vào những quyết định nhỏ (điện thoại reo, email đến, vv…).
Một chiến thuật tương tự là giải quyết một vài công việc nhỏ vào đêm hôm trước để có một khởi đầu tốt hơn vào ngày hôm sau. Chẳng hạn, đặt sẵn quần áo để khi thức dậy sẽ không phải suy nghĩ xem mình nên mặc trang phục nào.
Chú ý tới cảm xúc
Có câu ngạn ngữ “Đừng đưa ra quyết định lâu dài từ những cảm xúc nhất thời” và điều này đã được chứng minh hoàn toàn đúng. Người thanh công nhận thức rõ và hiểu rõ cảm xúc của họ, kể cả mức độ và tác động lên cách hành xử, do vậy, họ có thể đưa ra quyết định khách quan nhất và hợp lý nhất.
Thật không may, hầu hết chúng ta không giỏi trong việc kiểm soát và thậm chí là nhận thức được cảm xúc. TalentSmart đã tiến hành thử nghiệm trên 1 triệu người và nhận thấy chỉ 36% trong số chúng ta có thể xác định rõ cảm xúc khi chúng xuất hiện. Mặt khác, những người quyết đoán biết rằng tâm trạng không tốt có thể khiến họ trệch khỏi la bàn đạo đức với mức động tương tự như tâm trạng tốt có thể khiến họ tự tin thái quá và bốc đồng.
3. Đánh giá lựa chọn một cách khách quan
Khi đưa ra quyết định, người thành công thường xem xét các lựa chọn dựa trên một bộ nguyên tắc định ra từ trước vì họ biết rằng đièu này giúp việc đưa ra quyết định dễ dàng hơn và hiệu quả hơn.
Đây là một số tiêu chí giúp ích để bạn cân nhắc khi ra quyết định: Quyết định này có lợi cho tôi như thế nào? Nó gây hại cho tôi ra sao? Nó có lợi cho... như thế nào? Nó gây hại cho... như thế nào? Quyết định này có phản ánh đúng giá trị của tôi hay không? Liệu tôi có hối tiếc khi đưa ra quyết định này? Liệu tôi có hối tiếc vì đã không đưa ra quyết định này không?
4. Tạm gác việc quyết định….
Tạm gác việc ra quyết định đảm bảo rằng bạn có được tư tưởng thông suốt khi bạn xử lý quyết định này vào ngày hôm sau. Việc này giúp cảm xúc của bạn thay đổi. Khi bạn hành động quá nhanh, bạn có xu hướng phản ứng lại, nhưng khi bạn tập trung hơn và dành thêm thời gian cho quyết định, bạn có thể tiếp cận được những khía cạnh quan trọng mà trước kia bạn không nhận ra.
5 … nhưng không quá lâu
Người thành công hiểu rõ tầm quan trọng của việc thu thập thông tin nhiều nhất có thể, nhưng đồng thời, họ chắc chắn không trở thành nạn nhân của chứng mất khả năng phân tích. Thay vì chờ đợi mọi chuyện tự đến, người thành công biết rằng họ cần có thời gian biểu để theo dõi việc đưa ra quyết định. Ngay khi họ ấn định ngày giờ, họ có động lực để làm việc và tìm kiếm nhằm hoàn thành đúng hạn chót.
6. Tập thể dục để tái tạo năng lượng
Sự căng thẳng trong việc đưa ra một quyết định lớn thường sản sinh ra cortisol, một chất gây phản ứng tâm lý trong trường hợp nguy hiểm. Cortisol làm suy giảm khả năng suy nghĩ một cách sáng suốt và hợp lý. Khi bạn nhận thấy bị căng thẳng trong việc ra quyết định, hãy thử tập thể dục.
Chỉ cần 30 phút là đủ để nạp cho cơ thể một liều endorphin, giúp tinh thần minh mẫn trở lại. Tập thể dục còn giúp bạn vượt qua trạng thái stress cấp tính bằng việc đưa chất cortisol trong người bạn trở về với công dụng thực tế của nó. Nghiên cứu cho thấy tập thể dục trong thời gian dài nâng cao hoạt động của não bộ, đặc biệt là bộ phận chịu trách nhiệm cho việc đưa ra các quyết định.
7. Luôn tuân thủ la bàn đạo đức
Người thành công hiểu rõ tầm quan trọng của việc gắn kết quy tắc đạo đức với những quyết định của họ. Quy tắc đạo đức được coi là một chỉ dẫn đáng tin cậy khi những cảm xúc đang lôi kéo bạn theo một hướng khác.
8. Tìm lời khuyên từ người khác
Khi tiếp cận một quyết định, về mặt tự nhiên, chúng ta có xu hướng lựa chọn một biện pháp thay thế và sau đó thu thập thông tin để hỗ trợ cho quyết định đó thay vì thu thập thông tin trước rồi mới ra quyết định (đây được gọi là thiên kiến xác nhận).
Một cách tuyệt vời để tránh vấp phải thiên kiến xác nhận là tìm đến những lời khuyên từ bên ngoài, từ những người có thể mang đến các cách nhìn nhận khác nhau cho vấn đề của bạn.
Quan điểm của họ sẽ giúp bạn cân nhắc các lựa chọn một cách khách quan hơn và nhận ra những khuynh hướng chủ quan và vô lý của mình.
9. Suy ngẫm về những quyết định đã đưa ra
Mark Twain từng mô tả bản chất phức tạp của việc đưa ra quyết định như thế này “Những quyết định tốt đến từ kinh nghiệm, nhưng kinh nghiệm là bắt nguồn từ những quyết định tồi.”
Điều này không có nghĩa rằng cách duy nhất để trở thành một người đưa ra quyết định giỏi là phải mắc thật nhiều sai lầm; nó đơn giản chỉ có nghĩa là cần luôn ghi nhớ những quyết định trước kia của bạn. Người thành công luôn nhận thức đầy đủ về những quyết định trong quá khứ để sử dụng chúng một cách có lợi khi tình huống tương tự xảy đến.
10. Kết hợp tất cả lại
Do tác động của quyết định có thể kéo dài nhiều ngày, nhiều tuần, thậm chí nhiều năm, nên việc đưa ra quyết định đúng đắn và hiệu quả là một nỗ lực đáng để bạn tập trung thời gian và năng lượng.
Nhật Trường
Nguồn BI