Jack Ma và nhiều tỷ phú Trung Quốc gặp khó vì dấn thân đầu tư vào xe ô tô điện

Nhưng đó có thể là sai lầm, khi mà doanh số bán xe đang suy giảm và chính phủ Trung Quốc giảm trợ cấp cho ngành công nghiệp non trẻ.

Điều đó khiến những công ty hàng đầu của các ông Jack Ma, Pony Ma, Hui Ka Yan và Robin Li đang phải đối mặt với việc lợi nhuận ngày càng tụt dốc khi đặt cược vào xe điện. Số tiền 18 tỷ USD đổ vào các startup EV (xe ô tô điện) đã thổi phồng một "bong bóng" xe điện ở Trung Quốc và có khả năng vỡ tung vào một ngày nào đó.

Thị trường xe hơi của Trung Quốc đang trải qua sự sụt giảm doanh số kéo dài, khiến các nhà sản xuất EV cắt giảm triển vọng thu nhập. Với việc Trung Quốc đang cân nhắc cắt giảm thêm các khoản trợ cấp cho người mua xe để buộc các nhà sản xuất ô tô phải tự mình cạnh tranh, một sự rung chuyển đang dần xuất hiện, bà Rachel Miu, nhà phân tích của DBS Group Holdings ở Hồng Kông cho biết. “Đối với những người mới tham gia vào EV, đó là một chuyến leo dốc khó khăn”, bà nói.

Hui Ka Yan, trái, Pony Ma, trung tâm và Jack Ma. Ảnh: Bloomberg

Tỷ phú Jack Ma đã từ chức chủ tịch của Tập đoàn Alibaba vào tháng 9 sau khi tích lũy khối tài sản trị giá hơn 40 tỷ USD, nhưng ông vẫn là thành viên hội đồng quản trị và vẫn có ảnh hưởng lớn. Alibaba đã tham gia một số vòng tài trợ cho Xpeng Motors, trong đó có vòng gọi vốn năm 2018 huy động được 2,2 tỷ Nhân dân tệ (tương đương 313 triệu USD). Nhà sản xuất ô tô này do ông He Xiao Peng, cựu lãnh đạo Alibaba, đồng sáng lập.

Xpeng đã ra mắt chiếc xe đầu tiên của mình, chiếc SUV-G3 5 chỗ vào năm ngoái và đã bán được 11.940 xe trong năm nay, theo dữ liệu của Bloomberg. Công ty được thành lập vào năm 2014 này cũng đang hợp tác với những nhà sản xuất ô tô lâu đời hơn. Một nhà máy được xây dựng với Haima Automobile, có thể sản xuất ra 150.000 chiếc mỗi năm.

Tuy nhiên, mọi việc diễn ra không mấy suôn sẻ, vì một số kỹ sư của Xpeng bị buộc tội ăn cắp từ công ty cũ tại Mỹ. Tesla đã kiện một cựu kỹ sư, cho rằng anh ta đã tải lên các tệp, thư mục và bản sao của nguồn mã vào tài khoản lưu trữ đám mây cá nhân của mình trước khi từ chức. Ngoài ra, một cựu kỹ sư của Apple cũng đã bị truy tố vào năm ngoái vì cáo buộc ăn cắp bí mật xe tự lái trước khi nhận việc ở Xpeng. Anh này sẽ phải ra tòa, nhưng Xpeng thì không bị ảnh hưởng.

Alibaba, cổ đông lớn thứ hai tại Xpeng, đã không trả lời các câu hỏi cụ thể về nhà sản xuất ô tô. Xiaomi, công ty điện tử tiêu dùng, đã tham gia vào một vòng gọi vốn trị giá 400 triệu USD khác, Xpeng cho biết ngày 13/11.

Tencent của Pony Ma, công ty sở hữu ứng dụng WeChat, cũng đã dẫn đầu vòng rót vốn trị giá 1 tỷ USD vào NIO vào năm 2017. Với hơn 26.000 xe được bán, NIO là một trong số ít các công ty khởi nghiệp Trung Quốc tạo ra nhiều mẫu xe và đánh bại các đối thủ bằng một đợt IPO ở New York vào năm 2018.

Nhưng NIO, vốn còn được gọi là “Tesla của Trung Quốc”, cũng đang đối mặt khó khăn vì tổng doanh thu sụt giảm và những khoản tiền khổng lồ đổ vào tiếp thị và bất động sản. NIO đã tài trợ cho một buổi hòa nhạc Bruno Mars và mở các câu lạc bộ sang trọng có phòng trưng bày, quán cà phê và không gian biểu diễn (gọi là NIO House). Tính đến tháng 8, công ty đã mở 19 NIO House chỉ trong hơn 22 tháng và chi phí mặt bằng tương đương với 6,3% doanh thu trong 12 tháng.

NIO chọn cách bán hàng trực tiếp và rất chú trọng đến trải nghiệm người dùng, công ty này cho biết. Công ty không có kế hoạch đóng các câu lạc bộ hiện có hoặc mở những câu lạc bộ mới. NIO đã lỗ 2,8 tỷ USD  trong 12 tháng và cổ phiếu của hãng cũng đã sụt giảm trong năm nay. Công ty sẽ cắt 20% lưc lượng lao động tới tháng 9. Ngoài ra, NIO nói rằng Tencent và CEO William Li sẽ bơm 100 triệu USD mỗi bên vào công ty này, dù rằng không nói rõ việc rót vốn đã hoàn tất chưa...

“Doanh số bán hàng của chúng tôi đã chịu nhiều áp lực khi các khoản trợ cấp bị cắt giảm” ông William Li nói. “Chúng tôi đã bước vào kỷ nguyên mới, vào chỉ có thể thu hút khách hàng bằng các sản phẩm và dịch vụ chất lượng.”

Sửng sốt nhất là việc nhà phát triển bất động sản China Evergrande cũng muốn tham gia vào ngành EV. Công ty này muốn trở thành nhà sản xuất lớn nhất thế giới trong vòng ba đến năm năm, nghĩa là vượt qua Tesla.

Công ty này vừa mở một nhà máy ở Thượng Hải. Từ tháng 9/2018 đến 6/2019, Evergrande đã đầu tư hơn 3,8 tỷ USD vào các công ty liên quan đến EV, theo Bloomberg Intelligence và sẽ bắt đầu sản xuất thương hiệu Hengchi vào năm tới.

Evergrande, muốn mở 10 cơ sở sản xuất, có kế hoạch chi 45 tỷ Nhân dân tệ cho các phương tiện năng lượng mới trong khoảng thời gian từ 2019 đến 2021. Vào ngày 10/11, hãng tuyên bố sẽ chi gần 3 tỷ USD để tăng tỷ lệ sở hữu tại National Electric Vehicle Sweeden AB lên 82% từ mức 68%. Chủ tịch và người sáng lập Evergrande, tỷ phú Hui Ka Yan, cho biết rằng không có nhiều sự chồng chéo giữa kinh doanh bất động sản và tham vọng EV.

Chiếc NIO EP9 bên trong showroom NIO House ở Thượng Hải. Ảnh: Bloomberg

Ông Hui nói, “Chúng tôi không có bất kỳ thứ gì: tài năng, công nghệ, kinh nghiệm, hay cơ sở sản xuất trong việc sản xuất xe hơi”. “Vậy làm thế nào chúng tôi có thể cạnh tranh với các sản xuất ô tô có tuổi đời hàng thế kỷ trên thế giới?” ông đặt câu hỏi. Và câu trả lời chính là ví tiền của ông ấy.

“Bất cứ công nghệ và công ty cốt lõi nào chúng tôi có thể mua, chúng tôi sẽ mua”, ông nói. 

Tuy nhiên, chiến lược đầu tư bất chấp có thể gây thiệt hại cho Evergrande vì bản chất đốt tiền của ngành ô tô điện. Việc Công ty dự báo khoản chi 45 tỷ Nhân dân tệ có thể là thấp và điều đó có thể làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng tiền mặt của công ty này, theo Bloomberg Intelligence.

►Xe có giá đến 39.900 USD, vì sao người mua Cybertruck chỉ phải đặt cọc 100 USD?

►

Nguồn Bloomberg