Giới trẻ châu Á thúc đẩy thị trường nghệ thuật đương đại

Thị trường nghệ thuật đương đại toàn cầu đang phát triển với tốc độ nhanh chóng, nhờ vào sự bùng nổ của các nghệ sĩ trẻ tài năng từ châu Á cùng sự ủng hộ nhiệt tình từ các nhà sưu tập trẻ tuổi tại Trung Quốc và các nền kinh tế mới nổi khác. Doanh thu từ các cuộc đấu giá nghệ thuật hàng năm đã tăng lên gấp 25 lần trong 20 năm qua.

Một ví dụ điển hình cho sức hút của thị trường nghệ thuật châu Á là bức tranh châm biếm của nghệ sĩ Trung Quốc Fang Lijun. Tác phẩm này đã được Bảo tàng Nghệ thuật châu Á Fukuoka của Nhật Bản mua với giá 14 triệu yen (89.000 USD) vào năm 1996, hiện được định giá khoảng 1,1 tỉ yen. Điều này cho thấy sự tăng trưởng đáng kinh ngạc trong giá trị của các tác phẩm nghệ thuật đương đại châu Á.

Theo bà Etsuko Iwanaga, Giám đốc Bảo tàng Nghệ thuật châu Á, trước đây, nghệ thuật đương đại châu Á không nhận được nhiều sự quan tâm trong những năm 1990. Tuy nhiên, hiện nay, các tác phẩm của các nghệ sĩ Ấn Độ và Indonesia cũng đang có giá trị cao hơn. 

Các tác phẩm của những nghệ sĩ trẻ châu Á ngày càng trở nên phổ biến khi các nhà sưu tập chuyển sự chú ý từ các giá trị truyền thống phương Tây sang một loạt các nghệ sĩ và đề tài đa dạng hơn về chủng tộc, tuổi tác và giới tính. Đồng thời, với sự phát triển mạnh mẽ của các nền kinh tế châu Á, các nghệ sĩ trong khu vực đã bắt đầu du học và tích hợp những xu hướng mới nhất vào tác phẩm của mình.

Theo artprice.com, một nhà cung cấp thông tin thị trường nghệ thuật trực tuyến hàng đầu của Pháp, các cuộc đấu giá nghệ thuật toàn cầu đã tạo ra tổng doanh thu lên tới 2,3 tỉ USD trong năm kết thúc vào tháng 6/2023, tăng 25 lần so với 20 năm trước. Trong cùng kỳ, số lượng lô hàng được bán đấu giá cũng đã lập kỷ lục với con số 123.000. Doanh số đã tăng đều đặn kể từ đầu thiên niên kỷ, ngoại trừ những đợt suy giảm ngắn hạn do các sự kiện như cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.

Nhìn từ góc độ châu Á, các nhà đấu giá đang tận dụng cơ hội tăng trưởng không ngừng của thị trường này. Sotheby's, một trong những nhà đấu giá hàng đầu thế giới, đã lên kế hoạch mở rộng văn phòng ở Hong Kong vào tháng 9 để tổ chức các cuộc đấu giá thường xuyên quanh năm. Ông Yasuaki Ishizaka, Cố vấn cao cấp tại Sotheby's Nhật Bản, cho biết có sự thay đổi thế hệ trong tầng lớp thượng lưu Trung Quốc. “Phong cách sống đã thay đổi rõ rệt ở Trung Quốc, đặc biệt là những người trong độ tuổi từ 20 đến 40 tuổi có xu hướng ưa chuộng nghệ thuật đương đại”, ông Ishizaka nói.

Trung Quốc hiện chiếm 32% doanh thu đấu giá toàn cầu trong năm kết thúc vào tháng 6 vừa qua, nhanh chóng áp sát Mỹ, thị trường lớn nhất cho nghệ thuật đương đại. Sự quan tâm đến các tác phẩm nghệ thuật châu Á cũng đang gia tăng ở các quốc gia châu Á khác.

Mặc dù Nhật Bản chỉ chiếm chưa đến 2% thị trường nghệ thuật đương đại, nhưng nhiều chuyên gia nhận thấy tiềm năng phát triển. Doanh thu từ cuộc đấu giá nghệ thuật SBI của Nhật Bản đã đạt 5,2 tỉ yen vào năm 2023, tăng hơn 10 lần so với một thập kỷ trước, với 60% số lượng người tham gia đấu giá thành công dưới 40 tuổi.

Theo một quan chức tại nhà đấu giá Nhật Bản, nhu cầu về các tác phẩm nghệ thuật đã tăng trong thời gian gần đây khi mọi người dành nhiều thời gian ở nhà hơn. “Ngoài các chủ doanh nghiệp, nhân viên văn phòng cũng chiếm một phần ngày càng lớn trong số khách hàng của chúng tôi”, người này cho biết.

Nhu cầu về các tác phẩm nghệ thuật đương đại cũng đã tăng lên trong giới đầu tư. Theo Citigroup, những tác phẩm này có thể tạo ra lợi nhuận cao hơn so với bất động sản và một số loại cổ phiếu trong trung và dài hạn.

“Những người siêu giàu có tài sản hơn 30 triệu USD đầu tư khoảng 5% tài sản của họ vào các tác phẩm nghệ thuật, đồng hồ, rượu vang và các mặt hàng khác”, ông Satoshi Takeshita, Chuyên gia phân tích cao cấp tại Viện Nghiên cứu Thị trường vốn Nomura, cho biết. Một số cá nhân giàu có cũng coi việc mua các tác phẩm nghệ thuật là cơ hội để đa dạng hóa đầu tư trong bối cảnh bất ổn địa chính trị ngày càng tăng.

Tuy nhiên, các chuyên gia lưu ý rằng, có những rủi ro liên quan đến việc đầu tư vào các bộ sưu tập nghệ thuật đương đại, vì không có gì đảm bảo giá trị của chúng sẽ tăng lên. “Không ai có thể khẳng định chắc chắn rằng một tác phẩm nghệ thuật cụ thể sẽ đứng vững trước thử thách của thời gian”, ông Ishizaka nói.

Bên cạnh đó, còn có những rào cản đáng kể khác mà nhà đầu tư phải đối mặt, bao gồm khó khăn trong việc tìm kiếm các nơi lưu trữ phù hợp cho các bộ sưu tập này cũng như đánh giá chính xác giá trị của từng tác phẩm mà không có kiến thức chuyên môn về lịch sử nghệ thuật. Hơn nữa, có một lo ngại rằng thị trường nghệ thuật Trung Quốc có thể chịu ảnh hưởng tiêu cực từ sự suy thoái kinh tế của quốc gia này.

Ông Daisuke Miyatsu, Giáo sư tại Đại học Nghệ thuật Yokohama và là một nhà sưu tập nổi tiếng của nghệ thuật đương đại, nhấn mạnh tầm quan trọng của giá trị phi tài chính của các tác phẩm, như làm phong phú tâm hồn. “Nghệ thuật đương đại hấp dẫn vì nó phản ánh thời đại hiện tại và mối quan tâm của công chúng. Nó cũng có thể thúc đẩy mọi người tìm hiểu thêm về nghệ thuật và những tác động xã hội của nó”, vị Giáo sư nói.

Có thể bạn quan tâm:

Hong Kong không còn là "thiên đường" mua sắm

Nguồn Nikkei Asia