Giải Nobel khoa học đầu tiên trở thành nguồn cảm hứng lớn cho phụ nữ trẻ

Theo The New York Times, Giải Nobel Hóa học đã được cùng trao cho 2 nhà khoa học nữ Emmanuelle Charpentier và Jenifer A. Doudna cho công trình nghiên cứu năm 2012 về Crispr-Cas9, một phương pháp chỉnh sửa DNA. 

Tổng thư ký của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển Goran K. Hansson cho biết: “Giải thưởng năm nay là về việc viết lại mật mã của cuộc sống”.

Tiến sĩ Charpentier và Tiến sĩ Doudna chỉ là phụ nữ thứ 6 và 7 trong lịch sử giành được giải thưởng hóa học, đã làm được nhiều việc tiên phong trong việc biến các phân tử do vi khuẩn tạo ra thành một công cụ để tùy chỉnh gen - cho dù ở vi sinh vật, thực vật, động vật hay thậm chí con người.

Đây là lần đầu tiên giải Nobel khoa học được trao cho nhiều hơn một phụ nữ, nhưng không có nam giới, trong một hạng mục cụ thể. Nguồn ảnh: AFP.

Điều này đã xảy ra 169 lần đối với nhiều nam giới và không có phụ nữ trong một hạng mục cụ thể kể từ khi giải thưởng được trao bắt đầu từ năm 1901.

Tiến sĩ Francis Collins, Giám đốc Viện Y tế Quốc gia Mỹ cho biết: “Công nghệ này đã thay đổi hoàn toàn cách chúng ta nghiên cứu về khoa học cơ bản. Tôi rất vui khi thấy Crispr-Cas nhận được sự công nhận mà tất cả chúng ta đang chờ đợi và thấy hai phụ nữ được công nhận là Người đoạt giải Nobel”.

Crispr cũng đã trở thành một trong những phát triển gây tranh cãi nhất trong khoa học vì khả năng làm thay đổi di truyền của con người. 

Cơ chế hoạt động của kéo phân tử CRISPR/Cas9. Nguồn ảnh: Nobel Prize.

Một số nhà khoa học đã nghiên cứu các phân đoạn này từ những năm 1980, nhưng không ai chắc chắn về chức năng của chúng. Nhà vi sinh vật học Francisco Mojica tại Đại học Alicante, Tây Ban Nha, đã đặt tên cho các đoạn DNA này vào năm 2000 là Crispr. Trong vòng chưa đầy một thập kỷ, Crispr đã trở nên phổ biến trong các phòng thí nghiệm trên khắp thế giới.

Tiến sĩ Mojica và các nhà nghiên cứu khác đã dành những năm 1990 và đầu những năm 2000 để cố gắng xác định lý do tại sao vi khuẩn có DNA lặp lại bí ẩn này. Rõ ràng là giữa những lần lặp lại này là các mảnh vật liệu di truyền có nguồn gốc từ virus đã cố gắng lây nhiễm vi khuẩn. 

Bằng cách nào đó, vi khuẩn đã lấy các mảnh gen của virus và lưu trữ chúng. Đó là nếu chúng đang tạo một kho lưu trữ các lần lây nhiễm trong quá khứ, mà sau này chúng có thể sử dụng để bảo vệ chống lại các cuộc tấn công trong tương lai.

Trong 120 năm giải Nobel y học, vật lý và hóa học, giải thưởng được trao 599 lần cho nam giới và 23 lần cho nữ giới. Giải thưởng có thể được chia thành ba cách hoặc trao cho hai hoặc chỉ một người. Một số người, như Marie Curie, đã hơn một lần đoạt giải, cũng có vài năm không được giải.

Ba lần khác, một phụ nữ đã chiến thắng một trong những môn khoa học của chính mình. Điều này đã xảy ra 147 lần với đàn ông. Điều này có nghĩa là 4 lần, bao gồm cả năm nay trong hóa học, đã có tất cả các giải thưởng nữ cho một trong ba ngành khoa học và 316 lần, bao gồm cả năm nay trong y học, đã có giải thưởng toàn nam cho một trong các môn khoa học.

Đây cũng là lần thứ 2 giải thưởng khoa học trong năm thuộc về nhiều hơn một phụ nữ. Năm 2009, hai nhà khoa học nữ Elizabeth Blackburn và Carol Greider đã chia sẻ giải thưởng y khoa vì đã khám phá ra cách các nhiễm sắc thể được bảo vệ bởi các telomere với nhà khoa học Jack Szostak.

Năm nay, 2 nữ Tiến sĩ Emmanuelle Charpentier và Jennifer Doudna đã giành được giải thưởng hóa học vì phát triển phương pháp CRISPR chỉnh sửa bộ gen.

Năm 1911, Marie Curie đã giành chiến thắng trong ngành hóa học nhờ phát hiện ra radi và poloni.

Năm 1964, Dorothy Crowfoot Hodgkin là người chiến thắng hóa học duy nhất vì sử dụng tia X để hiểu các chất sinh hóa quan trọng. Năm 1983, Barbara McClintock đã giành giải Nobel y học nhờ phát hiện ra các yếu tố di truyền di động.

Số lượng các nhà khoa học nữ đoạt nhiều giải nhất với 12 giải về y học, 7 giải hóa học và 4 giải vật lý.

Có thể bạn quan tâm:

► Giải Nobel Y học 2020 được trao cho việc phát hiện virus viêm gan C