Đông Nam Á: Báo động tình trạng động vật biển chết do chất thải nhựa

Thời gian qua, nhiều phương tiện truyền thông đưa tin, ở Đông Nam Á, một số động vật biển có nguy cơ tuyệt chủng đã chết với một lượng lớn nhựa trong dạ dày. Vào 6/2018, một con cá voi đã được tìm thấy ở bãi biển Songkhla, miền Nam Thái Lan, bị nghẹn đến chết bởi 80 mẩu rác nhựa nặng 8 kg trong bụng. Cũng trong cùng tháng đó, một con rùa xanh đã được tìm thấy đã chết ở Chanthaburi, Thái Lan, với những mảnh vụn nhựa từ ngư cụ, dây cao su và các mảnh vụn biển khác trong bụng. Vào năm 2016, một con cá voi Sei và một con cá voi Baleen đã được tìm thấy ở bãi biển ở bang Johor phía nam Malaysia. Mặc dù đó không phải là nguyên nhân quyết định cho cái chết, nhưng những mảnh vụn nhựa đã được tìm thấy trong dạ dày của chúng.

Những trường hợp nổi bật trên các phương tiện truyền thông chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Trong khi các trường hợp liên quan đến các loài lớn hoặc mang tính biểu tượng như cá voi, cá heo và rùa được chú ý rất nhiều trên phương tiện truyền thông, nhiều loài động vật khác từ các loài ít biểu tượng bị giết bởi mảnh vụn nhựa biển thường bị bỏ qua Một nhà sinh vật học và giảng viên tại Đại học Kasetsart, Thon Thamrongnawasawat, Thái Lan nói với truyền thông, rằng khoảng 300 động vật biển chết mỗi năm ở Thái Lan do ăn phải nhựa. Trên toàn cầu, ước tính có hơn 100 triệu động vật biển bị giết mỗi năm bởi chất thải nhựa. Điều này bao gồm các loài được đề cập ở trên cũng như cá, hải cẩu và chim.

“Biển nhựa” ở Đông Nam Á

Trong các báo cáo của Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) ước tính, rằng hơn 300 triệu tấn nhựa được sản xuất mỗi năm, một nửa trong số đó được sử dụng để sản xuất các mặt hàng sử dụng một lần  như túi mua sắm, cốc và ống hút. Chỉ 9% trong số chín tỷ tấn nhựa mà thế giới từng sản xuất đã được tái chế, phần còn lại kết thúc tại các bãi rác, bãi rác hoặc trong môi trường. Điều này bao gồm ít nhất 8 triệu tấn nhựa kết thúc ở các đại dương mỗi năm. Các mảnh vụn nhựa trôi nổi hiện là “mặt hàng” phong phú nhất của rác biển, chiếm 80% tổng số mảnh vụn biển.

Năm quốc gia Đông Nam Á là Indonesia, Philippines, Việt Nam, Thái Lan và Malaysia nằm trong số 10 quốc gia hàng đầu trên toàn thế giới xử lý rác nhựa sai.  Năm quốc gia thành viên ASEAN có 8,9 triệu tấn chất thải nhựa được xử lý chưa đúng cách, có nghĩa là chúng bị vứt bừa bãi hoặc không được xử lý đầy đủ trong các bãi rác hoặc tại các bãi rác không được kiểm soát. Rác thải không được xử lý cuối cùng có thể xâm nhập vào biển thông qua đường thủy nội địa, nước thải chảy ra và vận chuyển bằng gió hoặc thủy triều.

Theo Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN), ô nhiễm nhựa trên biển đã ảnh hưởng đến ít nhất 267 loài do chúng nuốt phải, nghẹt thở... Chất thải nhựa trôi nổi thường bị nhầm là thức ăn của động vật biển và một khi ăn vào, những con vật này sẽ chết dần vì đói vì dạ dày của chúng chứa đầy những mảnh vụn nhựa.

Động vật biển chết do chất thải nhựa ở Đông Nam Á

Cái chết của một người khổng lồ hiền lành

Năm 2018, một con cá mập voi (cá nhám voi) đã được tìm thấy ở bãi biển của thành phố Tagum ở Davao del Norte, Philippines. Nhà môi trường học Darrell Blatchley cho biết, có chất thải nhựa được chứa trong mang của cá mập voi 14 feet phải được xử lý, trong khi chất thải nhựa được tìm thấy trong dạ dày của nó, chặn các bộ lọc ruột. Ông nói thêm cá mập voi cũng bị thiếu cân và hốc hác.

UNEP ước tính rằng thiệt hại kinh tế do chất thải nhựa gây ra trong ngành du lịch, đánh bắt và vận chuyển châu Á-Thái Bình Dương là khoảng 1,3 tỷ USD mỗi năm. Con số này chiếm 10% tổng thiệt hại kinh tế hàng năm mà nhựa gây ra đối với hệ sinh thái biển của thế giới.

Không thể phủ nhận rằng nhựa là một vật liệu hữu ích trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Tuy nhiên, việc sử dụng nó không nên làm tổn hại đến môi trường vì rõ ràng chúng ta không thể đối phó với lượng chất thải nhựa mà chúng ta tạo ra. Trừ khi chúng ta suy nghĩ lại về mối quan hệ có hại của chúng ta với nhựa, việc chúng ta sử dụng nó thường xuyên có thể gây bất lợi và thậm chí gây nguy hiểm chết người cho tất cả sự sống trên hành tinh.

►Giá thực phẩm tăng đột biến, nhiều quốc gia sẽ dễ bị "tổn thương"

►Sợi tái chế: Tương lai mới của dệt may

Nguồn The Asean Post