Dân số Trung Quốc có thể đạt đỉnh vào năm 2023, điều gì sẽ xảy ra?

Dân số Trung Quốc đạt đỉnh sớm hơn so với dự báo

Theo một nghiên cứu của công ty cơ sở dữ liệu trực tuyến Global Demographics và công ty phân tích Complete Intelligence, dân số Trung Quốc có khả năng đạt đỉnh vào năm 2023, sớm hơn 6 năm so với dự kiến. Trước đó, chính phủ Trung Quốc đã ước tính rằng nước này sẽ đạt quy mô dân số tối đa vào năm 2029.

“Mức tăng dân số đã chậm lại khá nhiều”, ông Tony Nash, giám đốc điều hành và là sáng lập của Complete Intelligence cho biết.

“Trước đây, nhiều người đã dự đoán rằng dân số Trung Quốc sẽ đặt đỉnh trong một thập kỷ tới, thực tế thì không phải như vậy, nó đã gần kề”, ông chia sẻ thêm.

Cũng theo báo cáo này, sự suy giảm tỷ lệ sinh này được gây ra bởi một “Bờ vực Sinh sản” (maternity cliff). Số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ ở Trung Quốc ( trong khoảng độ tuổi từ15 - 49) sẽ giảm từ 346 triệu vào năm 2018 xuống còn 318 triệu vào năm 2023.

Với việc tỉ lệ phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ và tỷ lệ sinh ngày một giảm, tổng số trẻ mới sinh cũng sẽ giảm theo. Nghiên cứu dự đoán rằng 13,3 triệu trẻ sơ sinh sẽ được sinh ra tại Trung Quốc vào năm 2023, giảm so với mức 15,2 triệu vào năm ngoái.

Trung Quốc bắt đầu nới lỏng chính sách một con vào cuối năm 2013, điều này đã khiến tỉ lệ sinh tại nước này gia tăng.  Sau khi chính sách sinh con được nới lỏng, số ca sinh trong 1.000 phụ nữ đã tăng mạnh từ 45,6 trong năm 2015 lên 49,9 vào năm 2016, năm mà tất cả các cặp vợ chồng Trung Quốc được phép có hai con. Năm 2018, con số này đã giảm xuống 43,9. Số ca sinh giảm 12% trong khoảng từ năm 2017 tới 2018.

Trung Quốc đã thành công trong việc ổn định tổng dân số của mình, Clint Laurent, người sáng lập của Tổ chức Nhân khẩu học Toàn cầu chia sẻ trong một thông cáo báo chí. “Tuy nhiên, việc trì hoãn nới lỏng chính sách một con đã khiến nước này thiếu phụ nữ muốn sinh con”.

Cũng theo ông Nash, chính phủ Trung Quốc không thể làm gì để buộc người dân sinh nhiều em bé hơn. Trừ khi mỗi người phụ nữ muốn sinh thêm nhiều con, nhưng đó là điều khó xảy ra khi người dân Trung Quốc trở nên giàu có hơn, Nash lưu ý.

Những tác động của việc dân số Trung Quốc đạt đỉnh

Cũng theo báo cáo này, việc suy giảm dân số Trung Quốc có khả năng ảnh hưởng tiêu cực đến một số doanh nghiệp nhất định.  “Các sản phẩm dành cho trẻ sơ sinh và trẻ em sẽ bị ảnh hưởng đầu tiên”, Nash cho biết.

Các công ty hàng tiêu dùng giờ đây sẽ phải chia sẻ thị phần, thay vì tăng trưởng, Nash nhận định. Theo đó, thị trường cũng cạnh tranh hơn trước đây.

Báo cáo Bờ vực Sinh sản Trung Quốc dự báo về một tác động lớn đối với các doanh nghiệp kinh doanh đồ chơi và nhà trẻ. Cả trường tư thục và công lập cũng có thể cần điều chỉnh theo số lượng học sinh đang giảm trong những năm tới.

Thậm chí xa hơn trong tương lai, tiêu dùng có thể giảm khi tỷ lệ người phụ thuộc trong nước tăng lên, Nash cảnh báo. Tỉ lệ này tính trên số lượng người phụ thuộc so với số người đang làm việc.

Theo Nash, tỉ lệ phụ thuộc chỉ suy giảm từ năm 2023 trở đi. Khi đó, mọi người phải tính toán lại thu nhập và chi tiêu.

Ông Nash cho rằng, Trung Quốc cũng như khu vực Bắc Á, sẽ cần phải chú trọng hơn  tới tự động hóa để có thể giữ được lợi thế cạnh tranh của họ. Sau năm 2023, các quốc gia Đông Bắc Á - Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan và Trung Quốc  sẽ đều đạt đỉnh về dân số, theo dự báo. Nếu khu vực này muốn tiếp tục sản xuất (khoảng 35%) hàng hóa toàn cầu, thì họ sẽ phải có một cái nhìn nghiêm túc về tự động hóa, ông nhận định.

Không có những người mới gia nhập lực lượng lao động, Trung Quốc sẽ gặp nhiều khó khăn hơn để duy trì mức chi phí nhân công phải chăng và tính cạnh tranh trên toàn cầu, ông nói. Trung Quốc sẽ đối mặt với “một làn sóng dịch chuyển sản xuất nghiêm trọng” tới Bangladesh và Việt Nam khi tiền lương tại nước này tăng lên, người đứng đầu Complete Intelligence nói thêm.

Nguồn CNBC