Cơn sốt đồ "si" chưa có dấu hiệu hạ nhiệt

Các thương hiệu từ Shein và Zara đến H&M và Lego đang lao vào nền kinh tế hàng cũ bùng nổ. Họ đang tham gia vào một số lượng ngày càng tăng các công ty khởi nghiệp như Vinted, Depop, ThredUp và Vestiaire Collective trong nỗ lực kiếm tiền từ các mặt hàng đã qua sử dụng. 

“Đồ 'si' là thứ rất được ưa chuộng. Nhưng chi phí để kinh doanh loại hình này rất lớn. Nó không hề dễ dàng”, ông Adam Minter, tác giả của Junkyard Planet và Secondhand, cho biết.

Ikea đã tham gia vào xu hướng này, ra mắt một thị trường để người mua có thể bán lại đồ nội thất đã qua sử dụng trực tiếp cho người khác. Được thiết kế để cạnh tranh với eBay, Craigslist và Gumtree, Ikea Preowned đang được thử nghiệm đầu tiên tại Madrid và Oslo, trước khi đưa ra quyết định có triển khai trên toàn cầu vào cuối năm hay không.

Ông Jesper Brodin, Giám đốc Điều hành của Ingka, đơn vị điều hành chính của các cửa hàng Ikea, cho biết tập đoàn này có thị phần thậm chí còn cao hơn trong lĩnh vực đồ cũ so với sản phẩm mới. "Chúng tôi nghĩ rằng đây sẽ là một bài học bổ ích để xem loại sản phẩm nào bán chạy?", ông nói.

Không khó để hiểu tại sao các thương hiệu lớn lại bị cám dỗ bởi hàng cũ nó đang phát triển nhanh hơn nhiều so với doanh số bán hàng mới, mặc dù thông thường ở mức thấp hơn nhiều. ThredUp, một nền tảng bán lại tại Mỹ, ước tính rằng thị trường quần áo cũ toàn cầu đã tăng từ 141 tỉ USD vào năm 2021 lên 230 tỉ USD trong năm nay và dự kiến ​​đạt 350 tỉ USD vào năm 2028 với tốc độ tăng trưởng ước tính gấp 3 lần so với quần áo mới. Các nhà tư vấn Bain & Company ước tính rằng doanh số bán hàng xa xỉ đã qua sử dụng đã tăng 125% từ năm 2017-23 so với chỉ 43% đối với hàng mới.

Hàng cũ cũng ngày càng phổ biến với người tiêu dùng trẻ tuổi. Theo một cuộc khảo sát của các nhà phân tích Euromonitor, hơn 40% Thế hệ Z và thế hệ Millennials mua một sản phẩm cũ ít nhất vài tháng một lần so với chỉ hơn 20% thế hệ Baby Boomer.

“Trước đây, quần áo đã qua sử dụng bị kỳ thị. Nhưng thế hệ trẻ hơn, điều cuối cùng họ quan tâm là liệu có phải thứ gì đó mới không. Họ quan tâm đến chất thải, đến giá trị. Đây là một cơ hội đầu tư tuyệt vời”, một Giám đốc Điều hành quỹ đầu tư tư nhân châu Âu cho biết.

Nhưng với tất cả sự cường điệu, vẫn còn rất nhiều mối quan ngại. Nền kinh tế đồ cũ ở Phương Tây đã bị chi phối  bởi các tổ chức từ thiện phi lợi nhuận và các cửa hàng đồ cũ tiết kiệm (Thrift Shop). Liệu các thương hiệu đã thành danh và các công ty khởi nghiệp có thể kiếm tiền từ nó không? Có những câu hỏi xoay quanh khó khăn trong việc tìm nguồn cung các mặt hàng phù hợp hay tránh bị lừa. Và cũng có những lo ngại về động cơ của một số công ty khi xét đến việc họ sản xuất ra ngày càng nhiều sản phẩm mới, điều này được thực hiện để giúp cứu hành tinh hay vì lý do tiếp thị?.

Có những dấu hiệu cho thấy sự xuất hiện của các thương hiệu lớn đã thay đổi động lực của lĩnh vực từ thiện, với việc mọi người bán quần áo đã qua sử dụng tốt nhất của họ và quyên góp phần còn lại. Erikshjälpen, nơi điều hành các cửa hàng bán đồ cũ từ thiện ở Thụy Điển, đang nhận được các khoản quyên góp chất lượng thấp hơn và hiện phải trả tiền để thiêu hủy khoảng 70% quần áo mà họ nhận được, trích dẫn bài báo học thuật của Hinton và Ola Persson.

Nhiều thương hiệu lớn đã tìm cách giải quyết những vấn đề này bằng cách cung cấp một thị trường đơn thuần, nơi người tiêu dùng cá nhân gặp gỡ để mua và bán với các công ty chỉ đóng vai trò trung gian.

Ví dụ, người bán trên Ikea Preowned nhập tên sản phẩm của họ, nhận trợ giúp từ trí tuệ nhân tạo của công ty để tạo ảnh và số đo, thêm bình luận về tình trạng sản phẩm, sau đó niêm yết để bán. Bất kỳ người mua nào cũng phải tự sắp xếp việc nhận đồ nội thất và tự kiểm tra chất lượng. Một động lực cho người bán là họ có thể được trả tiền mặt hoặc được thưởng thêm 15% nếu chọn phiếu mua hàng của Ikea. Ông Brodin cho biết: "Đây là một cách tốt để kết nối lại với khách hàng".

Thị trường Ikea hiện đang miễn phí sử dụng và nếu có thu phí trong tương lai thì đó sẽ là "một khoản phí rất khiêm tốn", ông Brodin nói thêm. So với nền tảng như eBay việc này có thể giảm chi phí cho người bán, đặc biệt là đối với những món đồ nội thất lớn.

Nhưng nó cũng nhấn mạnh đến việc các nền tảng như vậy khó kiếm tiền như thế nào. Vinted, không tính phí người bán, đã trở thành nền tảng thời trang cũ đầu tiên có lãi vào đầu năm nay khi thu được lợi nhuận ròng là 18 triệu euro trên doanh số 596 triệu euro.

Ông Thomas Plantenga, Giám đốc Điều hành của công ty khởi nghiệp Litva cho biết: “Hàng cũ vẫn chỉ là muối bỏ bể. Thách thức mà chúng tôi thấy là phải chuyển đổi tư duy của mọi người sang việc nhìn vào hàng cũ trước khi nhìn vào hàng mới”.

Ông Minter cho biết, Depop hay ThredUp khó có thể cạnh tranh với Goodwill, tổ chức bán đồ cũ lớn nhất thế giới, được điều hành như một tổ chức phi lợi nhuận. "Đó là một tổ chức nhận được hàng tồn kho miễn phí, có đội ngũ nhân viên được đào tạo bài bản biết cách phân loại hàng tồn kho, có đội ngũ quản lý hoạt động biết nơi bán hàng tồn kho. P2P không có kiến ​​thức đó", ông nói thêm.

Ngoài ra còn có những vấn đề khác, chẳng hạn như gian lận, đặc biệt là đối với quần áo cao cấp. Vestiaire Collective và Monogram đều sử dụng dịch vụ xác thực để kiểm tra. Vinted cũng thực hiện điều này đối với một số mặt hàng nhất định nhưng người mua phải trả một khoản phí.

Bên cạnh đó, một số dịch vụ có thể có lỗ hổng, chẳng hạn trên Ikea Preowned, người bán có thể bán cho chính họ và bạn bè để nhận phiếu mua hàng miễn phí. "Đây là nơi chúng tôi vẫn đang học hỏi mỗi ngày và chúng tôi cần hiểu cách thức, nếu có và nơi nào có vấn đề để có thể giảm thiểu nó", công ty cho biết.

Điều rõ ràng là cơn sốt đồ cũ khó có thể sớm dừng lại. Đặc biệt khi các công ty đang cố gắng cắt giảm lượng khí thải và biến hoạt động kinh doanh của họ thành tuần hoàn, với càng nhiều càng tốt được tái sử dụng hoặc tái chế.

Có thể bạn quan tâm: 

Nông dân Nhật Bản bỏ nuôi bò sữa vì dân số giảm

Nguồn FT