Té là quỵ luôn

Có đến phân nửa các cụ không tự đứng dậy được dù sau té không bị tổn thương gì. Hậu quả của téngã có ba mức độ: hoàn toàn bình thường; bị tổn thương như gãy xương hông, xương cổ tay, chấnthương đầu; chết. Tử vong năm năm sau té ngã lên đến 50%.

Dù không thương tích các cụ vẫn sợ di chuyển, mất tự tin dẫn đến mất tự chủ và phụ thuộc người khác.

Càng lớn tuổi khả năng té ngã càng cao vì phản ứng của cơ thể thường chậm lại. Ví dụ như khảnăng điều chỉnh huyết áp khi thay đổi tư thế đột ngột từ nằm hoặc ngồi sang đứng thẳng, làm lưulượng máu cung cấp cho não không đủ và kịp thời gây cho các cụ bị xây xẩm, chóng mặt khiến dễ téngã.

Tuổi càng tăng thì dễ mắc nhiều bệnh hơn như tăng huyết áp, đục thủy tinh thể, lãng tai, bệnhcơ xương khớp…Trong khi đó, sự thăng bằng của cơ thể là sự tích hợp của não bộ với cơ quan tiềnđình ốc tai, mắt và sự khỏe mạnh của cơ khớp.

Lưu ý thuốc và môi trường sống

Bệnh càng nhiều thì uống càng nhiều thuốc, dễ bị tác dụng phụ của thuốc. Các tác dụng phụ làm téngã thường do gây ra chóng mặt, tụt huyết áp, buồn ngủ, mất ngủ…

Môi trường sống đóng vai trò rất quan trọng vì người già không phản ứng nhanh nhẹn như lúc còntrẻ. Các yếu tố như thảm trải sàn không chắc chắn, giày mang không chặt, sàn trơn, bàn cầu thấpkhông tay vịn làm đứng dậy khó khăn… đều có thể gây nguy hiểm.

Nguy cơ đưa tới té ngã ở người già còn do các yếu tố bên trong. Tổn thương của các giác quan nhưtai nghe kém, mắt mờ, rối loạn về thăng bằng ở tiền đình ốc tai. Các tổn thương về nhận thức như sasút trí tuệ. Rối loạn về tâm lý như lo lắng, trầm cảm. Bệnh tim, tăng huyết áp, đái tháo đường,bướu giáp. Các bệnh cơ khớp, nhất là của bàn chân…

Các yếu tố bên ngoài cũng góp phần làm các cụ té ngã. Trong nhà có thể thang lầu không có tayvịn an toàn, thiếu ánh sáng, mang giày không vừa, sàn nhà trơn ướt, không có các thanh giữ an toàntrong nhà tắm và nhà cầu, thảm lỏng lẻo, vật dụng hay chó mèo làm vướng víu chân. Những cái bẫyngoài đường như đường trơn, lề đường không bằng phẳng, xe cộ…

Căn nhà an toàn

Đa số trường hợp gây té ngã xảy ra tại nhà, cần xem lại các hướng dẫn sau để căn nhà của bạn trởnên an toàn hơn cho các cụ:

Thắp đèn đủ sáng để tránh giẫm phải những vật cản trở dưới chân khó nhìn thấy. Trang bị đầy đủđèn trong phòng ngủ, hành lang, cầu thang và nhà vệ sinh. Thảm lót sàn phải bằng phẳng và bám chặtsàn nhà. Không để dây nhợ dưới nền nhà làm vướng chân khi đi. Làm tay vịn nhà vệ sinh, cầu thanggiúp đi đứng dễ dàng. Các vật thường dùng trong nhà không nên cất nơi quá cao hoặc quá thấp, bởikhi nhón chân cao hoặc cúi xuống lấy sẽ dễ gây té. Tránh mang giày rộng.

Giữ cho cơ thể khỏe mạnh là cách tốt nhất để tránh té ngã, cố gắng duy trì sức khỏe theo các chỉdẫn sau đây: khám mắt hằng năm, cườm và các bệnh khác của mắt có thể là nguyên nhân gây nhìn mờ dễdẫn đến té ngã; tập thể lực thường xuyên giúp xương chắc khỏe và cơ dẻo dai, tập dưỡng sinh, tháicực quyền sẽ giúp các cụ giữ thăng bằng rất tốt.

Chăm sóc bàn chân mỗi ngày, bàn chân có khỏe mạnh thì bước chân mới vững vàng. Thông báo cho bácsĩ biết tất cả tác dụng phụ của thuốc nếu xảy ra, vì chúng thường là nguyên nhân gây té ngã, nhấtlà xây xẩm và chóng mặt, càng uống nhiều thuốc chừng nào thì nguy cơ té ngã càng cao. Nếu đi khôngvững nên dùng gậy chống. Không hút thuốc lá, hạn chế dùng rượu, uống dưới hai ly nhỏ mỗi ngày.

Khimuốn bước ra khỏi giường mỗi sáng sớm hoặc thức đêm đi tiểu, nên ngồi cạnh giường vài phút trướckhi đứng dậy để cơ thể có đủ thời gian điều chỉnh huyết áp. Nếu đứng dậy thình lình có thể gâychóng mặt, mất thăng bằng dẫn đến té ngã.