Trong nhiều tuần, Bangkok đã không nhìn thấy một bầu trời quang đãng, thủ đô của Thái Lan đang trải qua chất lượng không khí tồi tệ nhất trong nhiều năm. Ảnh: Reuters
Các nước châu Á đang làm gì để chống ô nhiễm không khí độc hại đang báo động?
Từ Thái Lan, đến Hàn Quốc và Ấn Độ, không khí ô nhiễm đã làm nghẹt thở một số thành phố lớn nhất châu Á, thúc đẩy chính quyền đẩy mạnh các biện pháp chống khói bụi và bảo vệ người dân của họ khỏi các hạt có hại xâm nhập vào cơ thể con người.
Bất chấp những nỗ lực khác nhau của chính phủ để chống ô nhiễm không khí độc hại, tình hình có thể vẫn tồn tại khi tất cả đều phải đối mặt với những khó khăn trong việc cân bằng tăng trưởng kinh tế với những cải thiện cho môi trường.
Tại Thái Lan
Trong nhiều tuần, Bangkok đã không nhìn thấy một bầu trời một cách rõ ràng. Một sự kết hợp của giao thông nặng, các công trình xây dựng, đốt cháy mùa màng, vận hành nhà máy, sản xuất điện bằng than và hầu như không có làn gió nào đã biến không khí trở nên độc hại. Chất gây ô nhiễm nổi bật nhất trong không khí độc hại của thành phố, PM2,5 - có đường kính bằng hoặc nhỏ hơn 2,5 micromet và có thể nằm sâu trong phổi và gây ra các bệnh về hô hấp và tim, đã đạt đến mức không an toàn theo tiêu chuẩn của đất nước .
Ngày nay, không có gì lạ khi thấy những người xếp hàng chờ đợi tại các hiệu thuốc trong giờ nghỉ trưa để mua mặt nạ, như mặt nạ N95, được thiết kế để bắt các hạt nhỏ như PM2,5. Nhưng nhiều hiệu thuốc đã đăng các biển báo: "Chúng tôi không dùng mặt nạ tương thích N95". Chuỗi siêu thị địa phương Tesco Lotus thậm chí còn tặng mặt nạ để thu hút khách hàng.
Với một cuộc tổng tuyển cử dự kiến ở Thái Lan vào tháng 5, chính phủ junta do Thủ tướng Prayuth Chan-ocha đứng đầu đang gấp rút thực hiện các bước để cải thiện tình hình. Một máy bay của Không quân Hoàng gia Thái Lan đã bay qua Bangkok để phun 3.000 lít nước nhằm hấp thụ các hạt và làm sạch không khí. Ngoài việc triển khai cái gọi là máy bay mưa, một nhóm pháo cũng đã được phái đi để phun nước vào không khí. Prayuth cũng đang tìm kiếm giải pháp để khuyến khích người lái xe sử dụng nhiên liệu thân thiện với môi trường hơn.
Người dân ở Bangkok đeo mặt nạ bảo vệ vì ô nhiễm không khí trong thành phố đã đến mức nghiêm trọng. Ảnh của Kosaku Mimura |
Bất chấp những nỗ lực, chất lượng không khí đã không được cải thiện nhiều như chính quyền hy vọng, các chuyên gia đã nói.
"Phun nước có thể giúp với mức PM10, nhưng chúng tôi sẽ cần 30.000 máy để phun nước cùng lúc nếu chúng tôi muốn loại bỏ PM2.5", Sirima Panyametheekul, Phó giáo sư tại Đại học Chulalongkorn nói.
Các hạt PM10 có đường kính từ 2,5 đến 10 micromet và được cho là ít gây hại cho con người vì kích thước lớn hơn của chúng khiến chúng ít có khả năng xâm nhập sâu vào cơ thể.
Thái Lan không phải là quốc gia duy nhất xử lý ô nhiễm khí quyển nghiêm trọng trong năm nay.
Hàn Quốc
Tại Hàn Quốc, chính phủ đã đưa ra cảnh báo hạt bụi ở nhiều nơi trong cả nước, bao gồm cả thủ đô Seoul, sau khi chất lượng không khí đạt mức tồi tệ nhất kể từ năm 2015 khi các bản ghi âm chính thức bắt đầu. Trong một phần của thành phố, các phép đo chất lượng không khí đã đăng ký hơn 200 microgam trên mét khối PM2.5.
Seoul đã thực hiện các biện pháp khẩn cấp để chống lại mức độ ô nhiễm kỷ lục. Bộ Môi trường của đất nước đã cấm khoảng 320.000 xe tải diesel cũ vào thành phố. Các bãi đỗ xe tại các tổ chức công cộng đã bị đóng cửa, với người dùng nên sử dụng phương tiện giao thông công cộng. Các trang web xây dựng đã được yêu cầu cắt giảm giờ làm việc của họ.
Ấn Độ
Ấn Độ cũng đã phải vật lộn với ô nhiễm không khí độc hại. Đất nước đã bị ô nhiễm trong nhiều năm, nhưng tình hình dường như đang xấu đi.
Năm ngoái, Tổ chức Y tế Thế giới đã công bố danh sách 10 thành phố ô nhiễm nhất thế giới, 9 trong số đó là ở Ấn Độ với New Dehli đứng ở vị trí thứ 6. Chỉ số PM2.5 của thành phố đã vượt quá 300 microgam trên mét khối trong tuần này. WHO đã cảnh báo rằng mức trên 25 microgam trên mét khối là không an toàn.
Cổng Ấn Độ của New Delhi bị che phủ trong sương khói. Ấn Độ đã đưa ra một kế hoạch trung hạn để giải quyết ô nhiễm không khí độc hại. Ảnh: Kosaku Mimura |
Với tình trạng ô nhiễm không khí ở thủ đô trở nên nghiêm trọng, các chính trị gia địa phương đã ví tình hình sống trong "một buồng khí".
Quốc gia Nam Á cuối cùng đã đưa ra một kế hoạch trung hạn để đối phó với không khí bẩn. Bộ trưởng Môi trường Harsh Vardhan tuần trước đã đặt mục tiêu quốc gia là giảm nồng độ PM2,5 và PM10 từ 20% đến 30% vào năm 2024, so với mức của năm 2017.
Trung Quốc
Trung Quốc được biết đến là một nguồn chính của các hạt bụi, với các tổ hợp nhà máy của nó trải khắp đất nước liên tục phát ra khói dày đặc. Điều này không chỉ gây hại cho một số thành phố lớn, mà còn trôi theo những cơn gió tây cận nhiệt đới để đến Hàn Quốc và thậm chí cả Nhật Bản.
Chính quyền trung ương và địa phương của Trung Quốc đã thực hiện nhiều biện pháp khác nhau để khắc phục ô nhiễm không khí, thậm chí tạo ra mưa nhân tạo. Trong năm 2013 và 2014, mức chất lượng không khí đôi khi vượt quá 500 microgam trên mét khối ở Bắc Kinh. Chất lượng không khí của thành phố vẫn ở mức không đạt yêu cầu, nhưng đã được cải thiện lên khoảng 200 microgam trên mét khối.
Ô nhiễm không khí là mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe con người, có khả năng dẫn đến các bệnh như viêm phổi. WHO đã đặt ô nhiễm không khí là ưu tiên hàng đầu của tất cả các mối đe dọa để giải quyết trong năm 2019. Ước tính có chín trên 10 người trên thế giới hít thở không khí ô nhiễm mỗi ngày. Không khí bẩn giết chết 7 triệu người mỗi năm, cơ quan liên hợp quốc cho biết.
Viện chính sách năng lượng tại Đại học Chicago đã báo cáo rằng ô nhiễm không khí làm giảm tuổi thọ trung bình toàn cầu 1,8 năm / người. Ảnh hưởng nghiêm trọng hơn hút thuốc, làm giảm tuổi thọ 1,6 năm hoặc HIV / Aids.
Ô nhiễm không khí đã gây tổn hại cho nền kinh tế của Thái Lan. Trung tâm nghiên cứu Kasikorn ước tính rằng khói bụi sẽ tiêu tốn của nước này tới 6,6 tỉ baht (200 triệu USD), bằng cách tăng chi phí chăm sóc sức khỏe lên tới 3,1 tỉ baht và giảm chi tiêu cho khách du lịch tới 3,5 tỉ baht. Trong khi đó, việc chi số tiền khổng lồ cho các biện pháp chống ô nhiễm sẽ chuyển hướng các quỹ có thể được phân bổ để thúc đẩy phát triển kinh tế, như cơ sở hạ tầng.
Chính phủ phải đối mặt với một hành động cân bằng khó khăn giữa việc giảm ô nhiễm và thúc đẩy nền kinh tế của họ.
"Để giải quyết vấn đề bền vững sẽ là giải quyết vấn đề tại nguồn", Kirida Bhaopichitr, Giám đốc Viện nghiên cứu phát triển kinh tế của Viện nghiên cứu phát triển Thái Lan cho biết. Ở Bangkok, khuyến khích mọi người sử dụng phương tiện giao thông công cộng hoặc đi xe chung sẽ là ưu tiên hàng đầu, cô nói. Trong các khu vực công nghiệp, lắp đặt thiết bị giảm ô nhiễm hoặc bẫy có thể là một giải pháp. Mọi người có thể không đốt các loại cây trồng để làm đất ở các vùng nông nghiệp nông thôn.
"Những biện pháp này có thể phải trả giá bằng cách làm chậm một số hoạt động kinh tế trong ngắn hạn, nhưng sẽ mang lại lợi ích trong dài hạn," Kirida nói. "Mặt khác, chi phí của họ cho chăm sóc sức khỏe và năng suất lao động sẽ lớn, nếu các vấn đề vẫn chưa được xử lý", cô nói thêm. "Điều này sẽ dẫn đến tăng trưởng kinh tế chậm liên tục trong dài hạn."