Amélie Poulain - Nàng thơ của điện ảnh Pháp

¨Vào ngày 3/9/1975, lúc 6 giờ 28 phút 32 giây, một connhặng xanh đập cánh 14.670 lần trước khi hạ xuống đường St Vincent, Montmatre. Trong khi đó, mộtngọn gió kì diệu khiến 2 chiếc cốc nhảy múa trên bàn tại một nhà hàng gần đấy.

Ở căn hộ tầng 5, 28 Avenue Trudaine, quận 9 Paris, saukhi trở về từ đám tang, ông Eugene Colere lặng lẽ xóa tên người bạn thân khỏi cuốn sổ địa chỉ. Cùnglúc, một tinh trùng nhiễm sắc thể X của ông Raphael Poulain đã đậu lại trên trứng của vợ ông -Amandine. 9 tháng sau, Amelie Poulain ra đời¨

Đó là cách Jean-Pierre Jaunet bắt đầu câu chuyện thú vịcủa mình. Lời người dẫn chuyện gấp gáp trên nền nhạc nhộn nhịp, kèm theo tiếng xe chạy ào ào trênMontmatre, xen khoảng lặng tại Trudaine làm khúc mở đầu phim trở nên kịch tích. Chỉ trong 1 phút,bộ phim bao quát hết sự đồng thời của thế giới. Lời dẫn giống như một truyện ngắn, cô đọng, súctích mà giàu chất biểu cảm, gây sự tò mò cho người xem.

Cô bé sinh ra từ hàng nghìn cái đập cánh củacon nhặng xanh ấy sẽ có cuộc đời thú vị thế nào?

Le fabuleux destin d'Amélie Poulainđã, đang và mãi là niềm tự hào của điện ảnh Pháp, dù chưatừng chạm chân tới nhà hát Kodak, trong khi những người anh em La vie en rose hay The Artist đều đãcầm được tương vàng. Có lẽ giống Shawrank Redemption, bộ phim này có thể là gọi kẻ thất bại vĩ đạinhất với chỉ số IMDB 8.5 cao ngất ngưởng. Hiếm có ai xem bộ phim này chỉ một lần, bởi đã xem ngườita sẽ xem đi xem lại, để tìm cho được câu trả lời cho mình, cũng giống như cách họ đọc truyện củaMurakami.

Năm nay Oscar 86 vinh danh cho La grande bellezza (The great beauty) vì thể hiện được trọn vẹn Vẻ đẹp Ývới những xa hoa, phù phiếm nhưng giàu nghệ thuật.

Năm 1999 American Beauty của Sam Mendes tạo tiếng vangvới vẻ đẹp Mỹ đơn giản trong cuộc sống hàng ngày: mâu thuẫn gia đình, ham muốn tình dục, vẻ đẹp củanhững cô nàng tóc vàng, thiếu niên nổi loạn, đồng tính, súng ống. Thì 2001, người ta phải ngả mũtrước vẻ đẹp Pháp trong : Vẻ đẹp của sự lãng mạn, kìquặc, hóm hỉnh, bốc đồng, và ngẫu nhiên.

Đó cũng là những gì họ dùng để miêu tả cô nàng AméliePoulain, hoặc Audery Tautou, linh hồn của bộ phim ấy.

Cách Jean-Pierre Jaunet kể vềcha mẹ của Amélie không đơn thuần chỉ ở hình dáng mà ông nói về những sở thích cũng như những nỗisợ khác người của họ. Chỉ qua những lời giới thiệu giản đơn, người xem hình dung được rõ nét vềtính cách của nhân vật và dường như cũng thấy mình trong đó.

Con người dù là bình thường nhất cũng có những sở thíchhoặc thói quen bất thường mà họ hiếm khi nhận ra, như ghét những ngón tay nhăn nheo khi tắm, thíchlao chùi sạch sẽ hộp đồ nghề, ghét người khác chạm vào bản thân mình… Cuộc đời của mỗi con ngườicũng vậy, đó là tổng hợp của nhiều quá trình, nhiều mẩu chuyện, không hề đơn giản, thậm chí khi kểra lại thấy có phần kì quặc. Cuộc đời của Amelie Poulain cũng thế, kì lạ nhưng xem thì khán giả lạichẳng thấy kì lạ chút nào.

Bằng ngôn ngữ nghệ thuật đặc sắc, hóm hỉnh, Jean-PierreJaunet dẫn dắt người xem đi qua nhiều thời điểm của của đời Amélie một cách mượt mà. Người xem hìnhdung được một cô bé có tuổi thơ khó khăn: mẹ dạy học tại nhà, chơi một mình, không có bạn, mẹ mất,bố đắm chìm trong thế giới khác, thành thiếu nữ, ra đi. Tất cả diễn ra rất nhanh, không bi lụy,thậm chí người xem không thấy cô bé ấy gần như không phải chịu đựng gì, cô ấy cũng bình thường nhưbao cô bé khác.

Bởi lẽ Amélie là người rất lạc quan, sống động, lémlỉnh. Với đôi mắt to tròn thông minh, mái tóc cắt ngố, quần áo giản đơn, Audrey Tautou đích thực làmột Amélie, không thể là ai khác được.

Thật sự bộ phim chỉ bắt đầu khi Audrey xuất hiện. Audrey hay Amélie giờlà một cô gái trẻ, sống một mình tại căn hộ gần đồi Montmatre. Hàng ngày cô đi làm ở quán café de 2moulins, tối về nấu mì, nhòm trộm ông họa sĩ già bị bệnh xương thủy tinh ở tầng dưới, khi rảnh côra kênh Saint Martin ném đá trên mặt nước, hoặc lên Montmatre nhìn xuống Paris rồi tự hỏi ¨Lúc nàycó bao nhiêu cặp đang làm tình?¨.

Có lẽ hơn ai khác, Amélie là người cảm nhận được sự đồng thời của vũtrụ. Cô luôn ý thức được cùng thời điểm mình đang ăn cơm, người khác đang tắm hoặc ngủ. Thật kì lạ,một đứa bé chỉ biết chơi một mình lại có sự quan tâm và quan sát thế giới sâu sắc thế. Vũ trụ có sựvận hành bí mật của nó và Amélie muốn hiểu nó, cũng như hầu hết mọi người.

Khi công nương Diana bị tai nạn cũng là cũng cuộc đờiAmélie thay đổi. Cô tìm thấy một chiếc hộp đựng những thứ đồ chơi trẻ con, cô tin chắc nó là khobáu của một chú bé nào đó. Công cuộc đi tìm người chủ bắt đầu. Nhìn khuôn mặt vui sướng của chú bégiờ đã là ông già tóc bạc, Amélie quyết định hiến dâng cuộc đời mình vào việc thay đổi cuộc đờingười khác.

Cô kết bạn với ông họa sĩ bị xương thủy tinh suốt ngàyở nhà. Cô tạo lập cặp đôi cho bà dì cáu kỉnh bán vé số. Cô ăn trộm chú lùn sứ trong khu vườn nhà,gửi nó đi chu du, để ông bố không còn ru rú trong thị trấn nhỏ. Những hành động dễ thương ấy làmAmélie vui thích, để rồi cuối cùng cô nhận ra là đã không có thời gian cho cuộc sống chính mình. Côcũng phải làm nó tốt đẹp, chứ đơn giản là ngồi ngoài quan sát, như cô gái uống trà trong bức tranhBữa ăn trưa trên thuyền của Renoir.

Đó cũng là lúc cô tình cờ gặp Nino. Anh chàng này có sởthích kì dị là lượm ảnh thẻ mọi người để lại ở các bốt chụp ảnh. Amélie thấy điều đó quá thú vị nênđã chơi trò đuổi bắt với Nino khắp Paris. Cảnh Paris hiện lên tuyệt đẹp: Montmatre, kênh SaintMartin, đường Moufftard, những góc nhỏ lát đá, trên nền nhạc du dương của Yann Tiersen.

Nếu bộ phim có hơi khó xem, hãy xem lại, bạn sẽthấy nó tuyệt vời thế nào.