20 bức tranh của vua Hàm Nghi ra mắt công chúng Việt Nam

Trời, Non, Nước (Allusive Panorama) do Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, Viện Pháp tại Việt Nam và tạp chí Art Republik phối hợp tổ chức. Đây là triển lãm hồi cố thứ hai, cũng là triển lãm có quy mô lớn nhất từng được tổ chức cho các tác phẩm tranh của vua Hàm Nghi tại Việt Nam.

Triển lãm trưng bày hơn 20 tác phẩm quy tụ từ 10 bộ sưu tập tư nhân. Các tác phẩm đã được hồi hương, thẩm định, bảo quản và phục chế bởi các chuyên gia đầu ngành và được đồng giám tuyển bởi nhà nghiên cứu mỹ thuật Ace Lê và tiến sỹ Amandine Dabat - hậu duệ đời thứ 5 của vua Hàm Nghi. 

“Công chúng biết tới vua Hàm Nghi như một anh hùng dân tộc, người đã thảo chiếu Cần Vương với tham vọng giành lại chủ quyền cho dân tộc từ thực dân Pháp. Tuy nhiên, chưa nhiều người biết rằng, ông cũng là một trong hai họa sĩ Việt đầu tiên (cùng Lê Văn Miến) được đào tạo sáng tác theo phương pháp hàn lâm Tây phương. Vì thế có thể xem ông là người đóng vai trò tiên phong trong buổi bình minh của mỹ thuật hiện đại Việt Nam”, Giám tuyển Ace Lê nhận định.

“Bờ rừng (hồ Geneva)” (khoảng 1920), 38 x 55 cm, sơn dầu trên toan (Nguồn: Kâ-Mondo)

Tranh của vua Hàm Nghi là sự kết hợp độc đáo giữa tài năng hội hoạ và tình yêu đất nước, nơi ông gửi gắm nỗi nhớ quê hương và ẩn chứa cả sự phản kháng ngầm trước những áp bức trong thời gian bị lưu đày.

Sự “trở về" của những bức tranh Hàm Nghi trong không gian điện Kiến Trung (Huế) là lời tri ân của hậu thế dành cho vị vua yêu nước. Đây cũng là cơ hội hiếm có để công chúng tại Việt Nam được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của tranh vua Hàm Nghi trong một không gian triển lãm được thiết kế theo tiêu chuẩn triển lãm của bảo tàng quốc tế.

Tuần lễ triển lãm cũng được diễn ra đồng thời với khoảng thời gian Huế vinh dự đăng cai Năm Du lịch Quốc gia, kết hợp với Festival Huế 2025, kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng Thừa Thiên Huế (26/3/1975 – 26/3/2025) và chào mừng Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương.

“Bình minh trên hồ” (khoảng 1910), 24.5 x 32.5 cm, sơn dầu trên toan (Nguồn: Lynda Trouvé)

Ông Hoàng Việt Trung, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, cho biết: “Việc trưng bày và giới thiệu những tác phẩm của vua Hàm Nghi giúp gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, giúp các thế hệ trẻ hiểu rõ hơn về lịch sử, văn hoá của đất nước, qua đó có ý thức hơn trong việc bảo tồn và phát huy di sản. Triển lãm cũng góp phần khẳng định vị thế của cố đô Huế như một trung tâm văn hóa trong dòng chảy lịch sử của Việt Nam”.

Bên cạnh việc thưởng lãm các tác phẩm, du khách khi đến với triển lãm còn có cơ hội tiếp xúc, giao lưu cùng đội ngũ giám tuyển, chuyên gia để hiểu hơn về quá trình hồi hương tranh Hàm Nghi và thực hiện trưng bày. Đặc biệt, triển lãm còn có sự xuất hiện của tiến sỹ Amandine Dabat - hậu duệ đời thứ 5 của vua Hàm Nghi - tác giả của cuốn sách “Hàm Nghi - Hoàng đế lưu vong, nghệ sỹ tại Alger” vừa ra mặt tại Việt Nam cuối năm 2024, góp thêm góc nhìn sâu sắc hơn về cuộc đời và thực hành nghệ thuật của vị vua tài hoa trong thời gian lưu đày ở Pháp và Algérie.