Công tác thu gom chất thải tại các đơn vị sản xuất, nhà hàng, khách sạn cũng gặp nhiều trở ngại do chi phí vận chuyển cao.
Vòng tuần hoàn từ rác đến trứng gà
Green Connect, một doanh nghiệp xã hội triển khai nhiều dự án phát triển nông nghiệp bền vững, đang thực hiện chương trình “Xử lý rác hữu cơ thành gà và trứng gà”. Theo đó, các loại rác thải hữu cơ như vỏ trái cây, bã đậu, bã hèm bia, vụn bánh sẽ được tận dụng làm thức ăn nuôi ấu trùng ruồi lính đen. Ấu trùng trở thành thức ăn cho gà nuôi thả trong các khu rừng tràm hoặc được sấy khô để gà ăn dần. Sau đó, gà đẻ trứng và trứng được sử dụng làm bánh hoặc bán trong các cửa hàng, siêu thị. Vụn bánh trong các nhà máy sẽ được thu gom để nuôi ấu trùng ruồi lính đen. Vòng tuần hoàn này sẽ lặp lại liên tục.
Ông Huỳnh Hạnh Phúc, sáng lập Green Connect, cho biết hiện nay lượng rác hữu cơ có khả năng tái chế tại TP.HCM là vô cùng lớn. Tại các nhà hàng, khách sạn 5 sao, phế phụ phẩm chất lượng, an toàn rất nhiều và hoàn toàn phù hợp với việc nuôi ấu trùng ruồi lính đen. Các loại trái cây sạch, rau sạch là nguồn thức ăn tốt cho ấu trùng.
“Sau khi thu gom các loại chất thải hữu cơ, chúng tôi sẽ xay ra cho ấu trùng ruồi lính đen ăn. Khoảng 12-13 ngày sau, ấu trùng sẽ được thu hoạch và phần còn lại sẽ trở thành phân compost - một loại phân rất tốt cho cây trồng, chất lượng tương đương với phân trùn quế”, ông Phúc nói.
Cũng theo ông Phúc, ruồi lính đen khác với ruồi bình thường ở chỗ không gây hại, không ăn và chỉ uống nước. Tuy nhiên, tỉ lệ đạm, chất béo, axit amin, canxi, phốt pho trong ấu trùng ruồi lính đen khi sấy khô lại rất cao. Đây là nguồn thức ăn rất tốt cho vật nuôi như gà, chim, cá cảnh. Bình quân, 1 kg ấu trùng có thể xử lý được 5 kg chất thải trong 12-13 ngày. Ưu điểm của phương pháp sử dụng ấu trùng ruồi lính đen trong xử lý rác hữu cơ là không gây ra mùi hôi, không tạo ra nguồn nước thải, không tạo ra hiệu ứng nhà kính và làm giảm thể tích chất thải đến 90%.
Tuy vậy, việc thực hiện dự án “Xử lý rác hữu cơ thành gà và trứng gà” cũng gặp nhiều thách thức. Điển hình như việc nuôi ấu trùng, trong một số loại trái cây có rất nhiều nước, do đó ấu trùng rất dễ bị ngập và chết. Vì vậy, Green Connect phải đưa ra các phương án để giảm lượng nước trong chất thải.
Công tác thu gom chất thải tại các đơn vị sản xuất, nhà hàng, khách sạn cũng gặp nhiều trở ngại do chi phí vận chuyển cao. Một khó khăn khác là việc nuôi gà dưới các tán rừng tràm bởi gà dễ bay đi mất hoặc thất lạc. Việc rào lưới cũng không mấy khả quan vì gà bay cao và xa, trong khi diện tích rừng là rất lớn.
Ông Phúc cho biết, dù giai đoạn đầu thực hiện dự án còn nhiều khó khăn nhưng may mắn là ông được nhiều doanh nghiệp lớn có mục tiêu phát triển bền vững đồng hành. Mondelez Kinh Đô, chẳng hạn, đã tài trợ thêm cho dự án 30.000 USD trong giai đoạn 2022- 2023. Nhờ nguồn kinh phí này, Green Connect có thể tăng công suất xử lý rác từ 500 kg/ngày lên 30 tấn/ngày, tương đương với 5.400 tấn rác trong 6 tháng cuối năm 2022, từ đó có thể tạo ra 3.000-5.000 quả trứng gà hữu cơ/ngày. Những quả trứng gà đạt tiêu chuẩn chất lượng sẽ được Mondelez Kinh Đô thu mua để sản xuất bánh. Lợi nhuận từ dự án sẽ được tái đầu tư.
Chất thải thực phẩm như vụn bánh, bột từ nhà máy của Mondelez Kinh Đô ở Bình Dương cũng sẽ được Green Connect thu gom và nuôi ấu trùng. “Chúng tôi hỗ trợ mô hình kinh doanh bền vững của Green Connect nhằm giúp đối tác đạt mục tiêu tuần hoàn rác thải. Dự án ý nghĩa này sẽ góp phần thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn, giúp tạo ra giá trị dài hạn cho doanh nghiệp, môi trường, xã hội. Điều này cũng góp phần quan trọng trong việc hiện thực hóa mục tiêu dài hạn của Mondelez Kinh Đô là trở thành doanh nghiệp sản xuất thức ăn nhẹ phát triển bền vững tại Việt Nam”, ông Bùi Khánh Nguyên, Giám Đốc Truyền thông và Đối ngoại của Mondelez Kinh Đô, cho biết.
Hiện tại, ngoài Mondelez Kinh Đô, còn có hệ thống Texas Chicken, Pizza Hut cũng tham gia vào chương trình của Green Connect.
Ông Nguyễn Quang Vinh, Phó Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam (VBCSD), nhận định, kinh doanh bền vững giúp doanh nghiệp tăng cường nội lực, nâng cao vị thế và chiếm được niềm tin của Chính phủ, khách hàng và nhà đầu tư. Rất nhiều nghiên cứu, khảo sát trên thế giới đã chỉ ra rằng, những doanh nghiệp phát triển bền vững là các doanh nghiệp có năng lực cạnh tranh, năng suất lao động cao hơn, khả năng thích ứng và hội nhập tốt hơn các doanh nghiệp chỉ hướng đến mục tiêu tìm kiếm lợi nhuận mà bỏ qua trách nhiệm đối với cộng đồng và môi trường.