Nóng lên toàn cầu đẩy các vùng nhiệt đới vượt giới hạn sống của con người

Theo The Guardian, cuộc khủng hoảng khí hậu đang đẩy các khu vực nhiệt đới của hành tinh đến giới hạn không còn đáp ứng khả năng sinh sống của con người. Nhiệt độ và độ ẩm gia tăng đe dọa đẩy phần lớn dân số thế giới vào các điều kiện có thể gây chết người.

Không nằm trong giới hạn thích nghi của con người

Nếu các chính phủ không hạn chế mức độ nóng toàn cầu lên 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp, các khu vực trong dải nhiệt đới trải dài hai bên đường xích đạo có nguy cơ thay đổi thành một môi trường mới sẽ chạm đến “giới hạn thích nghi của con người”, nghiên cứu cảnh báo.

Nghiên cứu tập trung vào các khu vực cắt qua Mexico, Libya và Ấn Độ. Ảnh: AFP.

Khả năng điều hòa thân nhiệt của con người phụ thuộc vào nhiệt độ và độ ẩm của không khí xung quanh. Chúng ta có nhiệt độ cơ thể tương đối ổn định ở 37 độ C, trong khi da của chúng ta mát hơn để cho phép nhiệt thoát ra khỏi cơ thể. Nhưng nếu “nhiệt độ nhiệt kế ướt” – thước đo nhiệt độ và độ ẩm không khí vượt qua 35°C, nhiệt độ da cao khiến cơ thể không thể tự làm mát, có thể gây ra hậu quả chết người.

“Nếu thời tiết quá ẩm ướt, cơ thể chúng ta không thể làm mát bằng cách bay hơi mồ hôi. Đây là lý do tại sao độ ẩm rất quan trọng khi chúng ta xem xét khả năng chung sống ở một nơi nóng”, nhà nghiên cứu Yi Zhang thuộc Đại học Princeton người đứng đầu cuộc nghiên cứu mới đây cho biết. 

Nhóm nghiên cứu đã xem xét các dữ liệu lịch sử và mô phỏng khác nhau để xác định các cực nhiệt độ và độ ẩm sẽ thay đổi như thế nào khi hành tinh tiếp tục nóng lên. Họ phát hiện ra rằng các cực này ở vùng nhiệt đới tăng với tốc độ tương đương với nhiệt độ trung bình nhiệt đới.

Điều này có nghĩa là mức tăng nhiệt độ của thế giới sẽ cần được giới hạn ở mức 1,5 độ C để tránh rủi ro cho các khu vực có nhiệt độ nhiệt kế ướt vượt quá 35 độ C.

Các điều kiện nguy hiểm ở vùng nhiệt đới sẽ bộc lộ ngay cả trước ngưỡng 1,5 độ C. Tuy nhiên, việc tăng nhiệt độ và độ ẩm ở khu vực nhiệt độ nhiệt kế ướt lên 1 độ C “có thể có tác động xấu đến sức khỏe tương đương với việc tăng nhiệt độ ở các khu vực khác lên vài độ”. 

Thế giới đã ấm lên trung bình khoảng 1,1 độ C do hoạt động của con người. Mặc dù, các chính phủ đã cam kết trong thỏa thuận khí hậu Paris giữ nhiệt độ ở mức 1,5 độ C. Nhưng, các nhà khoa học đã cảnh báo giới hạn này có thể bị vi phạm trong vòng 1 thập niên.

Điều này có khả năng gây ra những tác động nghiêm trọng đối với một quần thể nhân loại khổng lồ. Khoảng 40% dân số thế giới hiện đang sống ở các nước nhiệt đới, tỉ lệ này cũng sẽ tăng lên một nửa dân số toàn cầu vào năm 2050 do tỉ lệ người trẻ trong khu vực lớn. 

Lời cảnh báo từ nghiên cứu

Chuyên gia về rủi ro khí hậu Mojtaba Sadegh tại Đại học Bang Boise cho biết: Nghiên cứu đã thực hiện “một công việc tuyệt vời” trong việc phân tích nhiệt độ tăng cao “có thể khiến các phần của vùng nhiệt đới không thể ở được nếu không có đầu tư cơ sở hạ tầng đáng kể”.

Nếu giới hạn này bị vi phạm, cơ sở hạ tầng như nơi trú ẩn không khí mát là hoàn toàn cần thiết cho sự tồn tại của con người. Tuy nhiên, phần lớn khu vực bị ảnh hưởng bao gồm các quốc gia có thu nhập thấp, việc cung cấp cơ sở hạ tầng theo yêu cầu sẽ là một thách thức.

Ông Mojtaba Sadegh nói thêm: “Về mặt lý thuyết, không con người nào có thể chịu được nhiệt độ nhiệt kế ướt trên 35 độ C, bất kể họ phải uống bao nhiêu nước”.

Nghiên cứu này là cảnh báo khoa học mới nhất về những nguy hiểm nghiêm trọng do nắng nóng gây ra. Các đợt nắng nóng cực đoan có thể đẩy các khu vực ở Trung Đông vượt quá sức chịu đựng của con người. Nhiệt độ tăng cao cũng gây ra những rủi ro to lớn cho các khu vực của Trung Quốc và Ấn Độ.

Nghiên cứu đã xác định rằng số lượng các vụ mà nhiệt và độ ẩm có khả năng gây tử vong trên toàn cầu đã tăng gấp đôi từ năm 1979 – 2017. Trong những thập niên tới, thế giới sẽ chứng kiến có khoảng 3 tỉ người bị đẩy ra ngoài phạm vi nhiệt độ lịch sử mà con người đã tồn tại và thịnh vượng trong quá khứ 6.000 năm.

Có thể bạn quan tâm:

► Cách "rẻ" nhất để cắt giảm carbon