Lần đầu tiên Việt Nam có Lễ hội ớt

Đây là hoạt động nhằm giới thiệu, quảng bá du lịch và sản phẩm nông sản địa phương, đặc biệt là sản phẩm ớt A Riêu. Qua đó, kết nối cung cầu, tour, tuyến du lịch đến Khu du lịch sinh thái Cổng Trời Đông Giang (xã Mà Cooih, huyện Đông Giang, Quảng Nam) - điểm du lịch có quy mô lớn nhất khu vực vùng núi phía Tây Quảng Nam với tổng diện tích 120 ha gồm Tổ hợp du lịch nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí kết hợp với văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu.

Lễ hội ớt A Riêu huyện Đông Giang lần thứ I với sự tham gia của 11 xã, thị trấn. Trong thời gian diễn ra Lễ hội, Khu du lịch sinh thái Cổng Trời Đông Giang sẽ mở cửa miễn phí cho đồng bào Cơ Tu trên địa bàn tỉnh để người dân tham gia các hoạt động giao lưu văn hóa đặc sắc và tham quan, trải nghiệm các dịch vụ miễn phí. Tại đây, nhiều hoạt động văn hóa, du lịch ấn tượng được tổ chức như: Chương trình nghệ thuật khai mạc và bế mạc, triển lãm ảnh các sản phẩm nông nghiệp và sản phẩm OCOP, trưng bày ẩm thực, thi thuyết trình quảng bá giới thiệu ẩm thực truyền thống địa phương và sản phẩm ớt A Riêu, thi múa trống chiêng hòa cùng lửa thiêng, tái hiện nghi thức rước vật thiêng ớt A Riêu... Qua đó, giúp du khách và người dân được tham quan, trải nghiệm không gian văn hóa đặc sắc của Lễ hội.

Ngoài ra, người dân và du khách còn được tham dự nhiều hoạt động nghệ thuật độc đáo, đậm bản sắc văn hóa bản địa của đồng bào địa phương tỉnh Quảng Nam như: Bắn ná, bơi lội, hội thi ăn ớt A Riêu cùng mỳ Quảng, show diễn Vũ điệu đại ngàn và giao lưu văn hóa...

Từ lâu, ớt A Riêu là một trong những loại gia vị quan trọng trong các món ăn và trở thành một phần văn hóa của đồng bào Cơ Tu sống trên dãy Trường Sơn. A Riêu trong tiếng Cơ Tu có nghĩa là con chim chào mào. Loại ớt A Riêu ở vùng Đông Giang được đặt tên này với huyền tích loài chim chào mào ăn những trái ớt mọc ở rừng, từ đó phát tán hạt giống khắp núi rừng. Nhờ điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu riêng biệt ở nơi đây đã tạo ra sự khác biệt của giống ớt với kích thước khá nhỏ, có vị cay, thơm nồng vừa phải rất đặc trưng. Đây là sản vật có giá trị về mặt thương mại, phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng và mang lại thu nhập hiệu quả cho người dân.

Nhiều năm qua, để bảo tồn, nâng cao giá trị và xây dựng thương hiệu đặc trưng giống ớt A Riêu, hình thành vùng chuyên canh sản xuất theo hướng hàng hóa, nâng cao năng lực sản xuất, thu nhập cho người dân, huyện Đông Giang đã triển khai dự án Bảo tồn và phát triển giống ớt A Riêu tại xã Mà Cooih theo quy hoạch giai đoạn 2022 - 2025 với diện tích 50 ha.

Ông Đinh Văn Bảo, Phó Chủ tịch UBND huyện Đông Giang cho biết, giống ớt này được công nhận là nông sản hữu cơ hoàn toàn tự nhiên và gắn nhãn OCOP 4 sao cấp tỉnh; góp phần nâng cao sinh kế và phát triển bền vững cho đồng bào dân tộc miền núi theo hướng sản xuất hàng hóa và bảo tồn đa dạng sinh học.

Ớt A Riêu được gieo trồng phổ biến tại nhiều xã, hiện đã nhân giống được 12 ha với khoảng 100 hộ dân tham gia. Loại ớt này cho năng suất thu hoạch quanh năm với sản lượng ước tính trên địa bàn đạt 10,5 tấn; qua sơ chế sẽ được bảo quản, chế biến thành nhiều loại thực phẩm đặc trưng như: tương ớt A Riêu, muối ớt A Riêu, ớt A Riêu muối chua...