Xuất nhập khẩu ghi nhận kỷ lục mới

Sự hồi phục của thương mại toàn cầu trong năm 2024 là yếu tố chính đã giúp hoạt động thương mại của Việt Nam đạt kỷ lục mới về tổng kim ngạch xuất nhập khẩu, với 786,3 tỉ USD. Trong đó, xuất khẩu đạt 405,53 tỉ USD, tăng 14,3%; nhập khẩu đạt 380,76 tỉ USD, tăng 15,8%.

Riêng trong giai đoạn quý IV, hoạt động xuất khẩu có phần yếu đi, một phần do nhu cầu quốc tế chậm lại khi họ đã nhập đủ lượng hàng cho mùa lễ hội trước đó, một phần do số lượng ngày nghỉ lễ dài trong giai đoạn cuối tháng 12 tác động đến các vấn đề thông thương. Tuy nhiên, ngược lại với xuất khẩu, nhu cầu nhập khẩu vẫn diễn biến tích cực với giá trị kim ngạch tăng liên tục qua hàng quý, đặc biệt là các mặt hàng nguyên vật liệu sản xuất. Điều này cho thấy niềm tin của các nhà sản xuất vào tình hình thương mại trong giai đoạn tới vẫn tốt.

Lũy kế cả năm, cán cân thương mại thặng dư 24,77 tỉ USD (2023 thặng dư 28,3 tỉ USD). Trong đó, xuất siêu hàng hóa của khu vực FDI là 48,5 tỉ USD. Khu vực kinh tế trong nước nhập siêu hàng hóa 23,8 tỉ USD, trong đó phần xuất siêu 17,9 tỉ USD của ngành nông, lâm, thủy sản đã gánh một phần nhập siêu của khối doanh nghiệp trong nước.

Hoạt động xuất khẩu máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện trong năm 2024 vẫn vững vàng giữ vị trí số 1 trong nhóm hàng xuất khẩu của cả nước. Sự mở rộng sản xuất của các doanh nghiệp FDI thuộc nhóm vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện tại Việt Nam là yếu tố chính đã thúc đẩy hoạt động xuất khẩu của nhóm này. Theo góc nhìn của Công ty Chứng khoán Phú Hưng (PHS), trong các năm tiếp theo, với những đề xuất liên quan thuế quan linh kiện bán dẫn, Việt Nam có thể trở thành một trong những quốc gia bị ảnh hưởng trong cuộc chiến công nghệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. 

Xuất khẩu ngành dệt may của Việt Nam ghi nhận sự phục hồi mạnh mẽ, đặc biệt trong giai đoạn nửa cuối năm 2024. Bất ổn chính trị tại một số thị trường đối thủ, nổi bật là Bangladesh, đã thúc đẩy các khách hàng quốc tế chuyển hướng đơn hàng sang Việt Nam. Nhờ đó, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu dệt may của Việt Nam đạt mức ấn tượng, khoảng trên 10% cho cả năm 2024, vượt xa các đối thủ như Ấn Độ (~7%), Trung Quốc (~2%), và Bangladesh (ghi nhận tăng trưởng âm). 

“Mặc dù có thể bị ảnh hưởng từ các chính sách áp thuế thương mại mới của chính quyền Trump lên hàng dệt may Việt Nam, chúng tôi vẫn cho rằng ảnh hưởng tiêu cực sẽ không đáng kể. Thực tế, Việt Nam vẫn luôn duy trì được lợi thế cạnh tranh của mình nhờ tốc độ cung ứng hàng hóa nhanh và khả năng đáp ứng các yêu cầu về môi trường tốt hơn so với các đối thủ lớn khác như Trung Quốc, Ấn Độ, Bangladesh, và Indonesia. Ngoài ra, mức thuế dự kiến áp dụng giữa các nước xuất khẩu chính ngoài Trung Quốc cũng sẽ không có sự chênh lệch quá lớn với nhau sẽ giúp Việt Nam duy trì vị thế vững chắc trên thị trường Mỹ”, PHS nhận định. 

Tuy nhiên, việc áp đặt các mức thuế quan mạnh mẽ cũng có thể khiến các ngành xuất khẩu như thủy sản, dệt may, săm lốp, đồ gỗ, thép... phải đối mặt với khó khăn, khi nhu cầu từ thị trường Mỹ có thể giảm vì hàng hóa nhập khẩu quá đắt đỏ bởi các mức thuế của ông Trump. Sự chậm lại trong hoạt động xuất khẩu các tháng cuối năm phần nào phản ánh tình trạng không chắc chắn liên quan đến những kế hoạch của chính quyền sắp tới của Mỹ về thuế quan. Những thông cáo tiếp theo về vấn đề này trong năm mới sẽ giúp làm sáng tỏ bất kỳ ảnh hưởng tiềm tàng nào lên các nhà sản xuất của Việt Nam.

Theo PHS, hai yếu tố có thể giúp Việt Nam vượt qua được giai đoạn khó khăn này là trở thành đối tác thân thiện với Mỹ, Mỹ và Việt Nam đã nâng cấp mối quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện và hỗ trợ tham gia các chuỗi thương mại quan trọng như bán dẫn và công nghệ cao. Thứ hai là chủ động giảm thặng dư thương mại với Mỹ thông qua kế hoạch nhập khẩu khí LNG và hợp đồng quân sự, giúp duy trì cân bằng thương mại với Mỹ.

Thực tế việc dự đoán chính xác các động thái tiếp theo của chính quyền Trump trong giai đoạn mới sẽ rất khó khăn. Tuy nhiên, những tác động mạnh mẽ lên thị trường thương mại toàn cầu là khó có thể tránh khỏi, khi Bộ máy chính quyền của ông Trump đang ngày dần hoàn thiện theo hướng phát triển cho các chính sách, mà ông đưa ra trong giai đoạn bầu cử trước đó của mình. Những nỗ lực của Chính phủ Việt Nam hiện tại chúng ta có thể thấy được là mở rộng mối quan hệ với nhiều đối tác hơn nữa trên toàn cầu, đa dạng về thương mại và đầu tư. Việc giám sát chặt chẽ nguồn nhiên liệu đầu vào để phục vụ cho hàng hóa sản xuất xuất khẩu mặc dù khó khăn nhưng là cần thiết để hàng hóa Việt Nam tránh bị áp thuế từ Mỹ.

Đối với dự báo tăng trưởng thương mại năm 2025, PHS vẫn kỳ vọng tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu có thể đạt trên 10%, thấp hơn so với năm 2024 nhưng vẫn là một con số khả quan khi thị trường thương mại toàn cầu dự kiến vẫn sẽ tăng trưởng trên 3% trong năm 2025, nhu cầu trữ hàng của các đối tác dự kiến sẽ thường tăng cao hơn trước các lệnh áp thuế mới của Trump và mối quan hệ ngoại giao thân thiện giữa Việt Nam với Mỹ. 

Có thể bạn quan tâm 

Tạo ra giá trị của Việt Nam

Nguồn Theo PHS