Xử lý nợ xấu và ngân hàng yếu là hai thách thức trên thị trường tiền tệ 2013

Cũng theo ông nguyên phó chủ tịch uỷ ban Giám sát tài chính quốc gia Lê Xuân Nghĩa, điểm yếu nhất của hệ thống ngân hàng Việt Nam vừa qua là chậm xử lý ngân hàng yếu kém và chậm xử lý nợ xấu.
Vì sao vấn đề lớn nhất của nền kinh tế Việt Nam lại thuộc lĩnh vực tiền tệ, phải chăng, do hệ thống này đang yếu kém nhất?
Hệ thống ngân hàng đang phải đối mặt với câu chuyện nợ xấu. Nói đến nợ xấu, là nói đến chất lượng tài sản, chất lượng tín dụng, nợ xấu càng lớn, chất lượng tài sản càng thấp.

Nợ xấu có thể làm cho cung ứng tín dụng của ngân hàng tắc nghẽn; các ngân hàng thương mại (NHTM) nhỏ rơi vào tình trạng khốn đốn - lây lan sang các ngân hàng khác; và quan trọng nữa, xử lý nợ xấu không cẩn thận sẽ làm sụp đổ luôn thị trường bất động sản (vì các ngân hàng bán ồ ạt tài sản thế chấp).

Mặt khác, các chuyên gia quốc tế cũng muốn nhấn mạnh, kinh tế vĩ mô rồi cũng có thể ổn định được; thị trường bất động sản (BĐS) rồi cũng có thể ấm nóng trở lại. Nhưng tất cả những điều đó phải dựa trên một nền tảng là hệ thống ngân hàng lành mạnh; vì hầu hết đều liên quan đến tín dụng: muốn kinh tế phục hồi, phải có tín dụng; muốn BĐS tan băng, cũng phải dựa vào tín dụng; muốn tăng trưởng xuất khẩu, đẩy mạnh nông nghiệp, cứu DNNVV… cũng đều cần đến tín dụng.

Nhìn lại hàng loạt diễn biến trên thị trường tiền tệ năm 2012, theo ông, điểm yếu nhất của hệ thống ngân hàng là gì?

Hệ thống ngân hàng Việt Nam đang có hai vấn đề lớn: một là chưa xử lý dứt điểm các tổ chức tín dụng yếu kém.

Những ngân hàng này luôn rơi vào tình trạng đói thanh khoản, phải phá trần lãi suất tiền gửi huy động, làm rối tung rối mù hệ thống lãi suất là một bằng chứng. Dù chúng ta tạm thời giữ được các tổ chức tín dụng này ở mức tồn tại, nhưng không ai đảm bảo được rằng họ sẽ không gây khó khăn cho an toàn hệ thống trong tương lai.

Điểm yếu thứ hai, đó là nợ xấu ngày càng nhiều, không chỉ ở những ngân hàng nhỏ mà ở cả ngân hàng lớn, trong khi đó, đến nay chúng ta chỉ mới xử lý nợ xấu bằng hai biện pháp cơ bản: một là giãn, hoãn - tức là biến nợ xấu thành nợ không xấu, thì nợ xấu vẫn còn đấy và dùng dự phòng rủi ro - song chỉ xử lý được ở mức độ nhất định: khoảng 30.000 - 40.000 tỉ đồng.


Mặt bằng lãi suất có thể tiếp tục giảm, xuống còn 6 - 8%/năm với lãi suất huy động; 8 - 10%/năm lãi suất cho vay sản xuất kinh doanh, 10 - 12% cho vay tiêu dùng và mức lãi suất này có thể ổn định đến cuối năm 2013.

Tỷ giá hối đoái có nhu cầu cần phải điều chỉnh, vì hiện nay tiền đồng (VND) đang bị đánh giá cao hơn so với đồng USD vào khoảng 20 - 21% và VND cũng bị đánh giá cao hơn 19 đồng tiền Việt Nam đang có quan hệ thương mại khoảng 3 - 4%.

Vì vậy, để các doanh nghiệp xuất khẩu không bị thiệt thòi, tỷ giá hối đoái cần phải điều chỉnh, cũng là để cân bằng cho cán cân vãng lai và cán cân thanh toán quốc tế, mức điều chỉnh cân nhắc trong khoảng 2 - 3%.

Làn sóng mua bán, sáp nhập ngân hàng vẫn tiếp tục được khuyến khích (hiện đang được đàm phán sôi động). Trong trường hợp hoạt động mua – bán chậm chạp, không đảm bảo tiến độ việc xử lý các ngân hàng yếu kém, Chính phủ có thể sẽ mua lại, quốc hữu hoá các ngân hàng này.

Nguồn SGTT