Western Bank đã thu hồi 1.785 tỷ đồng nợ của nhóm khách hàng liên quan

Trong năm 2012, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành quyết định về việc thanh tra Ngân hàng TMCP Phương Tây (Western Bank). Thời kỳ thanh tra từ 1/1/2011 đến 29/2/2012.

Theo sổ sách của Western Bank, tại thời điểm 29/2/2012, chất lượng tài sản vẫn được đảm bảo và giá trị trích lập dự phòng thấp. Trích lập dự phòng cho các khoản tín dụng chỉ có xấp xỉ 35 tỷ, trong khi trích lập dự phòng cho các tài sản khác gần như không đáng kể. Hệ số đảm bảo an toàn vốn đạt mức cao 23,57%. Tỷ lệ nợ xấu chỉ có 0,66%.

Tuy nhiên, theo đánh giá của Thanh tra Ngân hàng Nhà nước, tình hình tài chính của Western Bank thực tế có nhiều điểm đáng lưu ý.

Thứ nhất, tiền gửi liên ngân hàng có 1.118 tỷ đã quá hạn tại 4 ngân hàng: Đệ Nhất, Sài Gòn, Việt Nam Tín Nghĩa (đã được tái cơ cấu), Đại Tín và phải trích lập dự phòng 50%, tương đương 559 tỷ đồng.

Thứ hai, dư nợ tín dụng có nhiều khoản nằm dưới dạng ủy thác đầu tư và đặt cọc môi giới chứng khoán. Các khoản nợ cũng được Thanh tra Ngân hàng Nhà nước đánh giá phân nhóm lại và trích lập dự phòng bổ sung.

Thứ ba, khoản đầu tư vào trái phiếu 1.800 tỷ chưa có tài sản đảm bảo. Khoản đầu tư vào cổ phiếu KBC phải trích lập dự phòng giảm giá chứng khoán xấp xỉ 88 tỷ đồng.

Thứ tư, trong mục lãi dự thu có gần 51 tỷ dự thu lãi cho các khoản tiền gửi tại 4 ngân hàng: Đệ Nhất, Sài Gòn, Việt Nam Tín Nghĩa, Đại Tín. Khoản lãi dự thu này phải xuất toán khỏi mục phải thu của Western Bank.

Thứ năm, ngân hàng gặp khó khăn về thanh khoản trong trung và dài hạn nếu không có những điều chỉnh về cơ cấu nguồn và tài sản (trên 360 ngày ngân hàng mất cân đối thanh khoản trên 6.000 tỷ đồng).

Trước vấn đề trên, Western Bank đã có các biện pháp xử lý tài chính được tiến hành.

Đối với khoản tiền gửi liên ngân hàng quá hạn (1.118 tỷ đồng) cần trích lập dự phòng số tiền là 559 tỷ đồng theo Kết luận Thanh tra, Western Bank và Tổng công ty Tài chính cổ phần Dầu khí Việt Nam (PVFC) - đơn vị sẽ hợp nhất với ngân hàng sẽ thực hiện hạch toán vào báo cáo tài chính tại thời điểm hợp nhất theo chuẩn mực kế toán Việt Nam.

Đối với điều chỉnh khác theo Kết luận thanh tra liên quan đến trích lập dự phòng rủi ro tín dụng bổ sung (235 tỷ), dự phòng giảm giá đầu tư (88 tỷ) và thoái lãi dự thu (51 tỷ), Ngân hàng sẽ hạch toán đúng theo Kết luận Thanh tra.

Còn khoản đầu tư dài hạn vào 4 triệu cổ phiếu KBC được nhóm cổ đông liên quan cam kết mua lại, vì vậy khoản trích lập dự phòng giảm giá đầu tư dài hạn (88 tỷ đồng) sẽ được hoàn nhập ngay khi giao dịch này được thực hiện. Đồng thời, khi thực hiện xử lý tài chính như phần dưới đây, khoản trích lập dự phòng tín dụng giảm xuống còn 0,42 tỷ đồng;

Để cụ thể quá trình này, WesternBank đưa ra các bước xử lý:

Tái cơ cấu cổ đông: Nhóm cổ đông chiếm tỷ lệ 90%, ứng với số vốn điều lệ 2.700 tỷ đồng, sẽ thực hiện bán toàn bộ cổ phần cho nhóm cổ đông mới theo mức giá bằng mệnh giá. Số tiền thu được sẽ được sử dụng để tất toán các khoản nợ liên quan và bổ sung vào nguồn trả nợ cho nhóm cổ đông này.

Cơ cấu lại tài sản: Các khoản mục tiền gửi và cho vay các TCTD khác có cùng giá trị và kỳ hạn chỉ nhằm mục đích tăng tổng tài sản sẽ được hạch toán lại để phản ánh đúng thực tế hiện trạng tài sản của Western Bank.

Với việc cơ cấu lại cổ đông, nhóm cổ đông nắm cổ phần chi phối tại Western Bank hiện nay sẽ chuyển nhượng số cổ phiếu đang nắm giữ cho nhóm cổ đông mới và thu được khoản tiền khoảng 2.700 tỷ đồng. Số tiền này sẽ được sử dụng để thanh toán nợ cho các khoản nợ mà các khách hàng có liên quan, trực tiếp và gián tiếp, đang vay tại Western Bank.

Các hạng mục đầu tư dài hạn, đầu tư trái phiếu hoặc đầu tư vào tài sản cố định trước mắt sẽ được củng cố về chất lượng hồ sơ pháp lý và tài sản đảm bảo. Sau đó, các hạng mục này sẽ được chuyển giao lại cho các bên liên quan trong vòng 18-36 tháng kể từ thời điểm hợp nhất.

Kết quả của các biện pháp này là số dư tiền gửi liên ngân hàng của Western Bank giảm xuống còn 1.758 tỷ đồng. Dư nợ tín dụng giảm từ 5.743,81 xuống còn 4.556,52 tỷ đồng.

Giá trị đặt cọc môi giới chứng khoán và ủy thác đầu tư giảm từ 1.918 tỷ đồng còn 470 tỷ đồng. Dư nợ tín dụng và ủy thác đầu tư có chất lượng được cải thiện với giá trị trích lập dự phòng bổ sung rủi ro tín dụng và ủy thác đầu tư giảm từ 235 tỷ đồng xuống còn 420 triệu đồng.

Về tình hình thu nợ theo Danh sách nhóm khách hàng liên quan có dư nợ theo kết luận Thanh tra, dư nợ giảm từ 5.092 tỷ đồng xuống còn 3.306 tỷ đồng tại ngày 28/2/2013 (đã thu hồi 1.785 tỷ đồng), làm cho tỷ lệ dư nợ của nhóm này trên vốn tự có của Western Bank giảm từ 157% xuống còn 109% (vốn tự có 3.037 tỷ đồng).

Trong số dư nợ 3.037 tỷ đồng có tới 1.800 tỷ đồng là đầu tư trái phiếu đã có tài sản đảm bảo là Khu đất 524ha tại Tràng Cát, Hải Phòng (trị giá khoảng 3.800 tỷ đồng). Khoản đầu tư trái phiếu này sẽ đáo hạn vào quý IV năm 2014 và chắc chắn được thu hồi. Nếu cấn trừ khoản đầu tư trái phiếu này khỏi dư nợ của nhóm khách hàng liên quan thì dư nợ chỉ còn 1.506 tỷ đồng và tỷ lệ dư nợ của nhóm này trên vốn tự có của ngân hàng chỉ còn 50%.

Bên cạnh đó, theo Đề án hợp nhất giữa Western Bank và PVFC đã được trình cho Ngân hàng Nhà nước, sau khi hợp nhất vốn điều lệ của Ngân hàng hợp nhất sẽ tăng lên 9.000 tỷ đồng, tỷ trọng dư nợ của nhóm khách hàng liên quan (không tính đến 1.800 tỷ đồng đầu tư trái phiếu) trên vốn tự có của Ngân hàng hợp nhất sẽ chỉ còn khoảng 20% (quy định tối đa 25%).

Hiện tại, Tổ giám sát tổ chức và hoạt động Western Bank do Ngân hàng Nhà nước thành lập vẫn đang làm việc dù kết thúc quá trình thanh tra.

Nguồn Khampha