VPA/FLEGT có hiệu lực nhưng phải chờ cơ chế cấp phép

Hiệp định Đối tác tự nguyện về Thực thi luật lâm nghiệp, quản trị rừng và thương mại lâm sản (VPA/FLEGT) chính thức có hiệu lực kể từ ngày 1.6.2019.

Theo nội dung đã được hai bên thống nhất, Hiệp định VPA/FLEGT sẽ được triển khai đầy đủ khi Hệ thống VNTLSAS chính thức vận hành và cơ chế cấp phép FLEGT đi vào hoạt động. Khi đó, mỗi một lô hàng gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam xuất khẩu sang EU đều đi kèm giấy phép FLEGT.

Cơ chế cấp phép FLEGT sẽ đảm bảo việc đáp ứng các yêu cầu của Quy chế gỗ của EU, một quy chế được xây dựng nhằm ngăn chặn việc nhập khẩu gỗ bất hợp pháp vào thị trường EU.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, ông Hà Công Tuấn, cho biết, cần thời gian một năm để xây dựng và vận hành Hệ thống giám sát bảo đảm gỗ hợp pháp Việt Nam (VNTLAS).

Như vậy, cho đến khi được cấp phép FLEGT, gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam nhập khẩu vào EU vẫn phải giải trình về truy xuất nguồn gốc theo quy định của Quy chế  về gỗ của EU.

Ông Tuấn, người tham gia đàm phán VPA/FLEGT gần như từ đầu, cho rằng: “Việc thực thi Hiệp định trong thời gian tới còn khó khăn và thách thức hơn nhiều so với quá trình đàm phán”.

EU đang là thị trường xuất khẩu lớn thứ tư của đồ gỗ Việt Nam. Những năm gần đây, xuất khẩu sản phẩm gỗ sang thị trường này chiếm tỷ trọng 13-17% tổng kim ngạch thương mại đồ gỗ.

Phía EU sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong việc xây dựng Hệ thống VNTLAS và cấp phép FLEGT. Các bên nhất trí thành lập một Ủy ban thực thi chung Việt Nam–EU (JIC) để giám sát và đánh giá việc thực thi đầy đủ các cam kết của Hiệp định, quá trình này có thể sẽ kéo dài trong vài năm.

JIC cũng sẽ đảm bảo cơ chế đối thoại, chia sẻ và công bố thông tin giữa hai bên, đồng thời củng cố hoạt động của Nhóm nòng cốt đa bên về FLEGT của Việt Nam, một diễn đàn rất hiệu quả để giám sát độc lập và truyên truyền về việc thực thi Hiệp định.

Một đánh giá chung sẽ được thực hiện trước khi cơ chế cấp phép FLEGT của Hệ thống VNTLAS chính thức hoạt động để xác định các cam kết của Hiệp định VPA/FLEGT sẵn sàng vận hành theo quy định của Hiệp định.

Các cam kết của Hiệp định VPA/FLEGT phối hợp với quy định tại Luật Lâm nghiệp năm 2017, theo đó nghiêm cấm việc nhập khẩu, xuất khẩu, khai thác, chế biến và thương mại gỗ bất hợp pháp theo quy định của pháp luật Việt Nam và quốc tế.

Để thực hiện VPA/FLEGT, Việt Nam tiếp tục hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật hài hòa hóa các cam kết của Hiệp định này, bao gồm việc xây dựng Nghị định quy định Hệ thống VNTLAS. Dự kiến, Nghị định này sẽ được trình Chính phủ ban hành vào cuối năm 2019.