Vốn vào chứng khoán có nguy cơ bị siết chặt

Dự thảo Thông tư thay thế Quyết định số 27/2007 về Quy chế tổ chức và hoạt động công ty chứng khoán quy định tỷ lệ vay nợ của công ty chứng khoán (không bao gồm tiền gửi nhà đầu tư) không được quá 3 lần vốn chủ sở hữu, từ mức 6 lần hiện nay

Thị trường đang tỏ ra e ngại trước nguy cơ nguồn vốn vào thị trường sẽ bị siết chặt bởi định hướng của các công ty chứng khoán thời gian gần đây cho thấy, từ chỗ tập trung cho hoạt động tự doanh, các công ty đang dần chuyển sang đẩy mạnh mảng môi giới, hỗ trợ tài chính cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, nghiệp vụ này khó có thể phát triển nếu thiếu dòng tiền.

Với việc giới hạn tỷ lệ vay nợ về 3 lần, nếu so sánh đơn giản, nhà đầu tư cho rằng, nguồn vốn tín dụng vào thị trường có thể sẽ bị giảm tới 50%, bởi hầu hết các khoản vay của nhà đầu tư đều được giải ngân thông qua công ty chứng khoán. Nhưng trên thực tế lại không hoàn toàn như vậy.

Thống kê của ĐTCK về tình hình tài chính của 10 công ty chứng khoán có thị phần môi giới lớn nhất trên HSX cho thấy, dù chưa hoàn toàn tách biệt được tình trạng tài chính thực của các công ty chứng khán (do thiếu dữ liệu), nhưng các công ty đều có tỷ lệ vay nợ trên vốn chủ sở hữu rất thấp. Thậm chí, công ty chứng khoán Ngân hàng Ngoại thương (VCBS) và VNDirect hoàn toàn không có vay nợ tại thời điểm lập báo cáo tài chính.

10 công ty chứng khoán này không thể đại diện cho tình hình tài chính của hơn 90 công ty chứng khoán còn lại, nhưng xét về tổng thể, đây là nhóm có ảnh hưởng rất lớn đến thị trường, do vậy tỷ lệ vay nợ trên vốn chủ sở hữu giảm về mức 3 lần chưa hẳn là vấn đề nghiêm trọng.

Mấu chốt nằm ở đối tượng công ty chứng khoán được phép vay. Dự thảo Thông tư quy định đối tượng cho công ty chứng khoán vay chỉ là tổ chức tín dụng, hoặc vay trái phiếu (các trường hợp phát sinh phải có báo cáo và giải trình UBCK trong ngày).


Trong khi đó, theo bảng trên, ngoại trừ những công ty chứng khoán không thuyết minh chi tiết, các trường hợp còn lại cho thấy, vay từ tổ chức tín dụng chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong cơ cấu vốn vay của công ty chứng khoán.

Điển hình như trường hợp CTCK Thăng Long (TLS), báo cáo tài chính thời điểm 31/12/2011 cho thấy, trong hơn 1.811 tỷ đồng vay nợ, công ty này không hề vay tổ chức tín dụng. Hay CTCP Chứng khoán Rồng Việt (VDS), trong 339 tỷ đồng vay nợ ngắn hạn của công ty, chỉ có 136,8 tỷ đồng là vay ngân hàng.

Ngoài ra, dự thảo sửa đổi Thông tư 13/2010/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước đã bỏ quy định ngân hàng mẹ không được cấp tín dụng cho công ty chứng khoán trực thuộc, nhưng với quy định hạn chế đối tượng được cho công ty chứng khoán vay nợ theo dự thảo Thông tư UBCK đang xây dựng, khối công ty này liệu có tìm được nguồn vốn hỗ trợ nhà đầu tư?

Trong quá khứ, để “né” các quy định liên quan đến chỉ tiêu an toàn vốn, không ít ngân hàng thương mại đã lựa chọn hình thức bơm vốn cho công ty chứng khoán thông qua một bên thứ ba. Khi công ty chứng khoán bị siết các đối tượng được vay vốn, tín dụng cho chứng khoán rất có thể vì lý do này mà trở nên u ám.

Nguồn Đầu tư chứng khoán