Vốn lớn đổ vào nước sạch

Kinh doanh nước sạch đang thu hút quy mô của nhà đầu tư ngày càng lớn và dần hình thành những thương hiệu có ảnh hưởng tại nhiều địa phương.

Triển vọng tích cực

Các công ty kinh doanh nước sạch vừa có một năm 2018 khả quan với doanh thu, lợi nhuận tăng trưởng. Hầu hết các doanh nghiệp ngành nước đang có biên lợi nhuận gộp khá hấp dẫn, ở mức trên dưới 30-40%. Chẳng hạn, Công ty Cổ phần Nước và Môi trường Bình Dương (Biwase, mã BWE) công bố báo cáo tài chính hợp nhất quý II/2019 với doanh thu tăng 2,3% so với cùng kỳ, đạt 641,7 tỉ đồng; lợi nhuận gộp từ bán hàng và cung cấp dịch vụ đạt 243 tỉ đồng, tăng 10%. Ngoài Biwase, những doanh nghiệp ghi nhận mức tăng trưởng trên 100% về lợi nhuận trong khi doanh thu chỉ ghi nhận dưới 10% trong kỳ vừa qua là: Cấp nước Bến Thành (BTW), Cấp nước Vĩnh Long (VLW), Cấp nước Hà Tĩnh (HTW), Cấp nước Thanh Hóa (THN)...

Tuy nhiên, do đặc thù xuất phát điểm là đơn vị kinh doanh của nhà nước, giới hạn về khu vực và quy mô tài sản, nguồn vốn khá nhỏ, lại chịu sự quản lý chặt về giá... nên doanh thu và lợi nhuận của các công ty cấp nước khó tạo ra đột biến. Mặt khác, đầu tư hệ thống nước sạch cho vùng nông thôn rất tốn kém, bởi các hộ gia đình thường ở xa nhau nên đường ống dẫn nước phải kéo dài. Vốn bỏ ra lớn, khả năng thu hồi chậm, lợi nhuận thấp, lại không có chính sách ưu đãi đi kèm. Vì vậy, trong nhiều năm qua, các công ty này thường không phải là địa chỉ hấp dẫn nhà đầu tư.

Mặc dù vậy, cùng với làn sóng đẩy mạnh cổ phần hóa, triển vọng của các doanh nghiệp trong ngành đang thay đổi theo hướng tích cực. Nhiều nhà đầu tư lớn nhìn thấy sự hấp dẫn của ngành kinh doanh thiết yếu, triển vọng tăng trưởng mạnh đã tích cực thâu tóm, sáp nhập (M&A), hình thành những doanh nghiệp quy mô lớn hơn, hấp dẫn nhà đầu tư hơn. Một số nhà đầu tư đáng chú ý vào ngành nước thời gian qua có thể kể đến như Nhựa Đồng Nai (DNP), Cơ Điện Lạnh (REE)...

Năm ngoái, DNP Corp. thông qua DNP Water (sở hữu 75% vốn điều lệ) mua cổ phần tăng sở hữu tại hàng chục công ty nước trong đó có những cái tên như: Sản xuất Kinh doanh Nước sạch số 3 Hà Nội (NS3), Cấp thoát nước Bình Thuận, Nước Cần Thơ, Nước Long An, Nước Bắc Giang... Tổng công suất cung cấp nước sạch của DNP Corp. hiện đạt khoảng 1 triệu m3/ngày đêm, mục tiêu trong 5 năm tới tăng công suất lên gấp đôi.

Trong khi đó, nhiều năm qua, REE đã đầu tư vào 7 công ty sản xuất nước sạch, chủ yếu phục vụ cho khu vực TP.HCM. Mới đây, REE chào mua công khai gần 5,5 triệu cổ phiếu KHW để tăng tỉ lệ sở hữu từ 24,85% lên 45,85% vốn điều lệ của Công ty Cổ phần Cấp thoát nước Khánh Hòa, tiếp tục tham gia sâu hơn vào mảng nước. Mảng nước của REE trong năm 2018 tăng 64% về lợi nhuận, đạt 154 tỉ đồng.

Theo báo cáo của Công ty Chứng khoán HSC, tốc độ tăng trưởng kép hằng năm (CARG) của ngành nước giai đoạn năm 2017-2020 cho công nghiệp là 43% và cho tiêu dùng là 36%. Vì vậy, ông Vũ Đình Độ, Chủ tịch DNP Corp., tỏ ra tự tin với chiến lược kinh doanh mới của Công ty. Theo đó, dự kiến từ năm 2020, doanh thu kế hoạch của DNP Corp. sẽ đạt 4.556 tỉ đồng, tức gấp hơn 2 lần doanh thu năm 2018. Trong đó, ngành nước sẽ dần tăng tỉ trọng đóng góp trong cơ cấu doanh thu, cụ thể trong năm 2020 là 2.125 tỉ đồng, tăng dần lên hơn 3.100 tỉ đồng vào năm 2023.

Những thương vụ lớn

Kinh tế tăng trưởng, dân cư tăng, công nghiệp phát triển sẽ kéo theo nhu cầu về nước sạch gia tăng. Theo quy hoạch về phát triển cấp nước cho các khu đô thị và công nghiệp đến năm 2025, Việt Nam hướng đến các mục tiêu tỉ lệ tiếp cận nước sạch được cung cấp tập trung ở khu đô thị là 100% với tiêu chuẩn tiêu thụ 120 lít/người/ngày. Trong khi đó, tỉ lệ tiếp cận nước sạch an toàn ở nông thôn đạt 75%. Đây là cơ hội lớn cho các doanh nghiệp đầu tư vào ngành nước.Ngành nước sạch đang cần nguồn lực đầu tư rất lớn, đặc biệt là khu vực tư nhân. Ước tính, trong vòng 5 năm (2017-2022), nhu cầu vốn đầu tư cho lĩnh vực này lên tới 10 tỉ USD. Tiềm năng này tiếp tục thu hút nguồn vốn đầu tư lớn hơn vào ngành kinh doanh nước sạch.

Chặng hạn, các quỹ đầu tư như VOF, Dragon Capital, Maybank Kim Eng, Quỹ Đầu tư Chứng khoán Việt Nam (VMFVF1), Quỹ Đầu tư Tăng trưởng Việt Nam (VFMVF2) mua cổ phần tại các công ty con của Tổng Công ty Cấp nước Sài Gòn (Sawaco). Công ty Cổ phần Đầu tư Việt Nam - Oman (VOI) - liên doanh giữa Quỹ Dự trữ Quốc gia (SGRF) của Oman và Tổng Công ty Quản lý vốn nhà nước (SCIC) - đã đầu tư 19 triệu USD xây dựng Nhà máy nước Sông Hậu. Công ty Manila Water Asia Pacific (Philippines) thông qua việc mua cổ phần của Công ty Hạ tầng nước Sài Gòn (SII) để đầu tư vào ngành nước sạch Việt Nam.

Hiện SII nắm 11 công ty con và công ty liên kết trong ngành nước với mục tiêu trở thành nhà phát triển hạ tầng hàng đầu trong ngành công nghiệp nước sạch tại Việt Nam... Triển vọng hấp dẫn của ngành kinh doanh nước sạch còn thu hút nhiều nhà đầu tư khác tham gia như Gelex đầu tư trên 50% vốn Nước sạch Sông Đà (Viwasupco - VCW). Hay nhóm nhà đầu tư kín tiếng tại 3 công ty nước lớn có liên quan là BWE, TDM và Cấp nước Đồng Nai (Dowaco).

Sự hấp dẫn của một ngành kinh doanh thiết yếu, mang tính độc quyền địa phương như nước sạch, thu hút quy mô của nhà đầu tư ngày càng lớn để tạo ra lợi thế chi phối. Chẳng hạn, mới đây, nhà máy nước mặt Sông Đuống thuộc Tập đoàn AquaOne trở thành dự án cung cấp nước sạch sinh hoạt có quy mô lớn nhất miền Bắc đã chính thức vận hành. Đây là dự án nhà máy có quy mô cấp vùng với tổng diện tích 65ha, mức đầu tư lên tới 5.000 tỉ đồng đảm bảo đủ cung cấp nguồn nước sạch cho khoảng 3 triệu người - chiếm 1/3 dân số Hà Nội và một số địa phương phụ cận như Bắc Ninh, Hưng Yên. Giai đoạn 1 của dự án có công suất 300.000 m3/ngày đêm.

 Bà Đỗ Thị Kim Liên, Chủ tịch Hội đồng Quản trị AquaOne, khẳng định: “Nếu Ủy ban Nhân dân Thành phố Hà Nội và các tỉnh đặt hàng, cứ 12 tháng chúng tôi có thể cung cấp thêm 150.000m3 nước sạch mỗi ngày đêm”. AquaOne hiện sở hữu ít nhất 3 nhà máy gồm Sông Hậu, Sông Đuống và Xuân Mai với tổng công suất 1,6 triệu m3/ngày đêm. Bên cạnh đó, AquaOne còn đầu tư chiến lược tại nhiều công ty cấp thoát nước khác.