Việt Nam lọt top có chỉ số công khai ngân sách thấp nhất toàn cầu

→Thâm hụt ngân sách 2017 thấp nhất trong nhiều năm

Theo báo cáo của tổ chức Đối tác Ngân sách Quốc tế (IBP) vừa công bố sáng nay 29/3, kết quả chỉ số công khai ngân sách (OBI) 2017 của Việt Nam ở trụ cột thứ nhất về công khai ngân sách ghi được 15 điểm xếp hạng/100, giảm 3 điểm so với lần khảo sát trước đó. Con số này thấp hơn rất nhiều so với mức trung bình toàn cầu là 42/100 điểm (giảm 2 điểm so với vòng đánh giá năm 2015).

Sau 10 năm thực hiện khảo sát xếp hạng minh bạch ngân sách toàn cầu và sáu vòng khảo sát kể từ năm 2006, tính minh bạch ngân sách có dấu hiệu chững lại. Kết quả về Chỉ số công khai ngân sách (OBI) 2017 từ 115 quốc gia mới chỉ đạt mức xếp hạng trung bình hạn chế.

Vẫn còn ¾ số quốc gia chỉ công khai thông tin ở mức độ dưới đầy đủ, không có quốc gia nào đạt điểm đầy đủ ở cả 3 trụ cột minh bạch, tham gia và giám sát ngân sách.

Xếp hạng chỉ số công khai ngân sách (OBI) Việt Nam hiện nay thuộc vào nhóm thứ 5, nhóm ít công khai nhất gồm 27 nước được coi là ít hoặc không công khai thông tin ngân sách. So với khu vực, Việt Nam chỉ đứng trên Myanmar, còn những nước như Philippines đạt 67/100, Indonesia đạt 64/100 và được xếp hạng tốt đầy đủ.

Ông JoelFriedman, nghiên cứu viên cao cấp của Tổ chức Đối tác Ngân sách Quốc tế (IBP) cho biết, chỉ số này cho thấy công chúng được cung cấp ít thông tin về ngân sách và việc công bố thông tin và tài liệu ngân sách chưa kịp thời, hoặc công bố chậm hơn các thông lệ tốt của quốc tế. Hơn nữa các tài liệu được công bố còn chưa đủ thông tin như chuẩn mực.

Trong số các tài liệu được công bố, Việt Nam còn chưa công bố dự thảo dự toán ngân sách trình Quốc hội và công bố muộn Báo cáo ngân sách dành cho công dân và Báo cáo kiểm toán.

So sánh mức độ công khai ngân sách của Việt Nam với các quốc gia

Ở trụ cột thứ hai về sự tham gia của công chúng, Việt Nam ghi được 7 điểm xếp hạng/100, trong khi mức trung bình toàn cầu là 12 điểm. Ông Joel Friedman cho rằng xếp hạng thấp ở trụ cột này có nghĩa là các cơ quan lập pháp, hành pháp và kiểm toán tạo rất ít cơ hội và chưa có cơ chế để cho công chúng tham gia vào các quá trình ngân sách.

Ở trụ cột thứ 3 về giám sát, Việt Nam ghi được 72/100 đối với giám sát ngân sách của cơ quan lập pháp và 72/100 đối với giám sát ngân sách của cơ quan kiểm toán. Cụ thể, giám sát trong quá trình lập kế hoạch ngân sách là “đầy đủ” và trong quá trình thực thi ngân sách là “hạn chế”.

Trong kỳ đánh giá OBI 2017, đáng lưu ý trong 8 tài liệu ngân sách chủ chốt cần được công khai, Việt Nam đã công bố 5 tài liệu. Báo cáo ngân sách dành cho công dân và báo cáo kiểm toán công bố chậm hơn thông lệ tốt. Việt Nam cũng còn cần công bố dự thảo dự toán ngân sách trình Quốc hội, xây dựng và công bố báo cáo giữa kỳ và tăng chất lượng, nội dung thông tin của báo cáo thực hiện ngân sách hàng quý.