Vàng giả cũng nóng

David Myers, một dược sĩ ở New York (Mỹ) muốn tăng số vàng nắm giữ, nhưng ông lại lo ngại: làm thế nào mà biết được những đồng tiền vàng mà ông xem trong cửa tiệm là thật? “Tôi biết có một lượng kha khá vàng giả đang lưu thông ở bên ngoài. Có nhiều thương vụ ngon lành nhưng tôi đã bỏ qua vì ngại rủi ro”, ông nói.

Không chỉ các nhà đầu tư như Myers, mà các nhà kinh doanh kim loại quý cũng lo ngại việc giá vàng tăng mạnh trong năm nay đang thu hút thêm nhiều kẻ hám lợi muốn làm giàu từ việc làm vàng giả. Trong khi đó, sản xuất và bán những đồng vàng giả chưa bao giờ dễ dàng như lúc này, theo các nhà điều hành trong ngành vàng. Việc trộn lẫn các kim loại đã khiến vàng giả trở nên ưa nhìn và cảm giác khi cầm nắm, chạm vào cũng thoải mái hơn trong khi các nền tảng trực tuyến như eBay và Alibaba cũng “góp phần” đưa những đồng vàng giả ra thị trường thế giới một cách dễ dàng hơn.

Có thể thấy giá vàng đã tăng tới 26% kể từ đầu năm đến nay, do các mối lo ngại gia tăng về tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm lại, các mức lãi suất thấp, thậm chí âm và việc cử tri Anh bỏ phiếu đồng thuận để Anh rời khỏi Liên minh châu Âu.

Sức nóng của vàng thể hiện qua việc doanh số bán đồng tiền vàng trong quý II năm nay đã tăng 72% so với cùng kỳ năm ngoái, theo GFMS, thuộc Thomson Reuters. Nhưng vàng giả cũng nóng lên tương ứng. Các dữ liệu theo dõi vàng giả lưu thông rất ít ỏi. Không một tổ chức chính phủ nào chịu trách nhiệm theo dõi vàng giả, trong khi các nhà đầu tư có thể do dự trong việc báo cáo các trường hợp gặp phải vàng giả. Nhưng những nhà kinh doanh vàng cá nhân thì cho biết họ đã gặp nhiều trường hợp như thế và trong những năm gần đây số trường hợp vàng giả đang tăng lên. Theo Josh Phair, Chủ tịch công ty chế tác vàng bạc Scottsdale Mint, số báo cáo mà công ty này nhận được về vàng giả đã hơn gấp đôi trong 5 năm qua, với đợt tăng mạnh nhất là trong năm vừa qua, khoảng 15-20%.

Đáng nói là các phương thức bắt chước, làm nhái cũng đã trở nên “cao tay” hơn, khiến vàng giả ngày càng khó phân biệt. Rod Gillis, Giám đốc Giáo dục tại Hiệp hội Nghiên cứu tiền đúc Mỹ, cho rằng thậm chí các nhà kinh doanh kim loại quý có nhiều kinh nghiệm cũng gặp khó khăn trong việc phân biệt thật giả. Mặc dù trọng lượng vàng giả có nhẹ hơn (một cách giúp phân tích giữa vàng thật và vàng giả), nhưng giờ các tay làm hàng giả đã bắt đầu dùng thành phần hóa học là vonfram, vốn cũng có sức nặng tương đương, làm hàng giả càng trở nên khó phân biệt.

Các chuyên gia cho rằng phần lớn đồng xu giả là được sản xuất tại Trung Quốc, nơi các luật về hàng giả không được thực thi nghiêm khắc và hàng nhái, hàng giả trong nhiều lĩnh vực đã trở thành một vấn đề dai dẳng.

Đối với những người đúc tiền, chế tác cũng như kinh doanh vàng bạc, vấn đề này đang đe dọa ngành vàng, vốn dĩ đã đối mặt với cuộc cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các quỹ ETF vàng mà nhiều nhà đầu tư đang mua vào thay vì mua vàng vật chất (quỹ ETF vàng là một loại quỹ hoán đổi danh mục hàng hóa, với tài sản duy nhất là vàng. ETF vàng còn bao gồm các hợp đồng phái sinh vàng). Các khoản nắm giữ ETF vàng đã đạt mức cao nhất trong 3 năm vào tháng 6 lên tới 93 tỉ USD, theo Hội đồng Vàng Thế giới. “Nếu những tay làm vàng giả “nhiệt tình” làm giả nhiều hơn, điều đó có thể làm suy giảm niềm tin vào vàng của nhà đầu tư”, Phair nói.

Nhưng không phải ai trong ngành cũng đều xem vàng giả là một mối đe dọa lớn. Một số chuyên gia nói rằng vàng giả chỉ chiếm một tỉ lệ khiêm tốn trong tổng lượng vàng đang lưu hành. John Albanese, nhà sáng lập Liên minh Người tiêu dùng ngành đúc tiền ở Mỹ, cho biết: “Họ báo động về hàng giả, nhưng cá nhân tôi cho rằng điều này bị nói quá”.

Các nhà lãnh đạo ngành kim loại quý và các chuyên gia về đồng xu đã có buổi gặp mặt trước thời điểm diễn ra cuộc triển lãm đồng xu thế giới hằng năm The World’s Fair of Money (triển lãm năm nay từ ngày 9-13.8 tại Mỹ). Họ đang tổ chức một chiến dịch để nâng cao ý thức giáo dục đối với vấn đề này cũng như việc thực thi các luật về hàng giả.

Một phần của vấn đề là thiếu các chính sách từ các cơ quan liên quan. Vì thế, nhiệm vụ chống hàng giả chủ yếu đặt lên vai của các nhà kinh doanh vàng và các tổ chức phi lợi nhuận. “Nếu chúng ta cứ ngồi đó, chờ chính phủ giải quyết thì tất cả chúng ta sẽ gặp rắc rối thực sự”, Terry Hanlon, Chủ tịch Dillon Gage Metals, nhà kinh doanh sỉ các kim loại quý, nhận xét.

Để trấn an người mua, một số nhà sản xuất đã phát triển các ứng dụng điện thoại thông minh có thể quét các sản phẩm kim loại quý để xác nhận tính chân thực của món hàng họ mua. Scottsdale Mint, Argor-Heraeus, MKS PAMP Group và Royal Australian Mint cũng nằm trong số những tổ chức bắt đầu sử dụng các ứng dụng chống vàng giả trong năm nay.

Ông David Myers ở New York cho biết ông đã sử dụng một ứng dụng iPhone để kiểm tra đồng tiền vàng bằng cách nghe âm thanh khi chúng va đập, nhờ đó đã giúp ông “điểm mặt” nhiều đồng tiền vàng giả trong năm qua. Ông cho biết, nhờ có ứng dụng, ông đã tự tin mua nhiều vàng hơn.

Khánh Đoan