Vận tải trong vòng xoáy tăng giá xăng dầu

Khi quan sát tình hình thế giới, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long nhận định, xu hướng giá xăng dầu sẽ còn tăng. Điều này đã và sẽ còn tác động mạnh đến những lĩnh vực như vận tải, logistics, hàng hóa tiêu dùng... Theo Tổng cục Thống kê, giá xăng dầu tăng đã làm chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 3/2022 tăng 2,41% so với cùng kỳ. Quý I/2021, CPI  tăng 1,92% so với cùng kỳ, lạm phát cơ bản tăng 0,81%.

Từ đầu năm 2022, giá xăng dầu trong nước tuy từng giảm 1 đợt nhưng lại tăng liên tiếp tổng cộng 7 đợt, đẩy giá xăng gần chạm mốc 30.000 đồng/lít, mức cao nhất trong lịch sử. Nếu tính trong 1 năm trở lại đây, mức tăng của xăng dầu đã hơn 55%.

“Chi phí xăng dầu cho hơn 450 xe tải của Nhất Tín đã bị đội lên từ 5-7%. Công ty đành phải thực hiện điều chỉnh giá bán đối với khách hàng, đối tác kể từ đầu tháng 3/2022 để đảm bảo duy trì hoạt động kinh doanh cũng như đảm bảo các cam kết về chất lượng dịch vụ”, ông Nguyễn Văn Tú, Tổng Giám đốc Nhất Tín Logistics, cho biết. Nhất Tín cũng áp dụng nhiều giải pháp khác như áp dụng công nghệ và quy trình xử lý khoa học để giảm chi phí vận hành; sử dụng xe tải đời mới nhằm tối ưu chi phí; gia tăng đào tạo nhân viên về kiến thức nhiên liệu cũng như ý thức vận hành xe tải. 

Grab Việt Nam cũng bắt đầu tăng cước một số dịch vụ từ ngày 10/3. Bà Nguyễn Thái Hải Vân, Giám đốc Điều hành Grab Việt Nam, hy vọng, việc điều chỉnh này vừa để thích ứng với biến động giá xăng dầu và giá tiêu dùng, vừa giúp bù đắp một phần chi phí cho tài xế. Gojek cũng đã thông báo tăng giá cước đối với dịch vụ GoRide (gọi xe máy) và GoFood (giao thức ăn). Còn các hãng hàng không như Vietnam Airlines vừa đề xuất tăng giá trần vé máy bay từ ngày 1/4 và phụ thu nguyên liệu cho chặng nội địa.

Thực tế, các hãng hàng không khó lòng giữ giá vé ổn định trong bối cảnh giá nhiên liệu tăng vọt. Trong kịch bản ban đầu của Vietravel Airlines, giá nhiên liệu chỉ dao động từ 83-90 USD/thùng nhưng thực tế đã tăng hơn gấp đôi. Đại diện Vietravel Airlines tính toán, chi phí của Hãng đã bị đội lên thêm khoảng 25% so với trung bình các tháng trước. Lãnh đạo Bamboo Airways thì xác nhận, giá xăng dầu tăng, giống như dịch bệnh, đều là yếu tố khách quan và đòi hỏi doanh nghiệp phải linh hoạt.

Dù xoay xở cách nào, theo ông Tạ Long Hỷ, Phó Tổng Giám đốc Vinasun, với tình hình giá xăng dầu tăng phi mã như hiện tại trong khi nhiên liệu chiếm 25-30% giá thành, dù tăng giá cước hay chấp nhận lỗ thì doanh nghiệp đều bị thiệt hại.

Nếu tăng giá cước, doanh nghiệp vận tải sẽ bị mất khách. Bằng chứng là nhiều người đã chuyển sang các dịch vụ có giá rẻ hơn hoặc giảm dần nhu cầu đi lại. Vì thế, hầu hết các hãng xe ở Bến xe Miền Đông đều tính đến phương án giảm chuyến. Nếu không tăng cước, doanh nghiệp logistics phải chịu lỗ. “Bây giờ chúng tôi đang rất khó khăn, hầu như hoạt động từ hòa vốn đến lỗ”, ông Nguyễn Thanh Tuấn, CEO Công ty Blue Sea Transportation, cho biết.

Trước tình hình này, ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương), ước tính, nếu giá dầu biến động mạnh lên 130-150 USD/thùng thì Bộ Công Thương sẽ đề xuất tiếp tục giảm các thuế đối với xăng dầu như thuế môi trường, tiêu thụ đặc biệt, VAT... Trước mắt, từ ngày 1/4/2022, thuế bảo vệ môi trường của xăng dầu được giảm từ 1.100-2.200 đồng/lít tùy loại.

Ngoài ra, Bộ Công Thương đang tính đến các gói hỗ trợ và triển khai thêm các giải pháp như đảm bảo nguồn cung; tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường xăng dầu; xử lý nghiêm các trường hợp đầu cơ, găm hàng hoặc tăng giá bán bất hợp lý. Đặc biệt, phía Nhà nước dự kiến dùng công cụ tài chính là Quỹ Bình ổn giá một cách linh hoạt, hiệu quả để hạn chế trường hợp tăng đột biến về giá.

Dù vậy, để hạn chế giá nhiên liệu tăng vượt sức chịu đựng của doanh nghiệp và người dân, một số ý kiến đề xuất Nhà nước đưa ra các giải pháp về thuế mạnh hơn nữa như giảm thuế, phí ở mức trên 50% và giảm thêm một số thuế phí khác. Vietnam Airlines từng kiến nghị miễn 100% thuế môi trường đối với nhiên liệu hàng không trong năm 2022. Nếu được áp dụng, riêng Vietnam Airlines sẽ giảm thêm được 600 tỉ đồng.

Dù vậy, để hạn chế giá nhiên liệu tăng vượt sức chịu đựng của doanh nghiệp và người dân, một số ý kiến đề xuất Nhà nước đưa ra các giải pháp về thuế mạnh hơn nữa như giảm thuế, phí ở mức trên 50% và giảm thêm một số thuế phí khác.

Trước mắt, các hãng vận tải cần đảm bảo các hợp đồng đã ký với khách hàng và chỉ điều chỉnh cước vận chuyển theo mức độ tăng của giá xăng dầu. Ngoài ra, các doanh nghiệp cần đa dạng dịch vụ bên cạnh mảng kinh doanh chính. Đơn cử ở Nhất Tín Logistics, hiện nay ngoài mảng truyền thống là chuyển phát nhanh, hãng này còn triển khai thêm các dịch vụ như vận chuyển hàng hóa cho thương mại điện tử, bán hàng online; quản lý/cho thuê kho và hoàn thiện đơn hàng; cung cấp phương thức vận tải kết hợp, cung cấp dịch vụ phần mềm cho ngành logistics..