USD kỳ hạn: Doanh nghiệp dễ bị thiệt!

Sau 10 phiên giao dịch áp dụng cơ chế tỷ giá trung tâm do Ngân hàng Nhà nước công bố hằng ngày, đã có 3 phiên giảm, 1 phiên giữ nguyên và 6 phiên tăng tổng cộng 27 đồng/USD; ngược lại, tỷ giá tại các ngân hàng thương mại lại giảm 90 đồng/USD.

Với đà giảm này, hầu hết doanh nghiệp chưa dám mua USD kỳ hạn từ các ngân hàng thương mại.

Khó đoán tỷ giá

Giả sử, trong những ngày đầu của tháng 1-2016, doanh nghiệp ký hợp đồng mua USD kỳ hạn 2 tuần với mức giá mà ngân hàng thương mại đưa ra bằng giá USD giao ngay của ngày ký hợp đồng là 22.540 đồng/USD cộng với một biên độ nhất định thì đến nay, bên mua đã bị thiệt bởi giá USD giao ngay của ngày 16/1 xuống còn 22.450 đồng/USD.

Một số ngân hàng thương mại cho biết do USD trong các ngày gần đây giảm giá nên doanh nghiệp không mua USD kỳ hạn.

Mặt khác, điều kiện tiên quyết của việc mua USD kỳ hạn là ngay khi ký hợp đồng, doanh nghiệp phải đặt tiền cọc với tỷ lệ nhất định và đến thời hạn giao dịch, nếu doanh nghiệp không mua sẽ bị mất tiền cọc.

Từ đó, doanh nghiệp e ngại rủi ro chưa dám mua trước USD.

Tuy đã vay hàng trăm ngàn USD của ngân hàng thương mại với thời hạn 6 tháng nhưng lãnh đạo một doanh nghiệp xuất nhập khẩu ở TP HCM cho biết vẫn không mua USD kỳ hạn vì rất khó đoán tỷ giá lên hay xuống.

Mặt khác, các ngân hàng thương mại đưa ra giá bán trong 6 tháng tới là 23.011 đồng/USD, đồng thời doanh nghiệp phải đặt cọc 5% giá trị giao dịch.

“Hiện nay, giá USD giao ngay là 22.450 đồng/USD và nếu 6 tháng tới, USD tăng giá 2%, tức lên tới 22.899 đồng/USD. Như vậy, doanh nghiệp mua trước USD với kỳ hạn 6 tháng sẽ bị thiệt. Còn nếu trong 6 tháng tới, tỷ giá VNĐ/USD tăng giá 3%, tức lên tới 23.123 đồng/USD thì lúc này, doanh nghiệp mua trước USD mới có lợi” - vị lãnh đạo doanh nghiệp này phân tích.
Trong khi đó, nhiều chuyên gia, tổ chức tài chính dự báo cả năm 2016, tỷ giá tại Việt Nam biến động 3%-4%

Cần sòng phẳng giữa doanh nghiệp và ngân hàng thương mại

Một vấn đề mà không ít doanh nghiệp than phiền là giao dịch USD kỳ hạn thiếu sòng phẳng. Đơn cử, doanh nghiệp mua USD kỳ hạn của ngân hàng thương mại không được hủy hợp đồng, trong khi ngân hàng thương mại mua USD kỳ hạn của ngân hàng Nhà nước lại được phép hủy giao dịch.

Lý giải vấn đề này, ông Bùi Quốc Dũng, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (NH Nhà nước), nói việc ngân hàng Nhà nước cho phép hủy ngang hợp đồng là để khuyến khích ngân hàng thương mại thu mua USD từ các doanh nghiệp.

Ví dụ, đến thời điểm giao dịch, giá USD tại các ngân hàng thương mại thấp hơn mức mà ngân hàng Nhà nước đã bán thì ngân hàng thương mại được phép từ chối mua dù đã ký hợp đồng.

Theo PGS. TS. Nguyễn Thị Mùi (nguyên Phó Viện trưởng Học viện Tài chính - Bộ Tài chính), giao dịch USD kỳ hạn là một trong nhiều công cụ phòng ngừa rủi ro tỷ giá và không có hủy ngang. ngân hàng thương mại được phép hủy ngang hợp đồng mua USD kỳ hạn từ ngân hàng Nhà nước, đồng nghĩa họ đã giảm thiểu rủi ro.

Còn doanh nghiệp mua USD kỳ hạn của ngân hàng thương mại sẽ tăng thêm rủi ro về tỷ giá. “Ngân hàng thương mại và doanh nghiệp đều là đơn vị kinh doanh nên cần được bình đẳng. Do đó, ngân hàng Nhà nước cần xem xét ban hành quy định doanh nghiệp mua USD kỳ hạn từ ngân hàng thương mại được tính bằng giá USD giao ngay cộng với biên độ nhất định, như ngân hàng thương mại đã mua USD kỳ hạn 3 tháng của ngân hàng Nhà nước với mức bằng giá giao ngay của ngày 31-12-2015 là 22.475 đồng/USD cộng với biên độ 1%” - bà Mùi đề xuất.

Ông Hà Quang Tuấn, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Sữa Hanoimilk, cho rằng ngân hàng Nhà nước điều tiết tỷ giá trung tâm lên xuống hằng ngày, vừa bán USD kỳ hạn được phép hủy ngang cho ngân hàng thương mại là chưa hợp lý. Bởi lẽ, đến thời điểm giao dịch, tỷ giá có thể biến động theo hướng có lợi cho ngân hàng thương mại.

“Việc mua USD kỳ hạn giữa doanh nghiệp với ngân hàng thương mại, giữa ngân hàng thương mại với ngân hàng Nhà nước cần hài hòa về mức độ rủi ro. Khi đó, doanh nghiệp mới sẵn sàng mua USD kỳ hạn để phòng ngừa rủi ro tỷ giá trong tương lai” - ông Tuấn nói.

Trước những băn khoăn của doanh nghiệp, ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc ngân hàng Nhà nước Chi nhánh TP HCM, cho biết tới đây, ngân hàng Nhà nước sẽ ban hành thông tư hướng dẫn các ngân hàng thương mại về các công cụ phái sinh tỷ giá, trong đó có công cụ mua - bán USD kỳ hạn để doanh nghiệp mạnh dạn giao dịch hơn.

Nguồn Người lao động