TS.Lê Xuân Nghĩa: Từ quý IV/2012 kinh tế vĩ mô sẽ sáng hơn

TS. Lê Xuân Nghĩa đã có bài phỏng vấn đăng trên Báo Đầu tư Chứng khoán, nhận định về tình hình vĩ mô quý IV/2012.
Nhiều ý kiến cho rằng, bức tranh kinh tế tháng 8 có ít gam màu sáng. Ý kiến của ông như thế nào?

8 tháng đầu năm nay, bức tranh kinh tế vẫn đối mặt với nhiều khó khăn. Chỉ số quan trọng nhất trong rổ tính GDP của Việt Nam là chỉ số phát triển công nghiệp, 8 tháng chỉ tăng 4,7% trong khi cùng kỳ năm ngoái tăng 7,8%. Tỷ lệ hàng tồn kho ở tháng 8 vẫn ở mức cao, mức 20,8% so với cùng kỳ năm ngoái là 17,8%...

Nguyên nhân tăng trưởng kinh tế thấp, chủ yếu vẫn do tín dụng đóng băng, nhưng giải pháp khắc phục tình trạng này vẫn chưa được triển khai rốt ráo, đủ liều lượng. 8 tháng, tăng trưởng tín dụng quá thấp, chỉ đạt 1,4%. Điều đáng ngại là điều này diễn ra trong bối cảnh nợ xấu của hệ thống ngân hàng đang ở mức cao, nhưng chưa được xử lý mạnh mẽ và hiệu quả.

Từ nay tới cuối năm, tình hình kinh tế vĩ mô liệu có khả quan hơn không, thưa ông?

Nhiều khả năng GDP sẽ đạt mức tăng trưởng cao nhất trong quý IV/2012 so với 3 quý trong năm nay. Tuy nhiên, theo tôi, năm nay, GDP có thể chỉ tăng 5 - 5,1%, lạm phát khoảng 7%. Tuy bức tranh kinh tế vĩ mô từ nay tới cuối năm sáng sủa hơn so với 8 tháng đầu năm nhưng vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Trong đó, việc giải quyết 2 điểm nghẽn trọng yếu là nợ xấu và tỷ lệ hàng tồn kho cao sẽ gặp nhiều khó khăn, đòi hỏi quyết tâm và nỗ lực rất lớn của Chính phủ, người dân và cộng đồng doanh nghiệp.

Nhìn xa hơn một chút, bức tranh kinh tế vĩ mô năm 2013 sẽ có nhiều gam màu sáng hơn so với năm nay. Dự kiến GDP trong năm tới tăng 6%, lạm phát 8 - 9%...

Chính phủ vừa phát đi chủ trương sẽ giảm số lượng tập đoàn kinh tế nhà nước từ con số 11 hiện tại xuống khoảng 5-7 tập đoàn. Nếu sớm thực hiện hóa chủ trương này, theo ông, sẽ là bước đi đột phá trong tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước, qua đó mang lại hiệu ứng tích cực cho tình hình vĩ mô?Chính phủ đang dồn tâm sức chỉ đạo các bộ ngành, địa phương triển khai tái cơ cấu nền kinh tế, trong đó trọng tâm là 3 tái cơ cấu: đầu tư công, doanh nghiệp Nhà nước và hệ thống ngân hàng.

Việc cắt giảm số lượng tập đoàn kinh tế Nhà nước kém hiệu quả xuống còn khoảng 5-7 tập đoàn sẽ là bước đột phá không chỉ trong tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước, mà cả trong tổng thể tái cơ cấu nền kinh tế.

Lý do là bởi, việc Chính phủ mạnh tay tái cơ cấu các tập đoàn sử dụng nhiều nguồn lực quốc gia nhưng không mang lại hiệu quả cao, không chỉ góp phần chuyển nguồn lực mà lâu nay các doanh nghiệp đang sử dụng kém hiệu quả sang những khu vực có khả năng sử dụng hiệu quả hơn, mà còn góp phần xử lý nợ xấu cả trong trước mắt và dài hạn.

Thực tế, doanh nghiệp Nhà nước, nhất là các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước đang chiếm tỷ lệ nợ xấu khá lớn trong tổng nợ xấu của các tổ chức tín dụng. Bởi vậy khi giảm số lượng tập đoàn làm ăn kém hiệu quả sẽ góp phần giúp hệ thống ngân hàng giảm dần nợ xấy trong trước mắt, đồng thời giảm thiểu nguy cơ nợ xấu phát sinh trong tương lai.

Chính phủ đang quyết tâm xử lý loại tội phạm thâu tóm ngân hàng trái pháp luật, nhằm cùng với quá trình tái cơ cấu hệ thống ngân hàng sớm mang lại "dòng máu sạch" cho nền kinh tế. Theo ông, động thái này sẽ tác động ra sao đến diễn biến vĩ mô.
Đây là một tín hiệu tích cực không chỉ cho diễn biến vĩ mô hiện tại mà cả trong thời gian tới. Việc Chính phủ quyết tâm xử lý nghiêm các đối tượng có hành vi thâu tóm ngân hàng trái pháp luật, ngoài việc góp phần giảm thiểu rủi ro trong hệ thống ngân hàng, còn tạo ra những tiền đề thuận lợi cho xử lý nợ xấu nhanh hơn, hiệu quả hơn.

Với bối cảnh vĩ mô như vừa phân tích, ông dự báo sao về diễn biến Thị trường chứng khoán từ nay tới cuối năm?

Để đưa ra những dự báo tương đối tin cậy, không thể bỏ 3 yếu tố quan trọng đang tác động chủ yếu đến diễn biến của Thị trường Chứng khoán là: tình hình kiều hối, đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Thị trường Chứng khoán (FII) và đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI).

Thứ nhất, so với cùng kỳ năm ngoái, lượng kiều hối 3 quý liên tiếp đầu năm nay đều giảm. Trong đó dự kiến lượng kiều hối chảy về Việt Nam trong quý III/2012 ước đạt 1,83 tỷ USD, trong khi đó cùng kỳ năm ngoái đạt 2,04 tỷ USD. Trong khi kiều hối có ảnh hưởng khá lớn đến dòng tiền trên Thị trường Chứng khoán thì việc lượng kiều hối giảm sẽ tác động không tích cực đến sức cầu trên thị trường.

Thứ hai, là dòng vốn FII. Nếu như quý I/2012, dòng vốn FII đầu tư vào thị trường khoảng 774 triệu USD, thì đã giảm mạnh còn 299 triệu USD trong quý II; dự kiến quý III giảm còn 90 triệu USD, trong khi đó cùng kỳ năm ngoái là 346 triệu USD.

Thứ ba, dự kiến vốn FDI đầu tư vào Việt Nam trong quý III/2012 ước đạt 2,1 tỷ USD, trong khi cùng kỳ năm ngoái đạt 2,19 tỷ USD.

Phân tích như vậy để thấy rằng, dự kiến từ nay đến cuối năm, nhiều khả năng Thị trường Chứng khoán chưa thể phục hồi. Cùng bức tranh kinh tế dần được cải thiện, từ quý I/2-13, Thị trường Chứng khoán sẽ bắt đầu phục hồi. Nhìn tổng thể, Thị trường chứng khoán năm tới sẽ tăng mạnh hơn năm 2012.

Nguồn Đầu tư chứng khoán