Trung Quốc đang giấu bao nhiêu tấn vàng?

Trung Quốc có bao nhiêu vàng? Câu trả lời có thể định nghĩa tầm quan trọng của vàng trong thế giới hiện đại.

Tuy Trung Quốc tuyên bố lượng vàng dự trữ chính thức chỉ là 1.658 tấn vàng, song trên thực tế hơn 10.000 tấn vàng được sản xuất hoặc nhập khẩu vào nước này từ năm 2009 đến nay. Vậy 9.500 tấn vàng còn lại ở đâu?

Vàng - kim loại sáng bóng vô dụng hay bản chất của tiền?

Một vài người cho rằng vàng chỉ là thứ kim loại vô dụng và chỉ đáng để làm đồ trang sức. Vai trò của vàng trong tài chính cũng “lâu đời” như ngựa trong ngành vận tải hoặc điện tín trong truyền thông. Thế giới liên tục vận động như Ben Bernanke từng nói, vàng chỉ mang tính “truyền thống” mà thôi.

Ở một thái cực khác, người ta lại cho rằng vàng là thứ cần thiết. Nó là tiền của tự nhiên, nó là tiền thực sự, nó là đồng tiền mạnh. Sự lạm dụng vàng của ngân hàng thương mại, ngân hàng trung ương và chính phủ đồng nghĩa rằng việc tái khởi động vai trò lịch sử của vàng là điều không thể tránh khỏi. Và giờ đây việc này chỉ là vấn đề thời gian mà thôi.

Khi vàng có giá trên 1.800 USD/ounce và tiếp tục tăng, trong bối cảnh khủng hoảng nợ Hy Lạp, rất nhiều nước nới lỏng định lượng và khủng hoảng tài chính toàn cầu mới chỉ qua được 2 năm, khái niệm “vàng là tiền” xem ra đang phát triển mạnh mẽ.

Giờ đây, giá vàng đã xuống 1.100 USD/ounce và còn tiếp tục giảm, thị trường chứng khoán khởi sắc, các nền kinh tế hồi phục và khủng hoảng Hy Lạp - vẫn còn đó - luận điểm “vàng là lịch sử” đang thắng thế.

Vậy, những gì mà Trung Quốc - siêu cường mới nổi - nghĩ và làm trở nên rất quan trọng. Một số người cho rằng việc Trung Quốc tự biến mình thành nước sản xuất vàng lớn nhất thế giới cũng như cạnh tranh với Ấn Độ để trở thành nước nhập khẩu vàng lớn nhất toàn cầu, đang nói lên câu chuyện. Việc này cho thấy Trung Quốc “hiểu” vàng, rằng Trung Quốc không thích USD hay euro, và rằng Trung Quốc muốn nhân dân tệ trở thành đồng tiền dự trữ toàn cầu - ít nhất được hẫu thuẫn bằng vàng.

Những người khác nghĩ đơn giản rằng Trung Quốc đông dân và nhiều người Trung Quốc thích trang sức vàng.

Nếu Trung Quốc thông báo lượng vàng dự trữ chính thức hiện nay là 8.000 tấn vàng - đủ để cạnh tranh với Mỹ - tuyên bố này sẽ rất mạnh mẽ và ngoạn mục. Trung Quốc - một cường quốc mới nổi, đang cạnh tranh với Mỹ - đang có một kho vàng khổng lồ và rõ ràng nước này coi vàng là tài sản tiền tệ chiến lược.

Tuy nhiên, câu chuyện không hẳn như vậy. Thông báo chính thức vài tuần trước cho thấy, lượng vàng dự trữ của Trung Quốc hiện chỉ là 1.658 tấn - một con số không gây xáo trộn gì nhiều. Tuy lượng vàng dự trữ tăng đáng kể so với 1.0554 tấn công bố năm 2009, song vẫn là chưa đủ để thuyết phục rằng Trung Quốc đang hậu thuẫn cho một đồng tiền dự trữ bằng vàng.

Thực tế, với hơn 10.000 tấn vàng được sản xuất hoặc nhập khẩu vào Trung Quốc cùng kỳ, lượng vàng dự trữ chỉ tăng 604 tấn thực sự là con số gây thất vọng khi nhiều người cho rằng lượng vàng dự trữ thực tế của Trung Quốc cao hơn nhiều.

Trung Quốc đang giấu vàng ở đâu?

Theo Bron Suchecki tại hãng Perth Mint, Trung Quốc đã và đang khuyến khích tích lũy tư nhân. Nghiên cứu về dòng chảy của vàng, ông này cho rằng Trung Quốc đang đặt mục tiêu 55% vàng tích lũy cá nhân và các ngân hàng thương mại cùng ngân hàng trung ương nắm giữ 45% còn lại.  

Bron Suchecki kết luận rằng Trung Quốc đã báo giảm lượng vàng dự trữ chính thức - nhưng không nhiều như nhiều người hy vọng. Theo ông Suchecki, con số này là 2.400 tấn.

Bên cạnh đó, lượng vàng nắm giữ của các ngân hàng thương mại là 2.060 tấn, trong khi 6.490 tấn vàng nằm trong tay của người mua cá nhân - tổng cộng, lượng vàng dự trữ của Trung Quốc hiện đạt 10.950 tấn.

Con số này tương đối khớp với phân tích của nhà phân tích Koos Jansen - cho rằng lượng vàng dự trữ của Trung Quốc (chính thức và cá nhân) hiện khoảng 14.000 tấn. Con số này được tính toán dựa trên những gì đã diễn ra với trang sức vàng thuộc sở hữu cá nhân sau cách mạng - dù rằng lượng trang sức vàng này vẫn thuộc cá nhân hoặc thuộc chính phủ và được bán đi để nhập hàng hóa khác. Vấn đề này vẫn còn gây nhiều tranh cãi.

Để hình dung lượng vàng nắm giữ của một số nước, hãy tưởng tượng về khối lập phương, mỗi cạnh dài 32cm và mỗi khối lập phương này là 1 tấn vàng.

Mỹ, quốc gia giàu nhất thế giới, có 8.133 khối lập phương, chiếm 74% dự trữ ngoại hối của nước này. Đức có 3.383 khối, trong khi Vương quốc Anh chỉ có 310 khối. Còn lượng vàng Trung Quốc sản xuất mỗi năm còn nhiều hơn thế.

Lượng vàng khai thác trong suốt chiều dài lịch sử, phần lớn số vàng này vẫn tồn tại, ước đạt 170.000 tấn, thậm chí cao hơn.

Rốt cuộc, con số 2.400 tấn vàng dự trữ của Trung Quốc, nếu có thể chấp nhận, thực sự đáng thất vọng. Nó cho thấy Trung Quốc có ít mâu thuẫn với vàng hơn phần còn lại của thế giới - họ rõ ràng là thích vàng - nhưng cũng không đưa ra một thông điệp rõ ràng về vai trò của vàng trong thế giới hiện đại, hay về tham vọng về đồng tiền được đảm bảo bằng vàng của Trung Quốc, hoặc kế hoạch đánh đổ đồng USD.

Tuy nhiên, có thể lập luận rằng lượng vàng của các ngân hàng thương mại Trung Quốc và của đất nước này nên được tính gộp với nhau, khi hầu hết các ngân hàng thương mại thuộc sở hữu nhà nước. Trong trường hợp đó, con số vàng nước này nắm giữ sẽ là 4.500 tấn.

Cũng cần lưu ý rằng tổng số vàng mà Trung Quốc nắm giữ theo Suchecki ước tính là 11.000 tấn, Jansen đưa ra con số gần 14.000 tấn. Nick Laird tại hãng Sharelynx thì cho là khoảng gần 15.000 tấn. Trong khi, theo ước tính của Laird, số vàng Mỹ sở hữu là 26.000-27.000 tấn. Với tốc độ tích lũy hiện nay, sẽ chẳng mấy chốc Trung Quốc sẽ bằng Mỹ.

Điều thú vị nhất có lẽ là lượng vàng tư nhân mua lên tới khoảng 6.500 tấn, và Trung Quốc khuyến khích người dân nước mình làm điều đó. Có lẽ Trung Quốc muốn công dân của họ giữ vàng để đề phòng, khi còn thiếu niềm tin vào tiền mặt.

Nhật Trường

Nguồn BI