Trọng tài quốc tế bác khởi kiện Việt Nam của một công ty Mỹ

Lý do ông này đưa ra là Chính phủ Việt Nam, mà trực tiếp làUBND tỉnh Bình Thuận, đã vi phạm quy định của Hiệp định Thương mại song phương Việt Nam - Mỹký ngày 13/7/2000.

Một góc dự án South Fork đối mặt với bãi biển Vũng Môn, Hòa Thắngtuyệt đẹp

Theo quan điểm của ông McKenzie (chủ đầu tư của Công ty South Fork), căn cứ Giấy chứng nhận đầutư do Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam cấp ngày 4/11/2004, UBND tỉnh Bình Thuận sẽ thực hiện việcgiao khu đất tại huyện Bắc Bình cho Công ty South Fork, (là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoàiđược thành lập và hoạt động tại Việt Nam) để xây dựng khu du lịch nghỉ dưỡng.

Tuy nhiên, cơ quan chức năng của tỉnh Bình Thuận không thực hiệnviệc giao đất mà lại cấp giấy phép cho một công ty khác tiến hành hoạt động khai tháckhoáng sản trong một phần của khu đất dự kiến giao cho dự án South Fork mà ông không đượcbiết đến.

Ông Michael McKenzie cho rằng sai phạm của UBND tỉnh Bình Thuậndẫn đến việc Chính phủ Việt Nam vi phạm cam kết trong Hiệp định thương mại Việt Nam - Mỹ. Cụthể là đã tước đoạt bất hợp pháp khoản đầu tư, vi phạm các tiêu chuẩn đối xử công bằng, thỏađáng và quy định về minh bạch tại Hiệp định. Ông Michael McKenzie yêu cầu Chính phủ Việt Namphải bồi thường các thiệt hại.

Trong quá trình giải quyết vụ việc, các cơ quan có thẩm quyềncủa Việt Nam đã nhiều lần trao đổi, giải thích với ông McKenzie về các quyền, nghĩa vụcủa ông và Công ty South Fork theo quy định của pháp luật Việt Nam, nhưng ông McKenzie khôngchấp nhận.

Tháng 7/2013, Hội đồng Trọng tài quốc tế đã tổ chức phiênhọp giải quyết vụ tranh chấp tại Hongkong (Trung Quốc). Trong lập luận của mình, đại diện Việt Namthể hiện quan điểm: Hội đồng trọng tài không có thẩm quyền xem xét bất kỳ yêu cầu khởi kiện nào củaông McKenzie do ông McKenzie đã thiếu trung thực, thiếu thiện chí ngay từ khi làm thủ tục xin phépđầu tư tại Việt Nam, khoản đầu tư của ông McKenzie không được bảo hộ theo Hiệp định thương mại ViệtNam - Mỹ.

Các yêu cầu khởi kiện của ông là không có cơ sở; các cơ quan cóthẩm quyền của Việt Nam đã thực hiện đúng các quy định của pháp luật và không vi phạm bất kỳ quyđịnh nào của Hiệp định thương mại Việt Nam - Mỹ.

Sau 5 tháng kể từ khi kết thúc phiên họp giải quyết vụ tranh chấptại Hongkong, tháng 12/2013, Hội đồng trọng tài đã ra Phán quyết chấp nhận các lập luận củaViệt Nam, khẳng định Hội đồng trọng tài không có thẩm quyền xét xử vụ kiện này; bác bỏ tất cả cácyêu cầu khởi kiện của ông McKenzie; buộc ông McKenzie phải thanh toán toàn bộ các chi phí mà ViệtNam phải chịu khi tham gia vụ kiện, trong đó có các chi phí của Hội đồng trọng tài, chi phí thuêluật sư quốc tế và tham gia phiên họp giải quyết vụ việc tại Hongkong.

Đây là vụ kiện đầu tư quốc tế đầu tiên mà Việt Nam tham gia. Phánquyết của Hội đồng Trọng tài quốc tế về vụ kiện đã phản ánh trung thực, khách quan những gì màChính phủ và các cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam đã thực hiện trong thời gian qua; là thông điệpđối với cộng đồng quốc tế về chính sách rõ ràng và nhất quán của Việt Nam là luôn chào đón và tạođiều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài tiến hành đầu tư, kinh doanh một cách hợp pháptại Việt Nam theo pháp luật trong nước và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thànhviên.