“Trẻ hóa” ngân hàng và những tác dụng phụ khó ngờ

“Bọn trẻ ngày nay chẳng biết chúng đang làm gì cả”, đó là lời than vãn thường xuyên xuất hiện trên cửa miệng những cựu binh già dặn ở phố Wall.

Thời nào cũng thế, lớp già lúc nào cũng có chuyện không hài lòng về lớp trẻ. Nhưng vào hồi tuần trước, Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) cho rằng đây là một quan điểm đáng để lưu tâm.

Trong một báo cáo dài của BIS về tình hình thanh khoản của thị trường ngoại hối, có một đoạn ngắn gọn cho rằng các giao dịch viên (trader) trẻ tuổi là một phần nguyên nhân gây ra những vụ sụt giảm bất ngờ (flash crash) trong vòng 2 năm qua.  Nếu xét đến quy mô thị trường ngoại hối là 5,1 nghìn tỷ USD/ngày, chỉ cần một vài sai lầm nhỏ của các trader thiếu kinh nghiệm là có thể gây hậu quả khó lường.

Một trường hợp mà BIS lấy làm ví dụ là vào tháng 10 năm ngoái, khi đồng bảng Anh giảm 9% chỉ trong vài phút đầu phiên giao dịch tại Châu Á. Tổ chức này kết luận rằng các trader “thiếu kinh nghiệm” và không đủ kiến thức về các thuật toán đã khiến bảng Anh rơi mạnh.

Với Keith Underwood thì báo cáo này chỉ xác nhận một sự thật mà ông đã biết từ lâu. Underwood hiện đang quản lý công ty tư vấn ngoại hối của riêng ông sau một sự nghiệp kéo dài 25 năm tại các ngân hàng lớn như Lloyds và Standard Chartered. Ông cho rằng: “Không có các trader lâu năm, thì sẽ có sự thiếu hụt kinh nghiệm”. Khi còn làm trader, Underwood nói rằng mỗi khi vào đêm, ông lại rất ngần ngại khi phải bàn giao trạng thái (position) của mình sang cho những trader trẻ tuổi ở các vùng khác: “Tôi đã điều chỉnh lại các lệnh giao dịch, cũng như điều chỉnh trước giấc ngủ của tôi”.

Hiện tại thì tỷ lệ trader trẻ, vốn thường được trả lương thấp, đang ở mức cao nhất trong nhiều năm trở lại đây. Nguyên nhân đến từ các nỗ lực giảm nhân sự và tăng hoạt động giao dịch điện tử của ngành ngân hàng, nhằm giảm chi phí sau cuộc khủng hoảng tài chính 2008. Trong vòng 4 năm qua, 12 ngân hàng lớn nhất toàn cầu đã giảm 25% số nhân sự tại bộ phận giao dịch ngoại tệ, theo công ty Coalition Development cho biết.

Kể từ 2012, nhiều ngân hàng đầu tư đã cắt giảm nhân sự ở các bộ phận giao dịch. Ảnh: Bloomberg

Điều này xảy ra cùng lúc với sự chuyển dịch sang tự động hóa, làm giảm nhu cầu nhân sự và sinh ra một thế hệ trader định lượng, chuyên ra quyết định giao dịch dựa trên các mô hình toán học. Coalition nói rằng, với mỗi giám đốc điều hành có từ 10 năm kinh nghiệm trở lên, thì có khoảng 7 trader có ít kinh nghiệm hơn dưới quyền. 5 năm trước đây, tỷ lệ này thường chỉ ở mức 1:4.

Ông Michael Melvin, giáo sư tại Trường quản trị Rady tại Đại học California San Diego và cựu giám đốc điều hành tại BlackRock, nhận xét: “Những trader kì cựu từng trải qua những thời khắc điên rồ đều đã ra đi”.

Franz Gutwenger, một nhà tuyển dụng tại New York, cũng ước tính rằng khoảng 75% nhu cầu tuyển dụng gần đây tại bộ phận giao dịch của các ngân hàng là nhắm tới các ứng viên có 3-5 năm kinh nghiệm.

Theo Gutwenger đánh giá, việc có quá nhiều trader thiếu kinh nghiệm là rất rủi ro, và những tình huống quan trọng cần có sự có mặt của các trader nhiều kinh nghiệm. Về phần Melvin, ông cho rằng nhiều trader trẻ rất dễ hoảng sợ và nghĩ rằng “đã đến ngày tận thế” khi bất ngờ gặp phải đợt khủng khoảng. 

Melvin nói thêm: “Với đa số công việc thường ngày thì không có vấn đề gì xảy ra. Nhưng khi có gì nghiêm trọng xảy ra, việc có sẵn một số trader nhiều kinh nghiệm luôn là điều cần thiết”.

Bá Ước

Nguồn Bloomberg