Tocontap giải cứu Nhà máy Ethanol Dung Quất thua lỗ ngàn tỉ

Sự kết hợp bất ngờ

Công ty Cổ phần Đầu tư và Thương mại tạp phẩm (Tocontap) đã ký hợp đồng đầu tư hợp tác với Công ty Cổ phần Nhiên liệu sinh học Dung Quất để khởi động vận hành lại Nhà máy nhiên liệu sinh học Dung Quất. Dự án khởi động lại đang trong giai đoạn thực hiện hợp đồng.

Những vấn đề phát sinh như nhà máy dừng hoạt động khá lâu, cần phải bảo dưỡng, sửa chữa, để bảo đảm các thông số kỹ thuật trước khi đi vào vận hành đã và đang được các kỹ sư, thợ lành nghề từ Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn tăng cường, hoàn thành toàn bộ công tác kiểm tra.

Cũng theo lãnh đạo Công ty Dung Quất, Dung Quất là đơn vị nhận gia công sản phẩm chính là Ethanol từ nguyên liệu do Tocontap cung cấp. Nghĩa là Tocontap sẽ chịu trách nhiệm thu xếp nguồn nguyên liệu, tổ chức phân phối Ethanol sau khi ra thành phẩm.

Phía Dung Quất sẽ chịu trách nhiệm gia công Ethanol từ nguyên liệu sắn do Tocontap cung cấp. Hợp đồng này có thời hạn là 10 năm kể từ ngày ký, chia làm hai giai đoạn, mỗi giai đoạn 5 năm. Trong hợp đồng cũng ghi rõ, trong vòng 12 tháng đầu, phía Tocontap cam kết tiêu thụ hết tàn bộ sản lượng Ethanol mà phía Dung Quất sản xuất được. Đây được coi là điều kiện tiên quyết để giải quyết những khó khăn về nguyên liệu, về vốn, để nhà máy hoạt động.

Tocontap cũng cam kết tạm ứng kinh phí cho việc sửa chữa nhà máy và chi phí gia công. Kinh phí này sẽ được chuyển cho Dung Quất khi kế hoạch và dự toán chi phí bảo dưỡng sửa chữa được thông qua giữa hai bên. Phía Tocontap cũng đồng ý tạm ứng 70% chi phí gia công bằng tiền mặt cho Dung Quất trong vòng 1 tuần kể từ khi hai bên thống nhất kế hoạch sản xuất theo từng đợt, hoặc theo quý, theo tháng do bên Dung Quất cung cấp.

"Hiện nay, Dung Quất đã hoàn chỉnh hồ sơ về kế hoạch triển khai bảo dưỡng, sửa chữa gửi cho phía đối tác Tocontap. Trong đó có những tính toán hết sức cụ thể như trong khoảng thời gian còn lại của năm 2018, Dung Quất sẽ sản xuất khoảng 7.000m3 Ethanol cho Tocontap và số lượng 35.000m3 còn lại như đã ký trong hợp đồng sẽ sản xuất vào năm 2019", ông Phạm Văn Vượng, Giám đốc Công ty Cổ phần Nhiên liệu sinh học Dung Quất cho biết.

Trong khi đó, theo báo cáo mới đây của Bộ Công Thương, dự án ethanol Dung Quất là một trong 4 dự án bị Thanh tra Chính phủ chuyển hồ sơ sang Bộ Công an. Cụ thể, thanh tra quá trình xây dựng Dự án Nhà máy Nhiên liệu sinh học Dung Quất (Ethanol Dung Quất, tại tỉnh Quảng Ngãi), Thanh tra Chính phủ đã kết luận có dấu hiệu cố ý làm trái, thiếu tinh thần trách nhiệm trong việc lựa chọn địa điểm xây dựng, trong chỉ định thầu, trong ký kết và thực hiện các hợp đồng EPC...

Theo Thanh tra Chính phủ, dự án Nhà máy Ethanol Dung Quất có vốn nhà nước trên 30% tổng mức đầu tư, do đó phải thực hiện đấu thầu để lựa chọn nhà thầu theo quy định của Luật Đấu thầu. Tuy nhiên Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), đại diện vốn Nhà nước của các đơn vị thành viên tại PCB và chủ đầu tư PCB đã thực hiện chỉ định thầu.

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cho rằng, Tổng công ty Cổ phần Dịch vụ kỹ thuật Dầu khí chưa có kinh nghiệm với vai trò đứng đầu liên danh thực hiện dự án. Do đó, Thanh tra Chính phủ khẳng định, việc chỉ định thầu không thực hiện đúng yêu cầu của Thủ tướng và vi phạm Luật Đấu thầu.

Cũng theo Thanh tra Chính phủ, Hợp đồng EPC đã được điều chỉnh tăng từ 59,177 triệu USD thành 67 triệu USD, tăng 7,723 triệu USD, trong đó 3,245 triệu USD tăng không có cơ sở.

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, vốn đầu tư đã sử dụng cho dự án là 2.124 tỉ đồng, tăng 631 tỉ đồng so với tổng mức đầu tư khi phê duyệt dự án (tăng 42%) làm tăng chi phí khấu hao tài sản cố định và chi phí vốn vay dẫn đến tăng giá thành sản phẩm.

Tocontap là ai?

Được biết, Tocontap tiền thân là doanh nghiệp nhà nước, trực thuộc Bộ Thương mại (nay là Bộ Công Thương), được thành lập năm 1956, với tên gọi ban đầu là Công ty Xuất nhập khẩu tạp phẩm Việt Nam. Tính đến nay, Tocontap đã đi được chặng đường hơn 60 năm.

Khi mới thành lập, Tocontap là một trong 13 đầu mối xuất nhập khẩu của cả nước, chuyên kinh doanh xuất nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu như hàng gia dụng, giày da, sản phẩm cao su, quần áo theo nghị định thư... và thực hiện các hợp đồng hàng đổi hàng với các nước trong khối Đông Âu.

Sau đó, Tocontap chuyển sang lĩnh vực kinh doanh xuất nhập khẩu tổng hợp, đa dạng hóa các mặt hàng xuất khẩu và mở rộng các mặt hàng xuất khẩu chủ lực khác như thủ công mỹ nghệ, may mặc, nông sản, hải sản.Công ty còn mở rộng sang các thị trường như châu Á, châu Âu, Mỹ, Canada, Úc... xây dựng hệ thống các xí nghiệp may mặc…góp phần không nhỏ vào việc đưa sản phẩm Việt Nam ra thị trường thế giới.

Hơn 10 năm sau, Tocontap tiếp tục mở rộng phạm vi hoạt động sang lĩnh vực xuất khẩu lao động (cụ thể là xuất khẩu lao động sang Nhật Bản), kinh doanh phát triển nhà và văn phòng, kinh doanh kho bãi và các dịch vụ hỗ trợ giáo dục. Ngoài thị trường Nhật Bản, Công ty hiện nay đã mở rộng hoạt động xuất khẩu lao động sang các thị trường khác như Ma Cau, Đài Loan… Bên cạnh đó, Tocontap đã thành công trong việc cung ứng nguồn nhân lực có tay nghề cao sang các nước phát triển như Mỹ, Úc, Canada…

Liên quan đến thị trường Nhật, hiện Công ty đang quản lý khoảng 1.300 lao động làm việc trong các lĩnh vực như may mặc, chế biến thủy sản, chế biến thực phẩm, cơ khí, đóng gói công nghiệp, xây dựng, nông nghiệp …. Đa số các lao động này đang làm việc trên khắp đất nước Nhật Bản, tập trung chủ yếu tại các vùng như Hokaido, Yamagata, Chiba, Tokyo, Shizuoka, Okayama, Tochigi, Osaka, Hyogo, Tottori…

Trong lĩnh vực xây dựng, trong năm 2016, Tocontap đã hoàn tất dự án khu dân cư TDH-Tocontap với diện tích 17.000 m2, dự án đã góp phần cải thiện môi trường và cảnh quan xung quanh khu vực phường Phước Long, Q.9.

Theo bà Lê Thị Thanh Hương, Tổng Giám đốc kiêm Chủ tịch HĐQT Tocontap, Công ty sẽ tiếp tục tăng cường các hoạt động thế mạnh của mình với phương châm “tập trung đẩy mạnh công tác xuất khẩu, củng cố và hoàn thiện công tác xuất khẩu lao động, ổn định sản xuất”. Cụ thể, đối với lĩnh vực xuất khẩu gạo, Công ty hướng đến khai thác mặt hàng gạo thơm, sản xuất và phân phối nấm mỡ sạch… Ngoài ra, Tocontap sẽ tiếp tục tăng cường hợp tác với các đối tác Nhật mở rộng dịch vụ chăm sóc sức khỏe tiêu chuẩn Nhật Bản cho người cao tuổi theo mô hình Nhà dưỡng lão.