Thượng nghị sĩ McCain chỉ trích chương trình thanh tra cá da trơn

Theo nghị sĩ McCain, một trong những điều không hợp lý trong Luật Nông nghiệp là việc thành lập Văn phòng Cá da trơn trực thuộc Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA). USDA sẽ sử dụng khoản chi phí lên đến 15 triệu USD/năm để thuê các thanh tra viên chỉ để thanh tra riêng sản phẩm cá da trơn tại các cơ sở chế biến thủy sản.

Nghị sĩ Shaheen (đảng Dân chủ, bang New Hampshire) và tôi cùng 11 thượng nghị sĩ khác đã ủng hộ cho quy định loại bỏ chương trình thanh tra cá da trơn của USDA. Năm 2012, quy định do chúng tôi đề xuất được Thượng viên thông qua dưới hình thức bỏ phiếu. Năm 2013, Ủy ban Nông nghiệp của Hạ viện Mỹ cũng đã thông qua đề xuất sửa đổi được nghị sĩ của cả hai đảng đưa ra nhằm loại bỏ chương trình này khỏi Luật Nông nghiệp. Tuy nhiên, dù bị phản đối, Văn phòng Cá da trơn đó vẫn được giữ lại.

Người dân Mỹ không cần một chương trình thanh tra cá da trơn mới của USDA. Nước Mỹ đã có Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) kiểm tra cá da trơn và các loài thủy sản khác. Tuy vậy, một số nhà làm luật Nông nghiệp vẫn kiên quyết thành lập ra Văn phòng Cá da trơn bởi các nhà sản xuất cá da trơn tại các bang miền nam nước Mỹ không muốn phải cạnh tranh với các nhà NK cá da trơn từ nước ngoài. Mục đích thực sự của điều này là bảo hộ thương mại bằng chính tiền thuế của người dân. Trong khuôn khổ Luật Nông nghiệp, NK cá da trơn có thể rõ ràng sẽ bị cấm trong vài năm tới để các thanh tra nước ngoài chuyển từ các thủ tục thanh tra của FDA sang đáp ứng các thủ tục của USDA.

Cơ quan Giải trình Chính phủ (GAO) đã thanh tra Văn phòng Cá da trơn này và có đến bốn báo cáo kết luận rằng đây là một sự chồng chéo quản lý và lãng phí. GAO cảnh báo rằng Văn phòng Cá da trơn sẽ làm chia rẽ hệ thống an toàn thực phẩm nếu bỏ trách nhiệm thanh tra thủy sản của FDA. Thực tế, GAO đã gửi báo cáo "Trách nhiệm thanh tra cá da trơn không thể bị giao cho USDA" để thuyết phục Quốc hội Mỹ loại bỏ Văn phòng Cá da trơn này. Chính bản thân USDA và FDA cũng đặt câu hỏi về giá trị khoa học của chương trình thanh tra cá da trơn. Cách đây vài năm, USDA xem xét vấn đề này và kết luận: "Chưa thể chắc chắn vào tính hiệu quả thực sự của chương trình thanh tra cá da trơn". Thậm chí ngân sách liên bang của Tổng thống Mỹ cũng đề nghị cắt bỏ chương trình này.

Nghị sĩ McCain chỉ ra: "Một lần nữa, nghị sĩ Shaheen và tôi đã cố gắng loại bỏ Văn phòng Cá da trơn khỏi bản dự thảo Luật Nông nghiệp của Thượng viện, nhưng các nhà làm luật đã ngăn chặn việc đưa đề xuất sửa đổi của chúng tôi ra bỏ phiếu. Ủy ban Nông nghiệp của Hạ viện sáng suốt thông qua đề xuất loại bỏ chương trình thanh tra trong dự thảo luật Nông nghiệp. Tuy nhiên, khi đưa ra thông qua tại hội nghị, một số người của Thượng viện đã ngăn chặn việc bỏ phiếu bãi bỏ và thậm chí còn viết lại luật để củng cố thêm cho chương trình thanh tra."

Người tiêu dùng Mỹ cũng cần được biết về những tác động thương mại của chương trình thanh tra này. Nghị sĩ McCain cho biết: Một số quốc gia, trong đó có Việt Nam đe dọa sẽ có hành động trả đũa đối với XK hàng nông nghiệp của Mỹ như thịt bò và đậu tương.

Các chuyên gia thương mại cảnh báo rằng mánh lới về cá da trơn này là một dạng bảo hộ, làm ảnh hưởng tới những nỗ lực của Mỹ trong các cuộc đàm phán về thỏa thuận thương mại như Hiệp định Đối tác Kinh tế Chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) - thỏa thuận có khả năng giúp giảm thuế NK đối với các sản phẩm XK của Mỹ sang các đối tác thương mại châu Á.

Nguồn Vasep