Thuế quan của Mỹ không làm giảm sức hấp dẫn FDI vào Việt Nam?

Với mức thuế đối ứng 46%, các nhà sản xuất xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ đang phải chịu mức thuế cao hơn so với các điểm đến FDI khác trong chiến lược “China + 1”, làm dấy lên lo ngại rằng sức hấp dẫn đầu tư của Việt Nam có thể suy giảm. Thực tế, các doanh nghiệp đang phục vụ thị trường Mỹ có thể sẽ chuyển hướng sang các điểm đến gần hơn như Mexico, hoặc các trung tâm sản xuất cạnh tranh như Ấn Độ.

Theo góc nhìn của Công ty Chứng khoán Maybank, các tập đoàn đa quốc gia (MNCs) có thể sẽ tạm hoãn các kế hoạch đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) mới do bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều bất ổn và công suất sản xuất dư thừa bị đẩy ra ngoài bởi bức tường thuế quan từ phía Mỹ. 

Tuy nhiên, tình hình hiện tại không còn rõ ràng như cuộc chiến thương mại lần thứ nhất vào năm 2018, khi đó các biện pháp thuế của ông Trump chủ yếu nhắm vào Trung Quốc. Trong vòng xoáy thuế lần này, mọi quốc gia, dù là đồng minh hay đối thủ, đều có nguy cơ trở thành mục tiêu của Mỹ, do đó các doanh nghiệp sẽ phải cân nhắc kỹ trước khi quyết định dịch chuyển địa điểm đầu tư chỉ dựa trên chênh lệch thuế suất. 

Các tập đoàn đa quốc gia thường xem xét nhiều yếu tố nền tảng ngoài thuế quan khi đưa ra quyết định đầu tư. Việt Nam có nhiều lợi thế nội tại, bao gồm chuỗi cung ứng điện tử và dệt may đã được thiết lập, một thị trường tiêu dùng lớn và đang tăng trưởng nhanh, lực lượng lao động giá rẻ và có tay nghề, cũng như một chính sách điều hành thân thiện với doanh nghiệp, đang tích cực cải cách thủ tục hành chính và loại bỏ rào cản cho nhà đầu tư. 

“Khả năng thu hút FDI định hướng xuất khẩu của Việt Nam không hoàn toàn phụ thuộc vào thị trường Mỹ. Dù Mỹ là thị trường tiêu dùng lớn nhất thế giới, chiếm khoảng 24% tổng kim ngạch nhập khẩu toàn cầu, vẫn còn nhiều cơ hội đến từ tầng lớp trung lưu đang mở rộng tại các thị trường mới nổi, cũng như từ các nền kinh tế phát triển ngoài Mỹ. Ngay cả khi Mỹ ngày càng hướng nội và áp dụng mức thuế cao, doanh nghiệp tại Việt Nam vẫn có thể tìm kiếm các cơ hội tăng trưởng mới từ những thị trường thay thế”, Chứng khoán Maybank nhận định. 

Mạng lưới 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã ký kết bao gồm với EU, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và toàn bộ ASEAN  tiếp tục giúp củng cố vị thế của quốc gia này trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Ở góc nhìn khác, Công ty Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) cho rằng trong dài hạn, Việt Nam sẽ mất lợi thế cạnh tranh trong việc thu hút doanh nghiệp FDI xuất khẩu đến Mỹ. 

Mức thuế đối ứng 46% mà Việt Nam phải chịu cao hơn đáng kể so với các quốc gia cạnh tranh khác như Ấn Độ, Indonesia, Philippines và Malaysia... Điều này tạo ra bất lợi lớn cho Việt Nam trong việc thu hút các doanh nghiệp FDI nhắm đến thị trường xuất khẩu Mỹ.

Các doanh nghiệp FDI mới sẽ tạm dừng giải ngân vào Việt Nam. Mặc dù Việt Nam có khả năng đàm phán để giảm thuế, nhưng các doanh nghiệp FDI đã phần nào nhận thức được xu hướng leo thang và định hướng của ông Trump trong Tradewar 2.0. Điều này khiến họ lo ngại về chi phí và rủi ro khi đầu tư nhà máy tại Việt Nam.

KBSV cho rằng Việt Nam vẫn duy trì sức hút đối với các doanh nghiệp FDI nhắm đến thị trường xuất khẩu ngoài Mỹ. “Chúng tôi kỳ vọng dòng vốn FDI giải ngân có thể phục hồi và được bù đắp bởi các doanh nghiệp FDI có thị trường xuất khẩu ngoài Mỹ, nhờ Việt Nam vẫn duy trì lợi thế về lực lượng nhân công giá rẻ, vị trí thuận lợi cho việc giao thương, các chính sách thu hút vốn FDI… Một số doanh nghiệp FDI có thị trường xuất khẩu ngoài Mỹ tương đối lớn tại Việt Nam như Samsung, LG, Intel”, KBSV nhận định. 

Mặc dù vậy trong ngắn hạn (1-2 năm tới), các doanh nghiệp này có thể tạm thời ngừng mở rộng đầu tư tại Việt Nam, do công suất dư thừa từ phần sản lượng phục vụ cho thị trường Mỹ và cần thêm thời gian để dịch chuyển đơn hàng sang thị trường khác. 

Có thể bạn quan tâm 

Quý I/2025: Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 9,9%

Nguồn Theo Maybank, KBSV