Thủ tướng Nga: “Việt Nam là một ngoại lệ”

Nhận lời mời của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev đã sang thăm chính thức Việt Nam, bắt đầu từ ngày 6/4.

Trước khi lên đường sang Việt Nam, Thủ tướng Medvedev đã trả lời báo giới Việt Nam thường trú tại Nga những vấn đề liên quan đến quan hệ hai nước và chuyến thăm lần này.

Rất nhiều ý tưởng, kế hoạch

Ấn tượng của ông về Việt Nam qua những lần thăm trước đây?

Các bạn biết là tôi luôn vui mừng khi được tới thăm đất nước các bạn, bởi vì trong thời gian tôi có thể chứng kiến sự phát triển của Việt Nam, đất nước các bạn đã có rất nhiều đổi thay.

Kể từ lần đầu tiên đặt chân tới đất nước các bạn trong thành phần phái đoàn chính thức khoảng 12-13 năm về trước, ngay từ khi ấy, tôi đã nhận thấy trong nền kinh tế Việt Nam có một động lực phát triển, hay như bây giờ vẫn nói là một “sức đẩy” trong sự phát triển, điều này rất thú vị.

Tôi chăm chú quan sát những thành quả của các bạn và phải nói rằng những thành quả đó rất ấn tượng. Thấy rõ nền công nghiệp, nông nghiệp phát triển như thế nào, đời sống thường nhật thay đổi thế nào, người dân sống ra sao.

Có lẽ đây mới là điều chủ yếu, bởi vì chẳng phải giấu diếm gì việc hai nước chúng ta từ 20 - 30 năm trước đã không được xếp vào danh sách các nước giàu có nhất, ý tôi nói đến cả Việt Nam cũng như Liên Xô. Bây giờ các bạn có được thành công hiển hiện như vậy, chúng tôi rất phấn khởi.

Bên cạnh một Việt Nam hiện đại, năng động, phát triển nhanh, tôi còn thấy một Việt Nam cổ kính, với lịch sử và nền văn hóa đặc biệt của riêng mình, những điều nói thật là cũng rất thu hút chúng tôi.

Chúng ta có mối quan hệ thật sự rất chân tình, điều này là sự thật.

Ông có thể cho biết những bước đi cụ thể tiếp theo nhằm tăng cường vị thế của Nga trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương? ASEAN đóng vai trò gì trong tiến trình này?

Thật sự chúng tôi đã không chỉ một lần bày tỏ mong muốn được hợp tác với các nước trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương, với các nước ASEAN và trực tiếp hợp tác với Việt Nam, mà đã thực hiện nhiều bước đi thực tiễn theo hướng này.

Đại diện chính quyền Nga, giới doanh nghiệp, khách du lịch là công dân Nga thường xuyên lui tới các nước trong khu vực. Trong những năm gần đây, chúng tôi đã định hướng chuyển sang hợp tác tích cực với các nước trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Dĩ nhiên ở vào thời điểm hiện nay chúng tôi có rất nhiều ý tưởng, kế hoạch để theo đó thúc đẩy quan hệ với Việt Nam, là đối tác chiến lược của chúng tôi, lên một tầm vóc mới.

Một trong những ý tưởng đó là hiệp định về thành lập khu vực thương mại tự do. Hơn nữa, có lẽ đó sẽ là hiệp định đầu tiên được ký kết giữa một bên là liên minh kinh tế Á-Âu và bên kia là một nước.

Với hiệp định đó, về thực chất Việt Nam sẽ được quyền tiếp cận với một thị trường không chỉ bao gồm cư dân Liên bang Nga, mà còn cả các nước đối tác trong liên minh, trên thực tế là thêm hơn 40 triệu người nữa.

Bộ trưởng Bộ Phát triển kinh tế Nga mới đây nói rằng tiến trình đàm phán về hiệp định này với Việt Nam đã bước vào giai đoạn hoàn tất. Chúng ta thật sự đã có bước tiến đáng kể trên nhiều điểm và mong muốn hoàn tất tiến trình đàm phán này trong thời gian gần nhất.

Song đồng thời. hai bên cũng còn phải thỏa thuận thêm về một loạt những vấn đề quan trọng, bởi vì hiệp định mà chúng ta dự định ký kết không chỉ là tạo quyền cho chúng tôi tiếp cận thị trường Việt Nam, mà còn trao cho các bạn hàng Việt Nam quyền tiếp cận thị trường của chúng tôi.

Chúng ta cần tạo ra được điều kiện để trao đổi đầu tư, và Nga hiện đã sẵn sàng cho việc này.

Vì lẽ đó nên tôi rất hy vọng các cuộc hội đàm và chuyến thăm sắp tới của tôi tới đất nước Việt Nam bạn bè sẽ có được những thành quả thực tiễn.

Tìm ra những hình thức hợp tác mới

Vậy, trong mối quan hệ với khu vực này thì mối quan hệ hợp tác Nga - Việt trong lĩnh vực khai thác thềm lục địa Việt Nam đang tiến triển thế nào, thưa ông?

Hai nước chúng ta có bề dày lịch sử quan hệ phong phú trong lĩnh vực khai thác ở thềm lục địa. Chúng ta có ngọn cờ đầu hợp tác là liên doanh dầu khí Vietsovpetro - doanh nghiệp hoạt động đã lâu với hiệp định được ký kết ngay từ thời Liên Xô.

Trong những năm tháng ấy, liên doanh đã làm được rất nhiều việc: khai thác được một khối lượng lớn dầu mỏ tới con số hàng trăm triệu tấn và khối lượng đáng kể khí đồng hành lên tới hàng tỷ m3, đó là khối lượng khai thác lớn, tầm cỡ thế giới.

Cũng chính vì lẽ đó nên các bên tham gia liên doanh là công ty Zarubezhneft phía Nga và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã thỏa thuận tiếp tục duy trì quan hệ hợp tác liên doanh này trong những năm tới, đến năm 2030, bởi vì sự hợp tác này có tiềm năng to lớn.

Hiện không chỉ riêng công ty Zarubezhneft, mà nhiều tập đoàn và công ty của Nga, những doanh nghiệp nhà nước lớn, cỡ như Rosneft và Gazprom, cũng có các đối tác của mình ở Việt Nam, và mỗi doanh nghiệp trong số đó đều đang tiến hành đàm phán về khả năng hợp tác.

Tập đoàn Rosneft có dự án về một số khu vực tại thềm lục địa có thể được chào thăm dò khai thác. Ở đó các bên đang tiến hành đàm phán. Việc đàm phán của tập đoàn Gazprom cũng đang diễn ra, tiến trình đàm phán này của họ bắt đầu từ năm 2009. Mức độ sẵn sàng để kết thúc đàm phán của tập đoàn này còn cao hơn.

Tôi hy vọng dự án đó, dự án gắn kết Gazprom với các đối tác Việt Nam, mô hình kinh doanh đó, sẽ đi vào hoạt động theo công suất thiết kế vào năm 2016.

Chúng tôi cũng đang có cả một tập hợp các dự án ở Nga và đã mời các bạn Việt Nam tham gia. Xin nói thẳng rằng đây là thực tế rất hiếm khi xảy ra, khi chúng tôi để cho đối tác nước ngoài được tiếp cận, được vào khai thác trên lãnh thổ Liên bang Nga. Bởi vì trong lĩnh vực này nói thật rằng mọi việc của chúng tôi đều được chuẩn bị tốt và tiến triển khả quan, song đây là phương án ngoại lệ, đặc biệt, mà chúng tôi dành riêng cho các đối tác Việt Nam của mình.

Điều cuối cùng. Với thực tế chúng ta đã có thời gian hợp tác với nhau đủ lâu, việc tìm ra những hình thức hợp tác mới có triển vọng là điều rất quan trọng.

Đó là việc không chỉ cùng nhau khai thác mà còn là chế biến dầu khí, cũng như cùng nhau vận dụng những cơ chế kích thích khác nhau, sao cho sự hợp tác của chúng ta phát triển tốt hơn, cả trong vùng thềm lục địa Việt Nam cũng như trên lãnh thổ Liên bang Nga.

Chúng ta sẽ vận dụng các hình thức cơ chế khuyến khích đa dạng, bao gồm cả những hình thức khuyến khích về thuế, bởi vì ở những nơi chúng ta làm việc đã lâu, trữ lượng phần nhiều đã cạn kiệt, cần phải có những giải pháp hoặc là đi xuống sâu hơn, hoặc là tìm kiếm những khu vực mới, mà điều này tất yếu đòi hỏi phải bổ sung thêm vốn đầu tư.

Thanh toán qua USD không phải bao giờ cũng lợi

Trong mối quan hệ thương mại song phương giữa Việt Nam và Nga, có hay không khả năng hoặc kế hoạch cụ thể trong thời gian tới để hai bên có thể thanh toán bằng đồng nội tệ của mình?

Thứ nhất, hiện nay chúng ta không có bất kỳ trở ngại nào đối với việc thanh toán bằng đồng Rúp và đồng Việt Nam. Không có bất kỳ trở ngại nào về phương diện pháp lý.

Song ở đây còn cần đến yếu tố kinh tế. Chúng ta đã thỏa thuận về khả năng sử dụng đồng nội tệ để thanh toán từ cách đây gần mười năm và thậm chí đã thành lập cả một ngân hàng chuyên biệt, ngân hàng Việt - Nga. Song tất nhiên việc sử dụng đồng nội tệ chỉ có lợi khi hai bên có kim ngạch trao đổi thương mại lớn và khi xuất hiện sự cần thiết tích lũy dự trữ hoặc là bằng đồng tiền của Nga là đồng Rúp, hoặc bằng đồng tiền của Việt Nam là VND.

Hiện nay giữa chúng ta việc thanh toán bằng nội tệ chiếm khoảng 1,5%, còn lại tất cả đều thanh toán qua USD, điều này không phải bao giờ cũng có lợi, bởi vì cả với chúng tôi cũng như đối với các bạn thì USD là ngoại tệ, chúng ta trước hết phải bỏ tiền mua những đồng USD này, và chúng ta bị phụ thuộc vào tỷ giá USD lên xuống thế nào, rồi sau mới có thể dùng nó để thanh toán cho nhau.

Về phương diện này thì việc mở các khoản mục ngoại tệ đối ứng trong đồng tiền nội tệ hai nước có thể còn có lợi hơn. Hơn nữa, dĩ nhiên vấn đề được nói đến ở đây không chỉ là các giao dịch thương mại, mà còn cả các giao dịch đầu tư.

Chúng tôi hiện đang cố gắng phát triển chủ đề này trong thanh toán hai chiều với các nước khác, với các đối tác của chúng tôi. Tôi cho rằng việc phát triển quan hệ trong vấn đề này với Việt Nam cũng có những triển vọng tốt đẹp. Nhất định tôi sẽ nêu chủ đề này ra trong hội đàm với các đối tác Việt Nam của mình.

Còn có một điều tôi muốn nói, đó là chúng tôi trông đợi đạt được những kết quả tốt đẹp từ chuyến thăm tới đây tới Việt Nam. Chúng tôi sẽ có một chuyến thăm đủ thời gian để đi thăm một số nơi. Tôi cho rằng, điều này cũng chính là một biểu hiện của mối quan hệ đặc biệt giữa hai nước chúng ta, và cũng là sự mong đợi rằng mối quan hệ đó sẽ phát triển và được tăng cường trong tương lai.

Nguồn VnEconomy