Thanh toán bằng Nhân dân tệ ở biên giới nhằm giảm rủi ro ngoại hối

Ngân hàng Nhà nước vừa giải thích việc ban hành Thông tư 19 hướng dẫn về quản lý ngoại hối đối với hoạt động thương mại biên giới Việt Nam - Trung Quốc, trong đó cho phép dùng NDT để thanh toán ở biên giới hai nước.

Theo nhà quản lý, đây là Thông tư bổ sung và thay thế cho quyết định 689 ban hành năm 2004. Cơ chế thanh toán biên mậu Việt Nam – Trung Quốc đã được triển khai thực hiện từ năm 2004 trên cơ sở quy định tại Quyết định 689, góp phần thúc đẩy thương mại giữa hai nước. Tuy nhiên, qua quá trình triển khai, quyết định này bộc lộ nhiều vướng mắc, bất cập. Đồng thời ngày 23/1/2018, Chính phủ ban hành Nghị định 14 quy định chi tiết về hoạt động thương mại biên giới.

Theo Hiệp định thanh toán giữa hai nước Việt Nam - Trung Quốc và quy định tại quyết định 689, việc thanh toán bằng đồng NDT chỉ được thực hiện qua các ngân hàng tại khu vực biên giới, khu kinh tế cửa khẩu Việt - Trung.

Nhưng nhiều trường hợp các ngân hàng không có chi nhánh ngân hàng biên giới, có nhu cầu cung cấp dịch vụ thanh toán bằng NDT cho một số doanh nghiệp trong nội địa có hoạt động thương mại biên giới; hoặc trường hợp ngân hàng được phép trong nội địa có chi nhánh ngân hàng biên giới không thể thực hiện việc cung cấp dịch vụ thanh toán bằng đồng NDT cho khách hàng.

Nhiều nhà kinh tế thấy quyết định này là một nỗ lực để giảm rủi ro ngoại hối từ thực tiễn giao dịch hiện tại. Thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc vượt quá 100 tỷ USD và hầu hết các giao dịch được thanh toán bằng USD. Điều này tạo ra một mối nguy hiểm ngoại hối cho cả hai bên.

Cuộc chiến thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc chỉ làm trầm trọng thêm những lo ngại đó. Với những căng thẳng leo thang, đồng NDT đã suy yếu 6% so với đồng bạc xanh trong sáu tháng qua, một phần vì Bắc Kinh được xem là cố ý phá giá tiền tệ  để làm cho hàng hóa của mình cạnh tranh hơn. Trong khi đó, tiền đồng đã giảm chỉ 2% trong cùng kỳ, chủ yếu là do tăng lãi suất dự trữ liên bang Mỹ đã kéo tiền ra khỏi các thị trường mới nổi.

"Các nhà xuất khẩu Việt Nam sang Trung Quốc đang mất đi khả năng cạnh tranh" vì sức mạnh của đồng liên quan đến đồng NDT, theo chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu. "Tình hình hiện tại còn mở rộng thâm hụt thương mại của Việt Nam với Trung Quốc".

Về phần mình, Bắc Kinh đã đẩy mạnh quốc tế hóa tiền tệ như một phương tiện giải quyết . Năm ngoái, tờ Hoàn Cầu Thời Báo của Trung Quốc trích lời đại sứ Bắc Kinh tại Hà Nội, Hong Xiaoyong, nói rằng "việc sử dụng nhân dân tệ [ở Việt Nam] giúp thúc đẩy tăng trưởng ổn định, cân bằng và bền vững trong các trao đổi thương mại và kinh tế song phương".

Nguồn Nikkei Asian Review