Thaco bước vào biến động

Áp lực giảm giá

Cùng với đó, thuế tiêu thụ đặc biệt theo dung tích xi-lanh cũng sẽ giảm. Tất cả tạo cho người tiêu dùng tâm lý chờ đợi giá xe sẽ tiếp tục giảm thêm trong năm nay. Trên thực tế, trong năm qua, giá nhiều dòng xe đã giảm. Điển hình là xe du lịch 5 chỗ Chevrolet Spark LS từ mức giá 339 triệu đồng xuống còn 269 triệu đồng.  KIA, dòng xe chủ lực của Thaco, cũng đã về mức 295-394 triệu đồng sau nhiều lần điều chỉnh. Xe của Hyundai Thành Công, sau khi chuyển từ nhập khẩu sang lắp ráp trong nước, đã liên tục giảm mạnh. Tính ra, xe Hyundai Grand i10 đã giảm trung bình 40-60 triệu đồng/xe, về 315-415 triệu đồng (11.2017). Các dòng xe cỡ nhỏ của Mitsubishi, Nissan, Toyota... cũng giảm ở mức tương tự. Nóng hơn cả câu chuyện ô tô giảm giá là hiện tượng xe Thái Lan, xe Indonesia... ồ ạt đổ vào Việt Nam, càng gia tăng áp lực cạnh tranh.

Trong bối cảnh ấy, kinh doanh của Thaco đã bị suy giảm. 11 tháng năm 2017, theo số liệu công bố, lượng xe bán ra của Thaco chỉ đạt 81.102 xe, so với gần 113.000 xe đã bán trong năm 2016. Kéo theo đó, thị phần của Thaco sụt giảm, từ mức 41,1% năm 2016 xuống còn 35,7%. Lãi ròng trong quý III/2017 cũng giảm hơn một nửa so với cùng kỳ. Trong một lần chia sẻ với báo chí, ông Trần Bá Dương, Chủ tịch Thaco, thừa nhận, diễn biến tăng trưởng suy giảm năm 2017 của Thaco nằm ngoài dự đoán ban đầu.

Đây cũng là tình hình chung ở nhiều hãng rắp ráp ô tô khác. Theo Hiệp Hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), doanh số xe lắp ráp trong nước 11 tháng năm 2017 đã giảm 19%. Sang năm 2018, khi cánh cửa hội nhập đã mở toang, ông Trần Bá Dương nhìn nhận, ngành ô tô trong nước buộc phải thay đổi. Về chính sách, từ năm nay ngành ô tô sẽ chịu nhiều tác động.

Nghị định 125/2017 với biểu thuế cao, thậm chí gấp đôi cho dòng xe cũ nhập khẩu dự báo sẽ gây trở ngại hoặc đặt dấu chấm hết cho phân khúc này. Hay Nghị định 116/2017 sẽ siết chặt quản lý các doanh nghiệp rắp ráp hoặc nhập ô tô mới, như yêu cầu các công ty nhập khẩu xe phải có cơ sở bảo hành, bảo dưỡng ô tô theo đúng tiêu chuẩn (có thể đi thuê), có giấy ủy quyền triệu hồi từ nhà sản xuất nước ngoài, có giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại từ nơi sản xuất, phải cam kết linh kiện, phụ tùng đúng chuẩn xe... Những quy định này dự báo sẽ sàng lọc người chơi trên thị trường.

Nhưng các công ty chiếm thị phần lớn như Thaco sẽ chiếm được lợi thế hơn và tận dụng được các ưu đãi chính sách. Lợi thế khác cho Thaco là Chính phủ đã ưu đãi thuế linh kiện xuống 0%. Dù vậy, theo ông Trần Bá Dương, quan trọng là doanh nghiệp cần có chiến lược lâu dài, ứng dụng công nghệ 4.0 để tồn tại và cạnh tranh. Chiến lược của Thaco trong năm 2018 là hầu hết sản phẩm đều chuyển sang lắp ráp. Để chuẩn bị, từ tháng 3.2017, Thaco đã mở rộng nhà máy sản xuất lắp ráp xe Mazda và dự kiến đưa vào hoạt động vào tháng 4.2018. Mục tiêu của Thaco là hướng tới dòng xe trung, cao cấp. 

Thaco chủ trương sẽ sản xuất, phân phối đa dạng thương hiệu, trải dài mọi phân khúc, với các thương hiệu xe du lịch từ KIA, Mazda, đến xe cao cấp hơn là Peugeout, còn xe hạng sang có BMW, MINI. Ở mảng xe thương mại, Thaco đã ký kết với Fuso. Cả BMW, MINI và Fuso đều là những hãng xe mà Thaco hợp tác gần đây. Trước kia, khi Euro Auto chưa dính vụ bê bối gian lận giấy tờ, hãng này đã giúp BMW và MINI đạt tăng trưởng đều đặn 30-40%.

Riêng Fuso cũng có  lượng xe bán ra 11 tháng năm 2017 chiếm khoảng 13,7% thị phần của Mercedes-Benz Việt Nam (MBV). Đối với dòng xe Peugeot, Thaco cũng đã ký kết với PSA (Pháp) để nhận chuyển giao công nghệ sản xuất lắp ráp 2 mẫu xe mới (Peugeot 3008 và 5008). Ông Trần Bá Dương cho rằng cách thức lắp ráp, phân phối đa dạng này có thể thu hút khách hàng, vừa tạo sự khác biệt cho Thaco, vừa dễ dàng thuyết phục đối tác tham gia vào chuỗi trưng bày của Công ty.

Bù đắp tăng trưởng

Nhưng muốn theo đuổi chiến lược tập trung phân khúc trung cao cấp, dự kiến trong năm 2018, Thaco sẽ tiếp tục có những thay đổi về đối tác, thay đổi công nghệ lẫn quy mô để đưa những sản phẩm tương đối cao cấp ra thị trường.

Nếu như Thaco thay đổi về chiến lược thì Hyundai Thành Công cũng không đứng yên. Hyundai Thành Công trở thành đơn vị duy nhất lắp ráp, phân phối các dòng xe thương mại của Hyundai tại Việt Nam. Giai đoạn đầu, nhà máy của Hyundai Thành Công có công suất 42.000 xe/năm, không chỉ phục vụ trong nước mà sẽ xuất khẩu vào cuối năm 2018.

Đối với Toyota Việt Nam, chiến lược xuyên suốt cả năm 2017 là giảm giá sâu liên tiếp, khuyến mãi chồng khuyến mãi. Nhờ đó, doanh số Toyota đã vượt qua Thaco, thị phần cũng tăng lên, từ 20,5% năm 2016 lên 23,6%. Đầu năm 2018, Toyota vẫn theo đuổi chiến lược giảm giá. Bên cạnh lắp ráp xe, Toyota bắt đầu nhảy sang nhập khẩu xe trong ASEAN, như nhập xe Yaris từ Thái Lan và Fortuner từ Indonesia. Toyota còn dự tính nhập thêm xe giá rẻ Wigo và Fortuner phiên bản mới. Tuy nhiên, Nghị định 116 có thể cản trở bước đi này của Toyota.

Dù vậy, Toyota, Hyundai hay sự hiện diện của nhiều tên tuổi khác lẫn xe nhập khẩu đã liên tục tạo áp lực cạnh tranh lên Thaco, khiến bài toán tăng trưởng của Thaco trong mảng ô tô trở nên không đơn giản. Liệu Thaco có thể tìm kiếm cơ hội ở mảng khác để bù đắp?

Theo kế hoạch, mảng kinh doanh bất động sản ước đóng góp nhiều hơn vào lợi nhuận Thaco từ năm 2018. Thaco hiện sở hữu 90% vốn của Đại Quang Minh, chủ đầu tư Khu đô thị cao cấp Sala 257ha tại quận 2. Quý III/2017, doanh thu mảng bất động sản của Thaco đạt hơn 530 tỉ đồng, tăng đáng kể so với cùng kỳ.

Tuy nhiên, so với mức tồn kho bất động sản trên 10.000 tỉ đồng, theo báo cáo bán niên 2017, Thaco vẫn chưa ghi nhận được nhiều từ bất động sản. Khu đô thị Sala được xây dựng từ năm 2013 nhưng theo tiến độ thi công giữa tháng 12.2017 thì chỉ khu căn hộ Samiri, Sarica đã bàn giao, còn lại khu biệt thự Saroma, khu căn hộ cao cấp Sadora, Sarina, khu cao ốc văn phòng - trung tâm thương mại - dịch vụ IIA, công viên Sala... vẫn chưa hoàn chỉnh.

Đại Quang Minh đã triển khai bán hàng từ tháng 5.2015. Nhưng trừ Samiri là công bố bán hết, còn các khu khác, chủ đầu tư không tiết lộ thông tin. Tuy nhiên, một năm sau ngày mở bán sản phẩm đầu tiên, Đại Quang Minh cho biết đã bán hơn 1.200 trong tổng gần 1.900 căn hộ, nhà phố, biệt thự các loại